Η Κομισιόν καλεί τα κράτη μέλη να μειώσουν την κατανάλωση νερού κατά 10% μέχρι το 2030.
Με δραματικούς τόνους και σαφή προειδοποίηση για τον κίνδυνο εξάντλησης των αποθεμάτων νερού στην Ευρώπη, η Κομισιόν αναμένεται να παρέμβει τις επόμενες ημέρες, καλώντας τα κράτη-μέλη να μειώσουν την κατανάλωση του πολύτιμου φυσικού πόρου κατά τουλάχιστον 10% έως το 2030.
Η παρέμβαση, που για πρώτη φορά θέτει ευθέως ζήτημα επάρκειας νερού στην Ε.Ε., έρχεται εν μέσω παρατεταμένων περιόδων ξηρασίας και κλιμακούμενων προβλημάτων υδροδότησης σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.
Η κίνηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, την οποία αποκαλύπτουν οι Financial Times, συνοδεύεται από ανησυχητικά στοιχεία και δηλώσεις αξιωματούχων που εντείνουν την αίσθηση επείγοντος. Η επίτροπος Περιβάλλοντος, Τζέσικα Ρόσβαλ, δηλώνει ότι «πρέπει να δούμε πώς θα χρησιμοποιούμε το νερό πιο αποτελεσματικά», ενώ το συνοδευτικό έγγραφο της Κομισιόν επισημαίνει την ανάγκη επένδυσης 23 δισ. ευρώ ετησίως για την αναβάθμιση και επάρκεια των υποδομών ύδρευσης σε ολόκληρη την Ένωση.
Αν και ο στόχος για τη μείωση της κατανάλωσης δεν θα έχει δεσμευτικό χαρακτήρα, η Κομισιόν θα καλέσει κάθε χώρα να θέσει εθνικούς στόχους και να συνεισφέρει στην αντιμετώπιση ενός φαινομένου που, όπως υπογραμμίζει η ίδια η επίτροπος, δεν γνωρίζει εθνικά σύνορα. Παράλληλα, θα παρουσιάσει ολοκληρωμένο σχέδιο για την αποτροπή μιας κρίσης νερού, στην οποία η ζήτηση θα ξεπερνά την προσφορά, προτείνοντας μεταξύ άλλων ενίσχυση της ανακύκλωσης νερού – η οποία σήμερα φτάνει μόλις στο 2,4% στην Ε.Ε. – και βελτίωση της αποδοτικότητας χρήσης του.
Ήδη, ορισμένες χώρες, όπως η Ισπανία και η Κύπρος, βρίσκονται αντιμέτωπες με κρίσιμες καταστάσεις. Η Κύπρος καταγράφει το τρίτο συναπτό έτος ξηρασίας, ενώ στην Ελλάδα ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, Χάρης Σαχίνης, έχει προειδοποιήσει ότι η Αθήνα ενδέχεται να αντιμετωπίσει σοβαρό πρόβλημα υδροδότησης μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, εάν δεν ληφθούν μέτρα. Στην Ισπανία και τη Γαλλία, εντάσεις έχουν ήδη ξεσπάσει ανάμεσα σε αγρότες και περιβαλλοντικές οργανώσεις, με αφορμή τη διαχείριση των υδάτινων πόρων και τα σχέδια για φράγματα.
Ανησυχία προκαλεί ακόμη και η κατάσταση στη βόρεια Ευρώπη: στη Σουηδία έχουν επιβληθεί απαγορεύσεις στο πότισμα κήπων με λάστιχο, αποκαλύπτοντας ότι η κρίση δεν περιορίζεται στον ευρωπαϊκό Νότο. Παρά τη φετινή άνοιξη με έντονες βροχοπτώσεις που προσωρινά ενίσχυσαν τα αποθέματα, η Κομισιόν προειδοποιεί πως η απουσία μακροπρόθεσμων στρατηγικών διαχείρισης νερού απειλεί την ανθεκτικότητα της Ε.Ε. απέναντι στις κλιματικές προκλήσεις.
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων πρόκειται να εγκαινιάσει ειδικό πρόγραμμα χρηματοδότησης ύψους 15 δισ. ευρώ για την περίοδο 2025-2027, προκειμένου να στηρίξει έργα που ενισχύουν τις υδατικές υποδομές. Ωστόσο, όπως επισημαίνεται σε έκθεση της Κομισιόν για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, ελάχιστα κράτη έχουν μέχρι σήμερα εντάξει στις πολιτικές τους ρητούς μηχανισμούς διασφάλισης αποθεμάτων νερού.
Το θέμα αποκτά και οικονομική διάσταση, καθώς η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προειδοποίησε πρόσφατα ότι η ανεπάρκεια υδάτινων πόρων ενδέχεται να επηρεάσει σχεδόν το 15% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης, ενώ ήδη οι τράπεζες και οι επιχειρήσεις εντάσσουν τον κίνδυνο λειψυδρίας στον σχεδιασμό τους.
