Μεγάλο σκάνδαλο αγροτικών επιδοτήσεων στην Ελλάδα αποκαλύπτει το Politico – Τι αναφέρει για Βορίδη και Τσιάρα
Το Politico αναφέρεται σε σημερινό του δημοσίευμα σε ένα εκτεταμένο σύστημα παράνομων αγροτικών επιδοτήσεων στην Ελλάδα, χαρακτηρίζοντάς το ως «μεγάλη ελληνική συνωμοσία για την εξαπάτηση της Ε.Ε.».
Σύμφωνα με την έρευνα, από το 2017 δεκάδες Έλληνες πολίτες φέρονται να έλαβαν κονδύλια για βοσκοτόπια που δεν κατείχαν ή δεν είχαν μισθώσει, αλλά και για αγροτικές εργασίες που ουδέποτε πραγματοποιήθηκαν. Το αποτέλεσμα ήταν η στέρηση χρημάτων από τους πραγματικούς αγρότες και η ζημία εκατομμυρίων ευρώ στα ευρωπαϊκά ταμεία.
Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) διεξάγει ενδελεχή έρευνα για το σύστημα απάτης, εξετάζοντας πιθανή εμπλοκή κρατικών αρχών, κυρίως του Οργανισμού Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ), που έχει την ευθύνη για τη διαχείριση των επιδοτήσεων.
Ο ΟΠΕΚΕΠΕ, ο αρμόδιος οργανισμός για τη διαχείριση των ευρωπαϊκών κονδυλίων στήριξης των αγροτών και των κτηνοτρόφων στην Ελλάδα, από το 2005, αποτελεί τη μοναδική αρχή που εποπτεύει και διαχειρίζεται τη χρηματοδότηση του πρωτογενούς τομέα, διασφαλίζοντας την εύρυθμη κατανομή των πόρων. Υπό την εποπτεία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, ο ΟΠΕΚΕΠΕ καταβάλλει ετησίως περίπου 3 δισ. ευρώ σε 900.000 δικαιούχους, στους οποίους περιλαμβάνονται αγρότες, αγροτικοί συνεταιρισμοί και εξαγωγικές επιχειρήσεις.
Αν και όσοι δικαιούχοι εξαπάτησαν τον Οργανισμό έχουν ήδη παραπεμφθεί στη δικαιοσύνη, κανένα στέλεχος του ΟΠΕΚΕΠΕ δεν έχει κατηγορηθεί μέχρι στιγμής. Αντίθετα, στελέχη του οργανισμού που προσπάθησαν να αναλάβουν δράση για την εξάρθρωση της απάτης απομακρύνθηκαν από τις θέσεις τους.
Η ζημία εκτιμάται ότι ανέρχεται σε 45 εκατ. ευρώ ετησίως, καθιστώντας την υπόθεση μία από τις μεγαλύτερες αγροτικές απάτες στην Ευρώπη. Η αποκάλυψη έρχεται σε μια κρίσιμη συγκυρία, καθώς η Ε.Ε. βρίσκεται στη διαδικασία καθορισμού του μεσοπρόθεσμου προϋπολογισμού για το διάστημα 2028-2034, γεγονός που ενισχύει τις φωνές επικριτών της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ).
Μια από τις πρώτες που κατήγγειλαν τις παρατυπίες ήταν η Παρασκευή Τυχεροπούλου, επικεφαλής της Διεύθυνσης Εσωτερικού Ελέγχου του ΟΠΕΚΕΠΕ. Ωστόσο, οι ανώτεροί της την απέκλεισαν από τις βάσεις δεδομένων του οργανισμού, την εκδίωξαν από το γραφείο της και ξεκίνησαν πειθαρχικές διαδικασίες εναντίον της. Η EPPO τη συμπεριέλαβε στην έρευνά της ως ειδική σύμβουλο. Ο δικηγόρος της, Αντώνης Βαγιανός, δήλωσε πως η μεθοδολογία της αποκάλυψε ένα δίκτυο που, μέσω ψευδών δηλώσεων ιδιοκτησίας, εισέπραττε παρανόμως κοινοτικά κονδύλια.
