Την περασμένη Παρασκευή τέσσερις Αμερικανοί -όλοι από το Λέικ Σίτι στη Βόρεια Καρολίνα, σύμφωνα με τον δήμαρχο της πόλης- πέρασαν τα σύνορα των ΗΠΑ με το Μεξικό με ένα λευκό μίνι βαν.
Προορισμός τους ήταν η συνοριακή πόλη Ματαμόρος στην πολιτεία Ταμαουλίπας, σε ένα ταξίδι που -όπως τελικά διαπιστώθηκε- δεν ήταν αναψυχής, αλλά ιατρικού τουρισμού.
Ο ένας από την ομάδα είχε κανονίσει να κάνει σε τοπική κλινική κοιλιοπλαστική: μια χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση περίσσιου λίπους και δέρματος για την απώλεια βάρους και την απόκτηση επίπεδης κοιλιάς.
Εκτός όμως από συνήθης προορισμός για πολλούς Αμερικανούς που αναζητούν μια σειρά ιατρικών υπηρεσιών φθηνότερων από αυτές στις ΗΠΑ, το Ματαμόρος είναι επίσης γνωστό ως μια από τις πιο επικίνδυνες πόλεις στο Μεξικό.
Μόλις δύο ώρες αφότου οι τέσσερις ξένοι επισκέπτες πάτησαν το πόδι τους στα εδάφη της κι ενώ ο χρόνος μετρούσε πια αντίστροφα για την προγραμματισμένη επέμβαση, βρέθηκαν εν μέσω καταιγιστικών πυρών.
Απήχθησαν από αγνώστους. Τελικά, οι δύο επέστρεψαν με αστυνομική συνοδεία στις ΗΠΑ αυτή την Τρίτη. Οι άλλοι δύο ήταν νεκροί.
Ο Γενικός Εισαγγελέας της Ταμαουλίπας, Ίρβινγκ Μπάριος Μοχίκα, είπε ότι οι έρευνες συνεχίζονται για τη σύλληψη των δραστών. Ωστόσο, συμπλήρωσε, όλα δείχνουν ότι οι τέσσερις Αμερικανοί βρέθηκαν στο λάθος μέρος τη λάθος στιγμή…
Η τραγική ιστορία τους έφερε και πάλι στο προσκήνιο μια όλο και πιο κοινή -εν μέσω οικονομικής κρίσης- αλλά και πολλαπλά επικίνδυνη πρακτική για πολλούς Αμερικανούς: την αναζήτηση ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης σε άλλες χώρες.
Οι λόγοι είναι πολλοί.
Μπορεί αυτή να μην καλύπτεται σε μεγάλο βαθμό ή και καθόλου από την ασφάλισή τους -αν έχουν.
Μπορεί στις ΗΠΑ να προϋποθέτει μακρά λίστα αναμονής ή/και πολλαπλό κόστος.
Μπορεί επίσης να αφορά σε θεραπείες ή επεμβάσεις που δεν είναι εγκεκριμένες ή εύκολα προσβάσιμες επί αμερικανικού εδάφους.
Από σφραγίσματα, μέχρι θεραπείες καρκίνου
Κατά έναν παράδοξο τρόπο και σε αντίστροφη φορά με τις μεταναστευτικές ροές, το Μεξικό είναι για τους Αμερικανούς μια από τις πρώτες χώρες για ιατρικό τουρισμό, λόγω και της γεωγραφικής εγγύτητας.
Υπολογίζεται ότι φτάνουν σε αριθμό το ένα εκατομμύριο το χρόνο, καθώς πολλές θεραπείες εντός των ΗΠΑ είναι στην πραγματικότητα απρόσιτες σε ολόκληρα τμήματα του πληθυσμού, ελλείψει καθολικής υγειονομικής κάλυψης και υψηλού κόστους.
Ωστόσο οι προορισμοί για τον σκοπό αυτό ποικίλουν, ανάλογα τα βαλάντια -εκτείνονται από τον Καναδά και την Κόστα Ρίκα, μέχρι την Ουγγαρία και την ακόμη πιο μακρινή Ινδία- ή το θέμα υγείας.
Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ, οι πιο συνηθισμένες ιατρικές πράξεις στις οποίες υποβάλλονται οι Αμερικανοί στο εξωτερικό περιλαμβάνουν οδοντιατρική περίθαλψη, χειρουργεία, αισθητικές επεμβάσεις, θεραπείες γονιμότητας, μεταμόσχευση οργάνων και ιστών ή θεραπείες καρκίνου που δεν καλύπτονται στις ΗΠΑ.
