Σπαρακτικές μαρτυρίες, βουρκωμένα μάτια, εξοργισμένα πρόσωπα, χέρια που τρέμουν, χείλη που λένε ψιθυριστά ονόματα συγγενών που χάθηκαν. Σώματα με βαριά εγκαύματα. Πέρασαν ήδη επτά χρόνια από την τραγωδία στο Μάτι. Στην αίθουσα του δικαστηρίου κάποιες λέξεις αντηχούν μονότονα. «Πάλι πλημμέλημα; Θέλουμε δικαιοσύνη. Να έρθει στο φως η αλήθεια». Ο πόνος βουβός. Όχι από όλους.
Των Ν. ΔΗΜΑΡΑ, Α. ΚΑΝΔΥΛΗ – ΠΗΓΗ: Realnews
Είναι οι συγγενείς των νεκρών και οι εγκαυματίες της φονικής πυρκαγιάς στο Μάτι, οι οποίοι χρόνια τώρα αναζητούν στις δικαστικές αίθουσες την ετυμηγορία που θα απαλύνει κάπως τον πόνο τους. Μιλούν στη Realnews με αξιοπρέπεια που σε καθηλώνει, αναζητώντας -τι άλλο- τη δικαίωση.
Στις 23 Ιουλίου του 2018, ο Αριστείδης Χερουβείμ έχασε τη μητέρα του, την αδελφή του και τις δύο ανιψιές του που παραθέριζαν στο Μάτι. «Η έδρα εξεπλάγη από το πλήθος του κόσμου. Η διοίκηση του Εφετείου δεν περίμενε αυτή την προσέλευση και δεν λειτούργησε σωστά, έτσι η ταλαιπωρία μας ήταν μεγάλη για την παρακολούθηση της δίκης. Επίσης, δεν τους άρεσε η ανταπόκριση των ανθρώπων. Όλα αυτά είναι προφανή για όσους έχουν ζήσει αυτά τα επτά χρόνια παρακολουθώντας τις δίκες, τις καταθέσεις, τις απολογίες», λέει ο συγγενής τεσσάρων θυμάτων της τραγωδίας.
Ο Αρ. Χερουβείμ δηλώνει απογοητευμένος από τον τρόπο με τον οποίο έχει κινηθεί μέχρι στιγμής η διαδικασία, αλλά και από την πρωτόδικη απόφαση.
«Είναι πάρα πολύ απογοητευτικό όλο αυτό. Στην αρχή, μας πήρε πολύ χρόνο να συνέλθουμε. Μετά αρχίζεις να σκέφτεσαι τι σημαίνει δικαίωση. Προφανώς, οι άνθρωποι δεν γυρίζουν πίσω. Επίσης, όταν κανείς δεν πρόκειται να πάει φυλακή, πάλι δικαίωση δεν υπάρχει. Έτσι αποφασίζεις ότι θα πρέπει να αναδειχθεί η αλήθεια και να ληφθούν μέτρα ώστε να μην ξαναγίνει αυτή η τραγωδία. Δυστυχώς, η δικαίωση δεν έρχεται και προβλέπω ότι το ίδιο θα γίνει και για τα Τέμπη. Κανονικά, δικαίωση θα ήταν να μη συνεχιστεί η ατιμωρησία, που θα γεννήσει τις επόμενες εθνικές τραγωδίες».
Το «κόστος»
Ο Νίκος Γιαννόπουλος δεν κατάφερε να σώσει τη μητέρα του από τις φλόγες. Από την έναρξη της δίκης σε πρώτο βαθμό δεν έχει υπάρξει ούτε μία ημέρα που να μην έχει παραστεί στις δικαστικές αίθουσες.
