Συνεχίζεται η σεισμική δραστηριότητα στις Κυκλάδες, καθώς από το πρωί της Κυριακής (09.02.25) καταγράφηκαν συνολικά εννέα σεισμοί άνω των 4 Ρίχτερ.
Δύο σεισμικές δονήσεις καταγράφηκαν στην περιοχή της Αμοργού, με μόλις δέκα λεπτά διαφορά μεταξύ τους, σύμφωνα με το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Εθνικού Αστεροσκοπείου.
Η ισχυρότερη από αυτές, μεγέθους 5 Ρίχτερ, σημειώθηκε στις 21:05 με επίκεντρο τον θαλάσσιο χώρο 21 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Αρκεσίνης, σε απόσταση 226 χιλιομέτρων νοτιοανατολικά της Αθήνας. Στην ίδια περιοχή, λίγο νωρίτερα, στις 20:53, καταγράφηκε σεισμική δόνηση μεγέθους 4.7 Ρίχτερ, με επίκεντρο επίσης τον θαλάσσιο χώρο 21 χιλιόμετρα βόρεια-βορειοδυτικά της Αρκεσίνης, σε απόσταση 230 χιλιομέτρων νοτιοανατολικά της Αθήνας.
Από νωρίς το απόγευμα, η περιοχή είχε «ταρακουνηθεί» από συνεχείς σεισμούς, με τέσσερις δονήσεις άνω των 4 Ρίχτερ να καταγράφονται από τις 13:54 μέχρι τις 19:18.
Από την πλευρά της η επιστημονική κοινότητα παρακολουθεί το φαινόμενο και συνιστά ψυχραιμία στους κατοίκους και τους επισκέπτες της περιοχής.
Παράλληλα, μετρήσεις βαρύτητας των πετρωμάτων έχουν ξεκινήσει οι ερευνητές στο Καμάρι της Σαντορίνης.
«Οι μετρήσεις αυτές μας δείχνουν την πυκνότητα των πετρωμάτων μέσα στα έγκατα της γης για να συγκριθούν με τις μετρήσεις του 2011 – 12 και να πάμε σε βαθύτερα και όχι μόνο στην επιφάνεια που εξετάζουμε μέχρι στιγμής», εξηγεί η καθηγήτρια Γεωλογικής Ωκεανογραφίας του ΕΚΠΑ, Εύη Νομικού.
Την ίδια ώρα, συνεχίζονται οι αυτοψίες στα κτίρια των νησιών. Όπως επισημαίνει ο ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ, Ευθύμιος Λέκκας, «Τα κτίρια δεν έχουν υποστεί καμία επίπτωση εκτός από κάποια παλιά ερειπωμένα τα οποία ως επί το πλείστον δεν κατοικούνται. Τα κτίρια δεν επιβαρύνονται με τέτοιες δονήσεις».
Τσελέντης για σεισμούς σε Αμοργό-Σαντορίνη: Σας έλεγα να προσέχετε και να μην ακούτε το αφήγημα ότι εξασθενεί η ακολουθία
«Σας έλεγα το πρωί, να προσέχετε και να μην ακούτε το αφήγημα ότι εξασθενεί η ακολουθία» έγραψε ο Άκης Τσελέντης σε ανάρτησή του στον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook, μετά τον σεισμό των 5 Ρίχτερ που σημειώθηκε το βράδυ της Κυριακής, ανοιχτά της Αμοργού.
Ο σεισμολόγος στη συνέχεια, και αφού παρουσιάζει τα μεγέθη των σεισμών που σημειώθηκαν σήμερα, παραπέμπει στην πρωινή του ανάρτηση:
«Από χθες παρατηρούμε μία μικρή ελάττωση τον σεισμών. Μην πιστεύετε στο αφήγημα ότι εκτονώθηκε το φαινόμενο. Αυτό είναι χαρακτηριστικό των σεισμικών ακολουθιών» ανάφερε για να εξηγήσει:
«Μετά από κάθε απότομη μείωση της σεισμικότητας ακολουθούν σεισμοί με μεγαλύτερα μεγέθη (δεν ομιλώ για τον κυρίως σεισμό). Η σεισμική ακολουθία θα κρατήσει για μήνες πριν τον κύριο σεισμό των 6R. Eπομένως να συνεχίσετε να λαμβάνεται υπόψη τα μέτρα σεισμικής προφύλαξης που πρότειναν οι επιτροπές», έγραφε στην πρωινή του ανάρτηση.