Σύμφωνα με το Politico, η απάτη βασιζόταν σε τρία επίπεδα: Ο ΟΠΕΚΕΠΕ παρείχε πληροφορίες σε τεχνικούς συμβούλους, οι οποίοι υπέβαλαν ψευδείς αιτήσεις. Στη συνέχεια, αξιωματούχοι αγνοούσαν ύποπτες αιτήσεις ή εξέδιδαν εγκυκλίους που διευκόλυναν την εξαπάτηση. Όταν στελέχη του οργανισμού προσπαθούσαν να αποκαλύψουν την απάτη, απομακρύνονταν από τις θέσεις τους.
Το σκάνδαλο είναι ιδιαίτερα εκτεταμένο στην Κρήτη, που έλαβε τα δύο τρίτα των συνολικών επιδοτήσεων της Ελλάδας το 2020. Σύμφωνα με έγγραφα που εξέτασε το Politico, Κρητικοί αγρότες δήλωναν ιδιοκτησίες σε όλη τη χώρα, ενώ σε 34 περιπτώσεις οι αιτήσεις αφορούσαν γη εκτός Ελλάδας, όπως στη Βόρεια Μακεδονία.
Το 2019, δύο ιδιώτες από το Ρέθυμνο υπέβαλαν αίτηση για επιδοτήσεις επικαλούμενοι εκμίσθωση γης στην Τζια. Παρουσίασαν μισθωτήρια και έλαβαν 73.000 ευρώ. Την επόμενη χρονιά, διαφορετικά άτομα μίσθωσαν την ίδια έκταση, λαμβάνοντας νέα επιδότηση. Δικαστήριο το 2023 καταδίκασε εμπλεκόμενους σε ποινές φυλάκισης 12-24 μηνών.
Η υπόθεση λαμβάνει και πολιτικές διαστάσεις. Το 2020, ο τότε επικεφαλής του ΟΠΕΚΕΠΕ Γρηγόριος Βάρρας μπλόκαρε 3.500 ύποπτα ΑΦΜ, όμως λίγο αργότερα παραιτήθηκε έπειτα από πίεση του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, Μάκη Βορίδη. Το 2023, ο νέος πρόεδρος Ευάγγελος Σημανδράκος μπλόκαρε 6.000 ύποπτα ΑΦΜ, όμως και αυτός οδηγήθηκε σε αποχώρηση.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη επιβάλει πρόστιμο 283 εκατ. ευρώ στην Ελλάδα για κακοδιαχείριση των αγροτικών επιδοτήσεων. Ο νέος υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Κωνσταντίνος Τσιάρας, δεσμεύθηκε για μεταρρυθμίσεις στον ΟΠΕΚΕΠΕ, διορίζοντας νέο πρόεδρο τον συνταξιούχο δικαστή Νικόλαο Σαλάτα, τον έκτο επικεφαλής του οργανισμού μέσα σε πέντε χρόνια.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, οι εξελίξεις παρακολουθούνται στενά από τις ευρωπαϊκές αρχές, ενώ η πίεση προς την Ελλάδα για διαφάνεια αυξάνεται. Η αντιπολίτευση κατηγορεί την κυβέρνηση για συγκάλυψη, με τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, Νίκο Ανδρουλάκη, να διερωτάται εάν ο διορισμός Σαλάτα έχει στόχο την απόκρυψη στοιχείων. Η EPPO συνεχίζει τις έρευνες και αναμένονται νέες δικαστικές εξελίξεις, καθώς η υπόθεση θεωρείται μία από τις πιο σοβαρές περιπτώσεις διαφθοράς στην Κοινή Αγροτική Πολιτική.