Στα τέλη του Απριλίου, όταν και αναμένεται να ανακοινωθεί η απόφαση του Εφετείου, περιμένει κάτι παραπάνω από την πρώτη δικαστική απόφαση. «Ελπίζουμε απλώς να μην είναι το όνειδος της πρώτης φοράς. Πρωτόδικα η ποινή ήταν 38.000 ευρώ στους κατηγορουμένους, δηλαδή 365 ευρώ για κάθε ψυχή. Εγώ, δηλαδή, έχασα τη μητέρα μου και αυτός που είναι υπεύθυνος θα πληρώσει 365 ευρώ. Όσο και αν σας φαίνεται περίεργο, αυτή είναι η ουσία», λέει ο Ν. Γιαννόπουλος, που χαρακτηρίζει τη φονική πυρκαγιά του 2018 ως το μεγαλύτερο έγκλημα που έχει ζήσει η χώρα σε καιρό ειρήνης και εκφράζει την οργή του για τη στάση ορισμένων κατηγορουμένων.
«Η κοινωνία ζητά δικαιοσύνη. Να καταδικαστούν οι πραγματικά ένοχοι, όποιος φταίει να πληρώσει με τη μέγιστη δυνατή ποινή που αφορά τα πλημμελήματα. Αυτό θέλω να μου αποδείξει το ελληνικό κράτος, ότι αποδίδει δικαιοσύνη στη μεγαλύτερη τραγωδία μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο εν καιρώ ειρήνης. Οι κατηγορούμενοι στρατηγοί της Πυροσβεστικής κοιτάνε τον διπλανό τους ότι φταίει εκείνος»…
Οργή για τις καθυστερήσεις
Εκείνο το απόγευμα της Δευτέρας, ο Γιώργος Καΐρης συνομιλούσε επί 50 λεπτά με τη σύζυγό του, ώστε να καταφέρει να βρει έναν τρόπο να τη βγάλει από το φλεγόμενο σπίτι τους.
Τους χώριζαν λίγα μέτρα, όμως δεν τα κατάφερε. Η Πυροσβεστική έφτασε στο σημείο αρκετή ώρα μετά. Η οργή του είναι δύσκολο να συγκρατηθεί.
«Δυστυχώς, η πολιτεία ούτε μια αξιοπρεπή αίθουσα δικαστηρίου δεν βρήκε ώστε να διεξαχθεί η δίκη, με αποτέλεσμα συγγενείς και εγκαυματίες να κρέμονται από τα παράθυρα για την παρακολούθηση της διαδικασίας», λέει και εκφράζει την αγανάκτησή του για την καθυστέρηση της απονομής δικαιοσύνης.
«Το Μάτι είναι το μεγαλύτερο έγκλημα που έγινε στην Ελλάδα. Διαβλέπω ότι οι ποινές θα είναι σαν πλημμέλημα, δεν πρόκειται να αναβαθμιστούν σε κακούργημα, αν και το δικαστήριο έχει δικαίωμα να αναβαθμίσει τις κατηγορίες. Από την άλλη, αν η διαδικασία καθυστερήσει, θα φτάσουμε σε παραγραφή για το μεγαλύτερο έγκλημα στην Ελλάδα. Στις 23 Ιουλίου κλείνουμε επτά χρόνια. Στα τέλη Απριλίου θα ακούσουμε την απόφαση από το δικαστήριο, σίγουρα θα γίνει αναίρεση και μετά θα φτάσουμε στον Άρειο Πάγο. Πόσο ακόμα θα καθυστερήσουμε;», αναρωτιέται.
Ο Γ. Καΐρης υποστηρίζει ότι οι κατηγορούμενοι θα έπρεπε να είναι περισσότεροι. «Λέμε ότι φταίνε οι πυροσβέστες, μόνο που επιχειρησιακές ευθύνες υπάρχουν και στους κρατικούς αξιωματούχους. Δεν θα υπάρξει δικαίωση, δεν πρόκειται να αποδοθεί δικαιοσύνη. Η σύζυγός μου δεν θα γυρίσει πίσω, οι εγκαυματίες δεν γίνεται να απαλλαγούν από τα σημάδια τους, ψυχικά και σωματικά. Το μόνο που μπορούμε να προσπαθούμε είναι να βγει η αλήθεια και από εκεί και πέρα να προσπαθήσουμε όλοι οι Έλληνες να καταφέρουμε να αλλάξουμε το κράτος που ζούμε».