«Δεν ετέθη ποτέ κανένα θέμα έκρηξης του ηφαιστείου»
Ο Βασίλης Καραστάθης επανέλαβε ότι δεν τέθηκε ποτέ θέμα ηφαιστειακής έκρηξης, ενώ οι μετρήσεις στους σταθμούς των επιστημόνων μέσα στην καλντέρα δείχνουν σταθεροποίηση της ανύψωσης.
«Είχανε σημειωθεί περίπου 4 εκατοστά ανύψωσης. Από 2-3 Αυγούστου περίπου του 2024 μέχρι και σήμερα ηταν 4 εκατοστά στο σταθμό στο Ημεροβίγλι. Όσο απομακρυνόμαστε από το Ημεροβίγλι και πιο νότια αυτό μειώνεται σε 2 εκ. και 1 εκατ.», είπε ο Αθανάσιος Γκανάς.
Σεισμογράφοι έχουν εγκατασταθεί σε πολλά σημεία για τη συλλογή επιστημονικών δεδομένων που θα βοηθήσουν στην ανάλυση του φαινομένου.
Παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο
Για την παρακολούθηση της σεισμικότητας σε πραγματικό χρόνο στην περιοχή αυτή, έχει διαμορφωθεί ειδική σελίδα στον ιστότοπο του Τομέα Γεωφυσικής-Γεωθερμίας του ΕΚΠΑ, με διαδραστικό χάρτη, ο οποίος συνδυάζει επίκεντρα των πρόσφατων σεισμών, σεισμολογικούς σταθμούς και ενεργά ρήγματα στην περιοχή μελέτης:
Δείτε εδώ
Το φαινόμενο από τον Ιούνιο 2024 έως σήμερα
Η ανάλυση του Εργαστηρίου Σεισμολογίας του ΕΚΠΑ σχετικά με τους σεισμούς στην ευρύτερη περιοχή της Σαντορίνης αναφέρει, αναλυτικά, τα εξής:
«Τον Ιούνιο του 2024 άρχισε να εμφανίζεται μικροσεισμική δραστηριότητα εντός της Καλδέρας της Σαντορίνης, με μικρές συστάδες σεισμών να εντοπίζονται κατά τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, ενώ η σεισμικότητα εντάθηκε από τα μέσα Σεπτεμβρίου. Πρόκειται για την πρώτη φορά μετά την περίοδο 2011-2012 που εμφανίζεται σημαντική μικροσεισμική δραστηριότητα εντός της Καλδέρας. Κατά την εξέλιξη της εν λόγω ακολουθίας, το Εργαστήριο Σεισμολογίας του ΕΚΠΑ εγκατέστησε μόνιμους σεισμολογικούς σταθμούς στη Σαντορίνη από το 2011. Σε αντίθεση με την Καλδέρα, η περιοχή του υποθαλάσσιου ηφαιστείου Κολούμπο, ~8 km ΒΑ της Σαντορίνης, εμφανίζεται διαχρονικά περισσότερο δραστήρια σεισμικά.
Κατά τη σεισμική ακολουθία του 2024, τα μικροσεισμικά επίκεντρα στη Σαντορίνη εντοπίστηκαν κυρίως στη Νέα Καμένη και την ευρύτερη περιοχή Ημεροβιγλίου – Φηρών, κατά μήκος της «γραμμής Καμένης» με διεύθυνση ΒΑ-ΝΔ. Συγχρόνως, εμφανίστηκε μικροσεισμική δραστηριότητα στην περιοχή ανατολικά του Κολούμπο, η οποία είχε ενεργοποιηθεί και κατά την περίοδο 2011-2012. Συνολικά, από τον Ιούνιο του 2024 έως και τις 25 Ιανουαρίου 2025 εντοπίστηκαν με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης πάνω από 1,600 σεισμοί στην περιοχή Σαντορίνης-Κολούμπο (Σχήμα 2), με μεγαλύτερο εκείνον που εκδηλώθηκε στις 25 Ιανουαρίου, 08:57:25 ώρα Ελλάδος, με επίκεντρο στις NA ακτές της Θηρασιάς, με μέγεθος 3.8.
