Οι βασικές αλλαγές που φέρνει το νομοσχέδιο για την κοινωνική αντιπαροχή.
Κατατέθηκε στη Βουλή το νομοσχέδιο του υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας με τίτλο «Κοινωνική Αντιπαροχή, Κοινωνική Μίσθωση, Τριτεκνική Ιδιότητα και άλλες διατάξεις», το οποίο φιλοδοξεί να αποτελέσει το βασικό εργαλείο για την ενίσχυση της στεγαστικής πολιτικής. Οι διατάξεις του νομοσχεδίου αναμορφώνουν ριζικά το πλαίσιο αξιοποίησης της ιδιωτικής ακίνητης περιουσίας των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, εισάγοντας νέους μηχανισμούς όπως η κοινωνική αντιπαροχή και η κοινωνική μίσθωση.
Το Dnews.gr «χαρτογραφεί» μέσα από ερωτήσεις – απαντήσεις τις βασικές αλλαγές που φέρνει το νομοσχέδιο:
Τι είναι η κοινωνική αντιπαροχή και πώς λειτουργεί;
Η κοινωνική αντιπαροχή είναι ένας νέος θεσμός που επιτρέπει στο Δημόσιο και στους ΟΤΑ να αξιοποιήσουν αδόμητα ή δομημένα ακίνητά τους σε συνεργασία με ιδιώτες αναδόχους. Ο ιδιώτης χρηματοδοτεί την κατασκευή ή την ανακαίνιση ακινήτων και σε αντάλλαγμα λαμβάνει ιδιοκτησίες, έσοδα από πωλήσεις ή μισθώσεις ή ακόμη και δικαιώματα εκμετάλλευσης για ορισμένο χρονικό διάστημα. Σκοπός της διαδικασίας είναι να αυξηθεί το οικιστικό απόθεμα και να διατεθεί τμήμα του ως κοινωνικές κατοικίες.
Ποιοι φορείς μπορούν να συνάπτουν συμβάσεις κοινωνικής αντιπαροχής;
Αναθέτουσες αρχές είναι αποκλειστικά το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας και οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού. Με αυτόν τον τρόπο η στεγαστική πολιτική συγκεντρώνεται σε φορείς με σαφή αρμοδιότητα και αποφεύγεται η πολυδιάσπαση.
Ποιοι θα είναι οι δικαιούχοι των κοινωνικών κατοικιών;
Οι δικαιούχοι θα επιλέγονται με κοινωνικά κριτήρια που σχετίζονται με το εισόδημα, την οικογενειακή και την περιουσιακή τους κατάσταση. Θα καταβάλλουν μειωμένο μίσθωμα σε σχέση με τις τιμές της αγοράς, όμως από τη στιγμή που θα μισθώνουν κοινωνική κατοικία δεν θα δικαιούνται άλλα επιδόματα στέγασης ή συναφείς παροχές. Έτσι το μέτρο στοχεύει αποκλειστικά στη στήριξη όσων έχουν ανάγκη, χωρίς να επιτρέπεται η παράλληλη διπλή ενίσχυση.
Υπάρχει δυνατότητα εξαγοράς των κατοικιών από τους μισθωτές;
Το νομοσχέδιο εισάγει τη μίσθωση με δικαίωμα προαίρεσης, το λεγόμενο rent to own. Οι μισθωτές μπορούν μετά από δέκα χρόνια να αποκτήσουν την κατοικία που νοικιάζουν, εξαγοράζοντάς την με προσιτούς όρους. Πρόκειται για μηχανισμό που ανοίγει τον δρόμο στην ιδιοκατοίκηση για όσους δεν μπορούν να αγοράσουν σπίτι με τους όρους της αγοράς.
Πώς εξασφαλίζεται ότι θα δημιουργηθούν πράγματι κοινωνικές κατοικίες;
Για κάθε έργο είναι υποχρεωτική η εκπόνηση οικονομοτεχνικής μελέτης. Η μελέτη καθορίζει το ελάχιστο ποσοστό των κατοικιών που θα διατεθούν ως κοινωνικές – σε κάθε περίπτωση όχι λιγότερο από τριάντα τοις εκατό – καθώς και το ανώτατο χρονικό διάστημα εκμετάλλευσης από τον ανάδοχο. Με αυτόν τον τρόπο το κράτος διασφαλίζει ότι η κοινωνική διάσταση του μέτρου δεν θα χαθεί μέσα στην εμπορική λογική των επενδύσεων.
Πώς θα επιλέγονται οι ανάδοχοι και πώς θα παρακολουθούνται οι συμβάσεις;
Η επιλογή των αναδόχων θα γίνεται με επικαιροποιημένα κριτήρια, που περιλαμβάνουν την τεχνική και οικονομική τους επάρκεια, το ύψος των μισθωμάτων που θα επιβάλουν, τον αριθμό των κατοικιών που θα διαθέσουν ως κοινωνικές και το χρονοδιάγραμμα παράδοσης. Επιπλέον, συστήνεται Μητρώο Συμβάσεων Κοινωνικής Αντιπαροχής στο οποίο θα καταγράφονται όλες οι σχετικές συμβάσεις, ώστε να υπάρχει διαφάνεια και συνεχής έλεγχος.
Ποιες κοινωνικές ομάδες ωφελούνται από τις νέες ρυθμίσεις;
Οι διατάξεις στοχεύουν κυρίως σε νέους, νέα ζευγάρια και οικογένειες με παιδιά που δυσκολεύονται να βρουν προσιτή στέγη, αλλά και σε πολύτεκνους, τριτέκνους και άλλες ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Παράλληλα, θεσπίζεται η κοινωνική μίσθωση, που δίνει πρόσβαση σε αξιοπρεπή και οικονομικά προσιτή κατοικία σε όσους βρίσκονται σε στεγαστική επισφάλεια.