Το χρονικό
Η πρώτη δίκη για τη φονική πυρκαγιά ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2022 και ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του 2024.
Οι ποινές που επιβλήθηκαν στους καταδικασθέντες θεωρήθηκαν εξαιρετικά επιεικείς, καθώς ήταν όλες εξαγοράσιμες, με το κόστος να ανέρχεται σε 10 ευρώ ανά ημέρα φυλάκισης.
Η απόφαση προκάλεσε έντονες αντιδράσεις τόσο από τους συγγενείς των 104 θυμάτων και τους 57 εγκαυματίες, όσο και από εκπροσώπους του νομικού κόσμου.
Άμεσα, η Εισαγγελία Εφετών της Αθήνας, με εντολή της εισαγγελέως του Αρείου Πάγου, ζήτησε την επανεξέταση των ποινών και των αθωώσεων, με στόχο την απόδοση δικαιοσύνης και την αναγνώριση της σοβαρότητας της τραγωδίας που έπληξε το Μάτι το 2018.
Η έφεση που ασκήθηκε καλύπτει και την αθώωση των υπόλοιπων 15 από τους συνολικά 21 κατηγορούμενους, οι οποίοι τον Απρίλιο του 2024 είχαν απαλλαγεί από όλες τις κατηγορίες.
Στο Τριμελές Εφετείο Πλημμελημάτων, η δίκη σε δεύτερο βαθμό ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2024, ακριβώς έξι χρόνια μετά την τραγωδία.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, απομένει περίπου ένας μήνας μέχρι οι συγγενείς των θυμάτων να ακούσουν την τελική ετυμηγορία της Δικαιοσύνης.
«Όφειλαν να αντιδράσουν εγκαίρως»
Η εισαγγελέας πρότεινε την ενοχή 12 κατηγορουμένων, βάζοντας στο στόχαστρo αξιωματικούς της Πυροσβεστικής και αυτοδιοικητικούς
Επτά χρόνια μετά τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι με τους 104 νεκρούς, συγγενείς θυμάτων και εγκαυματίες δεν μπορούν να δεχθούν ότι η ευθύνη για την απώλεια τόσων συνανθρώπων μας και για την καταστροφή δεκάδων περιουσιών είναι πλημμεληματικού βαθμού και συνεχίζουν να επιμένουν για αναβάθμιση των κατηγοριών όσων εμπλέκονται στην τραγωδία.
Ωστόσο, η εισαγγελέας της έδρας του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων, Σταματίνα Περιμένη, κατά τη διάρκεια της διήμερης αγόρευσής της επί της ενοχής των 21 κατηγορουμένων, απέκλεισε την αναβάθμιση των κατηγοριών εν μέσω έντονων αποδοκιμασιών από το ακροατήριο.
Η εισαγγελική λειτουργός εξήγησε ότι «ο ενδεχόμενος δόλος (προκειμένου να αποδοθεί κατηγορία κακουργηματικού χαρακτήρα) σημαίνει ότι αποδέχομαι το αποτέλεσμα. Πιστεύετε ότι αυτοί οι άνθρωποι ήξεραν ότι θα γίνει αυτή η πανωλεθρία και το αποδέχθηκαν;», είπε απευθυνόμενη στο ακροατήριο, ενώ οι συγγενείς των θυμάτων φώναζαν πως «ναι» και υπενθύμιζαν τις προσπάθειες αναβάθμισης που είχε κάνει ο ανακριτής Αθανάσιος Μαρνέρης που χειρίστηκε την υπόθεση.
Τρεις φορές ο δικαστικός λειτουργός το είχε αιτηθεί, ωστόσο η Εισαγγελία απάντησε σε όλες αρνητικά.