Στις 26 Ιανουαρίου εμφανίστηκε νέα ομάδα σεισμών ανατολικά του ηφαιστείου Κολούμπο, με έντονη έξαρση την επόμενη ημέρα. Έως τις 29 Ιανουαρίου εντοπίστηκαν στην περιοχή αυτή πάνω από 1,300 σεισμοί με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης, επιλέγοντας με αυστηρά κριτήρια για τη διασφάλιση της ποιότητας των αποτελεσμάτων. Από τις 26 έως το πέρας της 31ης Ιανουαρίου είχαν εντοπιστεί πάνω από 2,500 σεισμοί, ενώ από την 1η Φεβρουαρίου, κατά την οποία ανιχνεύθηκαν πάνω από 800 σεισμοί, ξεκίνησε μια ασυνήθιστα υψηλή παραγωγικότητα σεισμών με μεγέθη μεγαλύτερα του 4.0.
Η σεισμικότητα σταδιακά εξαπλώθηκε προς τα βορειοανατολικά, στην περιοχή γύρω από τη νησίδα ‘Ανυδρο. Κατά την περίοδο από 2 Φεβρουαρίου έως και τις πρώτες ώρες της 5ης Φεβρουαρίου 2025, η σεισμικότητα στη ζώνη Σαντορίνης – Αμοργού εντάθηκε ακόμη περισσότερο. Η ανάλυση σεισμολογικών δεδομένων με χρήση τεχνητής νοημοσύνης έως και την 3η Φεβρουαρίου απέδωσε ένα πλήθος άνω των 1,300 σεισμών την 2η Φεβρουαρίου και άνω των 1,400 σεισμών την 3η Φεβρουαρίου.
Ο αριθμός σεισμών με μέγεθος Μ≥2.5 αυξάνεται σταδιακά ανά ημέρα, με πλήθος 0, 1, 2, 6, 9, 25, 45, 340, και 474 σεισμούς από τις 26 Ιανουαρίου μέχρι και τις 3 Φεβρουαρίου. Στις 2 Φεβρουαρίου εκδηλώθηκαν 5 σεισμοί με μέγεθος Μ≥4.5, στις 3 Φεβρουαρίου 7 σεισμοί και στις 4 Φεβρουαρίου 9 σεισμοί. Το μέγεθος του μεγαλύτερου σεισμού ήταν 4.6 στις 2 Φεβρουαρίου, ενώ στις 3 και 4 Φεβρουαρίου εκδηλώθηκαν τρεις σεισμοί με μεγέθη 4.9-5.0 και άλλοι τέσσερις με μέγεθος 4.8.
Στις 4 Φεβρουαρίου καταγράφηκαν πάνω από 1,300 σεισμοί με Μ≥1.0 (συγκριτικά λιγότεροι απ’ ότι στις 3 Φεβρουαρίου που καταγράφηκαν ~1,450 σεισμοί με Μ≥1.0). Το μέγιστο μέγεθος έφτασε το 4.9-5.0, ενώ εκδηλώθηκαν 21 σεισμοί με μεγέθη Μ≥4.0 και 9 σεισμοί με Μ≥4.5. Η κατανομή των σεισμικών επικέντρων στις 4 Φεβρουαρίου ήταν παρόμοια με εκείνη της 3ης Φεβρουαρίου, με τους περισσότερους σεισμούς να εντοπίζονται πλησίον της Ανύδρου. Η εικόνα έγινε ευκρινέστερη προς το τέλος της ημέρας, όταν τα επίκεντρα ευθυγραμμίστηκαν σε διεύθυνση ΝΔ-ΒΑ στα νοτιοδυτικά της Ανύδρου. Μέρος της δραστηριότητας διαχέεται βόρεια της Ανύδρου με περισσότερο διάσπαρτα επίκεντρα. Από τις 26 Ιανουαρίου μέχρι και τις 4 Φεβρουαρίου, ο αριθμός σεισμών που ανιχνεύθηκαν ξεπέρασε τους 7,700 (Σχήμα 3), εκ των οποίων πάνω από 6,100 είχαν μέγεθος Μ≥1.0 και πάνω από 1,200 είχαν μέγεθος Μ≥2.5.