Ειδικά στο Μεξικό καταφεύγουν πολλές γυναίκες για αμβλώσεις, ακόμη και πριν από τη σκανδαλώδη απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ, με την οποία άνοιξε πέρυσι ο δρόμος για τον περιορισμό μέχρι και την ποινικοποίησή τους σε πολλές αμερικανικές πολιτείες, και δη στον συντηρητικό νότο.
Καταγράφεται επίσης μεγάλη εισροή Αμερικανών για την προμήθεια σε καλύτερες τιμές ακριβών συνταγογραφούμενων φαρμάκων.
Όπως ωστόσο αποκάλυψε πρόσφατη έρευνα των Los Angeles Times, ένα σημαντικό ποσοστό των παυσίπονων που πωλούνται στα μεξικανικά φαρμακεία είναι πλαστά, περιέχοντας συχνά μεθαμφεταμίνη ή η φαιντανύλη.
Τις ίδιες ουσίες δηλαδή που -λαθραία διακινούμενες από τον νότο προς τα βορρά- τροφοδοτούν μια πρωτοφανή επιδημία φονικών καταχρήσεων στις ΗΠΑ, με περισσότερους από 100.000 νεκρούς ετησίως: πιο θανατηφόρα από τις επιθέσεις με πυροβόλα όπλα και τροχαία δυστυχήματα μαζί.
Στη «μέγγενη» ανισοτήτων και κινδύνων
Αναλύοντας στοιχεία του αμερικανικού υπουργείου Υγείας το 2020, η εταιρεία Patients Beyond Borders κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι Αμερικανοί μπορούν να εξοικονομήσουν κατά μέσο όρο από 40% έως 60% στις πιο κοινές ιατρικές πράξεις μέσω του ιατρικού τουρισμού στο Μεξικό.
Έτεροι υπολογισμοί αναφέρουν έως και 80% λιγότερο κόστος για βαριατρικές επεμβάσεις και 70% για άλλα χειρουργεία: από αντικατάσταση ισχίου ή γόνατος, έως περιπτώσεις οφθαλμολογικής χειρουργικής και καρδιοχειρουργικής.
Εμφατικά, τα CDC προειδοποιούν για τους κινδύνους που ελλοχεύουν στην ιατρική περίθαλψη σε άλλες χώρες -χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι ίδιες οι ΗΠΑ είναι «οχυρωμένες» απέναντι σε αυτούς.
Αναφέρουν το ενδεχόμενο επιπλοκών από μολυσματικές ασθένειες, όπως ηπατίτιδα και AIDS και από λοιμώξεις εξαιρετικά ανθεκτικές στα αντιβιοτικά.
Τονίζουν τον παράγοντα της ποιότητας της παρεχόμενης ιατρικής περίθαλψης, καθώς «οι απαιτήσεις ορισμένων χωρών για τη διατήρηση της άδειας, της πιστοποίησης και της διαπίστευσης ενδέχεται να είναι μικρότερες από αυτές στις ΗΠΑ».
Επισημαίνουν ότι σε ορισμένες χώρες -που δεν κατονομάζουν- μπορεί να χρησιμοποιηθούν πλαστά φάρμακα και χαμηλής ποιότητας ιατροτεχνολογικά προϊόντα.
Μνημονεύουν επίσης τυχόν δυσκολίες στην επικοινωνία με το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό και παρερμηνειών στις παρεχόμενες υπηρεσίες, λόγω γλώσσας.
Υπογραμμίζουν τον αυξημένο κίνδυνο για θρόμβους αίματος, σε περίπτωση αεροπορικού ταξιδιού μετά από επέμβαση.
Ένα επιπλέον δίλημμα που θέτουν αφορά στο ενδεχόμενο συνέχισης της περίθαλψης μετά την επιστροφή στα πάτρια εδάφη, λόγω επιπλοκών, συχνά με ελλιπές ιστορικό.
Για πολλούς Αμερικανούς ωστόσο τα υπέρ υπερτερούν των πιθανών κατά. Για ορισμένους μάλιστα τα περιθώρια επιλογών είναι ασφυκτικά στενά.
Όπως π.χ. για τους κατοίκους στην κοιλάδα του Ρίο Γκράντε, στο νοτιότερο τμήμα του Τέξας, που αφενός έχει από τα υψηλότερα ποσοστά συννοσηρότητας στις ΗΠΑ (συμπεριλαμβανομένης της παχυσαρκίας και του διαβήτη), αφετέρου θεωρείται μια από τις πιο παραμελημένες περιοχές από πλευράς ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, καταγράφοντας ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά διαθέσιμων γιατρών σε σχέση με τον πληθυσμό.