Όπως είπε και η Στ. Περιμένη κατά την πρώτη ημέρα της αγόρευσής της, οι ευθύνες αποδίδονται βάσει του θεσμικού πλαισίου που ίσχυε το 2018, όταν και συνέβη η τραγωδία.
Τότε η νομοθεσία δεν ήταν τόσο αυστηρή και η απόδοση κακουργηματικών κατηγοριών δεν θα μπορούσε να «σταθεί» στο δικαστήριο.
Οργανωμένη απομάκρυνση
Αντιθέτως, η εισαγγελική λειτουργός καταχειροκροτήθηκε όταν αναφέρθηκε στην οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση των κατοίκων που δεν έγινε, με συνέπεια τον εγκλωβισμό πολλών μέσα στο Μάτι την ώρα που η φωτιά εξαπλωνόταν.
Όπως είπε η Στ. Περιμένη, η οργανωμένη απομάκρυνση γίνεται όταν η φωτιά είναι σε κάποια απόσταση και γι’ αυτό λέγεται και προληπτική, με το ακροατήριο σε αυτή την αναφορά να χειροκροτεί δυνατά. «Οργανωμένη απομάκρυνση όταν δεν υπάρχει ασφάλεια δεν γίνεται. Σου λέει, μείνε σπίτι σου όταν η φωτιά είναι απέξω. Όμως, όταν η φωτιά έρχεται από 3, 4, 5 χιλιόμετρα μακριά, εκεί οφείλει να γίνει απομάκρυνση… Αυτό που ειπώθηκε ότι ‘‘δεν προλάβαμε, δεν μας είπαν’’ δεν ισχύει ως σύλληψη θεωρητική. Όταν έχεις μια καταστροφή που έχει αρχίσει να εξελίσσεται, οφείλεις να προβλέψεις και να ενεργήσεις εγκαίρως. Είτε να αποτρέψεις, είτε να περιορίσεις τις συνέπειες… Δεν μπορεί ο έχων την υποχρέωση να περιμένει κάποιον άλλον», είπε η εισαγγελέας.
Ωστόσο, κατά την εισαγγελέα, για να πάρεις απόφαση επί ενός θέματος θα πρέπει αυτό να σε απασχολήσει. Κάτι που δεν έγινε στην προκειμένη περίπτωση. «Την απόφαση αυτή την παίρνει ο δήμαρχος, ο περιφερειάρχης, ο γενικός γραμματέας Πολιτικής Προστασίας. Το ζήτημα ήταν από κάποιον να ασκηθεί η αρμοδιότητα… Δεν ασκήθηκε από κανέναν. Είναι τραγικό να ακούμε “δεν ήμουν εγώ αρμόδιος, άλλος ήταν”».
Επί της ενοχής
Η εισαγγελική λειτουργός, αφού περιέγραψε τον βαθμό εμπλοκής του καθενός από τους 21 κατηγορουμένους, πρότεινε τελικώς την ενοχή 12 και την απαλλαγή των άλλων εννέα.
Μεταξύ αυτών που ζήτησε να κηρυχθούν ένοχοι είναι οκτώ στελέχη της Πυροσβεστικής, η τότε περιφερειάρχης Αττικής Ρένα Δούρου, ο τότε γραμματέας Πολιτικής Προστασίας Ιωάννης Καππάκης, ο τότε διευθυντής του Κέντρου Επιχειρήσεων Πολιτικής Προστασίας (ΚΕΠΠ) Φίλιππος Παντελεάκος και ο τότε δήμαρχος Ραφήνας-Πικερμίου Ευάγγελος Μπουρνούς.
Τον τελευταίο λόγο, ωστόσο, για το ποιος θα κηρυχθεί ένοχος και τι ποινή θα του επιβληθεί έχει το δικαστήριο, το οποίο μπορεί να υιοθετήσει πλήρως ή εν μέρει την εισαγγελική πρόταση, ακόμη και να κρίνει εντελώς διαφορετικά από αυτήν.
Διαβάστε το δημοσίευμα της Realnews
Διαβάστε το δημοσίευμα της Realnews