Η κατανομή των σεισμικών επικέντρων στις 2 Φεβρουαρίου ξεκίνησε συγκεντρωμένη περίπου στο μέσο της απόστασης Ανύδρου-Σαντορίνης, και στη συνέχεια μετανάστευσε στα ΒΑ προς την ‘Ανυδρο. Στις 3 Φεβρουαρίου, η σεισμικότητα παρέμεινε συσσωρευμένη κυρίως στα νοτιοδυτικά της Ανύδρου, ενώ μικρές συστάδες σεισμών εκδηλώθηκαν και σε περιοχές δυτικά και βόρεια της Ανύδρου, σε αποστάσεις γενικά μικρότερες των 10 km από αυτήν. Κατά την περίοδο 1 Φεβρουαρίου – 4 Φεβρουαρίου, το άκρο της σεισμικά ενεργοποιημένης ζώνης φαίνεται να μετανάστευσε προς τα βορειοανατολικά με ταχύτητα ~4-5 χλμ/ημέρα (km/day) σε κατεύθυνση ~Β40°Α. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μεθόδου μηχανικής μάθησης φαίνεται κατά τη διάρκεια εξάρσεων, η μετανάστευση να γίνεται με ακόμη μεγαλύτερη ταχύτητα κατά περιοχές, καλύπτοντας μικρότερες αποστάσεις.
Στις 5 Φεβρουαρίου η σεισμικότητα συνέχισε να μεταναστεύει προς τα βορειοανατολικά με περίπου τον ίδιο ρυθμό όπως και τις αμέσως προηγούμενες ημέρες. Οι μεγαλύτεροι σεισμοί (M≥4.0) εντοπίζονται βόρεια της Ανύδρου, σε επικεντρικές αποστάσεις έως ~6 km. Στις 5 Φεβρουαρίου καταγράφηκαν πάνω από 1,200 σεισμοί με μέθοδο τεχνητής νοημοσύνης (Σχήμα 4), εκ των οποίων 741 με M≥1.0, ενώ 19 σεισμοί είχαν μέγεθος Μ³4.0, 4 σεισμοί είχαν μέγεθος Μ³4.5 και ο μεγαλύτερος σεισμός είχε μέγεθος Μ=5.1.
Σύμφωνα με τα στοιχεία καθημερινής ανάλυσης σεισμικών δεδομένων του Εργαστηρίου Σεισμολογίας του ΕΚΠΑ, κατά την 6η Φεβρουαρίου έχουν καταγραφεί πάνω από 110 σεισμοί, εκ των οποίων 18 με μεγέθη M≥4.0 και 5 με Μ≥4.5, ενώ ο μεγαλύτερος σεισμός είχε μέγεθος 4.7, με τους περισσότερους σεισμούς να σημειώνονται νοτιοδυτικά της Ανύδρου, και ελάχιστους βορειοανατολικά. Τα στοιχεία των τελευταίων ημερών δείχνουν ότι, αν και συνεχίζει να εμφανίζεται μεγάλο πλήθος σεισμών με Μ³4.0, ο ρυθμός σεισμικότητας παρουσιάζει μια σχετική μείωση, ως προς τους σεισμούς που εντοπίζονται τόσο με συμβατικές μεθόδους όσο και με μεθόδους τεχνητής νοημοσύνης».
Τι αποφάσισαν οι δύο Επιτροπές: Κλειστά μέχρι την Παρασκευή τα σχολεία σε Σαντορίνη, Ίο, Ανάφη και Αμοργό
Κλειστά μέχρι την Παρασκευή (14/2) θα μείνουν τα σχολεία σε Θήρα, Ίο, Ανάφη και Αμοργό, σύμφωνα με την απόφαση της Επιτροπής Σεισμολόγων στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.
