Οι συστηματικές ρευματικές παθήσεις χαρακτηρίζονται από αυξημένη θνησιμότητα σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό. Πρόσφατες μελέτες όμως δείχνουν ότι η ψαλίδα του υπερβάλλοντος κινδύνου θνησιμότητας κλείνει σταθερά, κυρίως στη ρευματοειδή αρθρίτιδα και λιγότερο σε άλλες ρευματολογικές ασθένειες.
Τα ευρήματα αυτά επιβεβαιώνονται για πρώτη φορά και σε πανελλαδική μελέτη που διενεργήθηκε από το ρευματολογικό πρόγραμμα και το τμήμα επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, την ΗΔΙΚΑ και το υπουργείο Υγείας, και η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Rheumatic & Musculoskeletal Diseases (RMD) Open, με επικεφαλής της μελέτης τον Καθηγητή Παθολογίας-Ρευματολογίας και Διευθυντή της Α΄ Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής στο Λαϊκό Νοσοκομείο Πέτρο Σφηκάκη.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα ολόκληρου σχεδόν του πληθυσμού της χώρας μεταξύ των ετών 2015 και 2019, και έδειξαν ότι ο τρέχων κίνδυνος θνησιμότητας στους ασθενείς υπό θεραπεία παραμένει διπλάσιος για τον συστηματικό ερυθηματώδη λύκο και τετραπλάσιος για το συστηματικό σκληρόδερμα σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό, και μάλιστα είναι ακόμη υψηλότερος για τους άνδρες και τους νεότερους. ασθενείς.
Αντίθετα, για πρώτη φορά σε πανελλαδική μελέτη, φαίνεται ότι τα ποσοστά θνησιμότητας μετά την πενταετία σε ασθενείς υπό θεραπεία είναι σχεδόν συγκρίσιμα με το γενικό πληθυσμό στη ρευματοειδή αρθρίτιδα, στην αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα και στην ψωριασική αρθρίτιδα.
Η διαπίστωση αυτή εξηγείται από την αποτελεσματικότητα των θεραπευτικών επιλογών με στοχευμένες θεραπείες, με παράλληλο έλεγχο των συννοσηροτήτων των ασθενών με ρευματοειδή αρθρίτιδα και αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα. Έτσι, οι ερευνητές προτείνουν την εφαρμογή παρόμοιων προσεγγίσεων σε όλες τις συστηματικές ρευματικές παθήσεις.
Αναλυτικά, οι ερευνητές έκαναν σύγκριση στα τρέχοντα ποσοστά θνησιμότητας από όλες τις αιτίες σε ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα, την αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα, την ψωριασική αρθρίτιδα, τον συστηματικό ερυθηματώδη λύκο και τη συστηματική σκλήρυνση έναντι του γενικού πληθυσμού.
Χρησιμοποίησαν ανώνυμα δεδομένα της ΗΔΙΚΑ για 11.186.586 πολίτες, μεταξύ των οποίων όλοι οι ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα (42.735, 79% γυναίκες – διάμεση ηλικία κατά την είσοδο στη μελέτη 64 ετών), αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα (9.707, 43% γυναίκες – διάμεση ηλικία 47 ετών), ψωριασική αρθρίτιδα (13.779, 55% γυναίκες διάμεση ηλικία 54 ετών), συστηματικό ερυθηματώδη λύκο (10.440, 89% γυναίκες διάμεση ηλικία 53 ετών) και συστηματικό σκληρόδερμα (2.277, 88% γυναίκες διάμεση ηλικία 59 ετών). Όλοι οι ασθενείς βρίσκονταν υπό συνταγογραφούμενη θεραπεία κατά τη διάρκεια της μελέτης μεταξύ των ετών 2015 και 2019.
Ακολούθησε αντιστοίχιση σε έναν ασθενή ανά πέντε άτομα του γενικού πληθυσμού και διαπιστώθηκε ότι η επιβίωση ήταν χειρότερη στο συστηματικό σκληρόδερμα, τον ερυθηματώδη λύκο και την φλεγμονώδη αρθρίτιδα.
Σε σύγκριση με το γενικό πληθυσμό, η θνησιμότητα αυξήθηκε από τα πρώτα 3 χρόνια ως τα 5 χρόνια παρατήρησης, πιθανώς λόγω της αύξησης της διάρκειας της νόσου:
- Στη ρευματοειδή αρθρίτιδα (από 0,63 έως 1,13 (95% CI: 1,05 έως 1,22),
- Στην αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα (από 0,62 έως 1,01, (95% CI: 0,76 έως 1,33)),
- Στην ψωριασική αρθρίτιδα (από 0,68 έως 1,06, (95% CI: 0,88 έως 1,28)),
- Στον συστηματικό ερυθηματώδη λύκο (από 1,52 έως 1,98, (95% CI: 1,67 έως 2,33)) και
- Στο συστηματικό σκληρόδερμα (από 2,27 έως 4,24, (95% CI: 3,19 έως 5,63)).
Έτσι διαπιστώθηκε ότι συνολικά, η θνησιμότητα ήταν τετραπλάσια για το συστηματικό σκληρόδερμα και διπλάσια για τον ερυθηματώδη λύκο σε σχέση με τις λοιπές ρευματικές παθήσεις. Τόσο στον συστηματικό ερυθηματώδη λύκο όσο και στο συστηματικό σκληρόδερμα, η θνησιμότητα ήταν αυξημένη στους άνδρες περισσότερο απ΄ ότι στις γυναίκες, καθώς και σε ασθενείς κάτω των 50 ετών. Αντίθετα, τα ποσοστά επιβίωσης για 5 χρόνια με φλεγμονώδη αρθρίτιδα υπό θεραπεία γίνονται επί του παρόντος συγκρίσιμα στην αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα ή την ψωριασική αρθρίτιδα ή ελαφρώς υψηλότερα στη ρευματοειδή αρθρίτιδα, από αυτά του γενικού πληθυσμού.