Λόγω της αυξημένης σεισμικής δραστηριότητας στη θαλάσσια στην περιοχή της Ανύδρου, μεταξύ Θήρας και Αμοργού, ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ, Καθηγητής Ευθύμιος Λέκκας συγκάλεσε εκ νέου το μεσημέρι του Σαββάτου (8/2) κοινή συνεδρίαση των δύο Επιτροπών (της Μόνιμης Eπιστημονικής Eπιτροπής Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου και Μείωσης της Σεισμικής Διακινδύνευσης και της Μόνιμης Επιστημονικής Επιτροπής Παρακολούθησης του Ελληνικού Ηφαιστειακού Τόξου του ΟΑΣΠ).
Η συνεδρίαση πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, παρουσία του Υπουργού Βασίλη Κικίλια, του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας, Βασίλη Παπαγεωργίου, καθώς και εκπροσώπων της ηγεσίας του Πυροσβεστικού Σώματος.
Μετά την ενδελεχή εξέταση όλων των μέχρι τώρα δεδομένων, διατυπώθηκε ομόφωνα από όλα τα μέλη των Επιτροπών ότι:
- Η σεισμική ακολουθία στη θαλάσσια περιοχή της Ανύδρου μεταξύ Θήρας και Αμοργού παραμένει σταθερή, με περισσότερους από 800 σεισμούς από την 1η Φεβρουαρίου έως σήμερα με μέγεθος άνω του 3.0 (και με μέγιστο καταγεγραμμένο μέγεθος Μ 5.2).
- Η τρέχουσα σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή της νήσου Ανύδρου οφείλεται σε υποθαλάσσια ρήγματα με διεύθυνση ΒΑ-ΝΔ και δεν σχετίζεται με την ηφαιστειακή δραστηριότητα των Καμμένων και του υποθαλάσσιου ηφαιστείου του Κολούμπου.
- Η σεισμική δραστηριότητα εντός της καλδέρας παραμένει στα ίδια χαμηλά επίπεδα με τις προηγούμενες μέρες.
Οι Επιτροπές υπενθυμίζουν τα ακόλουθα προληπτικά μέτρα:
Οι πολίτες θα πρέπει:
- να αποφεύγουν τις μεγάλες συναθροίσεις εντός κτιρίων.
- να αποφεύγουν την προσέγγιση σε εγκαταλελειμμένα κτίρια.
- να αποφεύγουν την πρόσβαση και παραμονή στα λιμάνια Αμμουδίου, Αρμένης, Κόρφου και Παλαιού Λιμένα Φηρών.
- να προχωρήσουν σε άρση επικίνδυνων στοιχείων μη δομικής τρωτότητας στα κτίριά τους (βαριά επικρεμάμενα αντικείμενα, ψευδοροφές κλπ) και στο άδειασμα των υδάτων στις κολυμβητικές δεξαμενές (πισίνες).
- να επιλέγουν ασφαλείς διαδρομές κατά τη μετακίνησή τους μέσα στον αστικό ιστό και στο επαρχιακό οδικό δίκτυο, ιδιαίτερα στα σημεία που υπάρχουν έντονες μορφολογικές κλίσεις και είναι πιθανόν να εκδηλωθούν κατολισθητικά φαινόμενα.
- να υπάρχει άμεση απομάκρυνση από τις παράκτιες περιοχές, σε περίπτωση ισχυρής σεισμικής δόνησης.
- Τα σχολεία να παραμείνουν κλειστά μέχρι και την Παρασκευή 14 Φεβρουαρίου 2025 σε Θήρα, Ίο, Ανάφη και Αμοργό.
Οι Επιτροπές θα συνεδριάσουν εκ νέου την Τρίτη.
Σε ότι αφορά στην ενημέρωση των πολιτών σε θέματα αντισεισμικής προστασίας, περισσότερα στοιχεία μπορούν να αναζητηθούν στους δικτυακούς τόπους του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (www.oasp.gr) και του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας (www.civilprotection.gr).
