Νέο ασφαλιστικό: Απλουστεύονται οι διαδικασίες για ΑΜΚΑ και εξαγορά πλασματικών στις επικουρικές

Δεκάδες διατάξεις που αφορούν ασφαλιστικά θέματα περιλαμβάνει το μίνι ασφαλιστικό νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας που αναμένεται να κατατεθεί εντός Φεβρουαρίου, εκτός απροόπτου.

Η απλούστευση της ενεργοποίησης του ΑΜΚΑ και η εξαγορά πλασματικών ετών στις επικουρικές συντάξεις, αφορούν χιλιάδες ασφαλισμένους και συνταξιούχους ενώ θα περιλαμβάνονται και ρυθμίσεις όπως για τα ταμεία αλληλοβοήθειας και επαγγελματικής ασφάλισης.

Ειδικότερα επικαιροποιείται το νομοθετικό πλαίσιο του ΑΜΚΑ με γνώμονα την απλούστευση και την επιτάχυνση της διαδικασίας έκδοσης, ενεργοποίησης και επικαιροποίησης των στοιχείων του Μητρώου – ΑΜΚΑ.

Συγκεκριμένα, τροποποιούνται οι προϋποθέσεις έκδοσης ανενεργού ΑΜΚΑ, προκειμένου να συμπεριληφθούν στους δικαιούχους όλα τα πρόσωπα που διαθέτουν νόμιμη παραμονή στη χώρα, ανεξαρτήτως πρόσβασης ή μη στην αγορά εργασίας, όπως είναι οι υπότροφοι υπουργείων και οι ψηφιακοί νομάδες.

Ωστόσο, για την ενεργοποίηση του ΑΜΚΑ θα συνεχίσει να απαιτείται δικαίωμα πρόσβασης στην αγορά εργασίας, πλην εξαιρετικών περιπτώσεων που θα οριστούν με υπουργική απόφαση. Προβλέπεται, επίσης, η δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας έκδοσης, ενεργοποίησης και επικαιροποίησης ΑΜΚΑ, προσβάσιμης μέσω gov.gr.

Η ηλεκτρονική πλατφόρμα θα επιτρέπει, για πρώτη φορά, στους πολίτες που κατέχουν κωδικούς taxisnet να εκδώσουν, να ενεργοποιήσουν και να προχωρήσουν σε επικαιροποίηση των ατομικών τους στοιχείων στο μητρώο ΑΜΚΑ, χωρίς φυσική παρουσία σε σημείο εξυπηρέτησης.

Παράλληλα, θα καθορίζεται ο τρόπος της αυτοματοποιημένης διαδικασίας έκδοσης και ενεργοποίησης ΑΜΚΑ σε πολίτες τρίτων χωρών που αποκτούν δικαίωμα εργασίας στη χώρα, προκειμένου να ολοκληρώνεται γρήγορα και χωρίς φυσική παρουσία η καταχώρησή τους στο Μητρώο ΑΜΚΑ.

Ακόμη με πρόσφατη διάταξη ισχύουν ενιαίοι όροι και προϋποθέσεις θεμελίωσης επικουρικής σύνταξης, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα, με τη συμπλήρωση 15 ετών επικουρικής ασφάλισης (4.500 ένσημα), είτε σε έναν φορέα είτε και διαδοχικά. Δηλαδή, δεν ελέγχεται πλέον αν ο ασφαλισμένος έχει το σύνολο ή μέρος του χρόνου επικουρικής ασφάλισης στο πρώην ΕΤΕΑΜ ή σε φορείς που είχαν ενταχθεί σε αυτό, αλλά η αίτηση θα προχωρά ανεξαρτήτως σε ποιον φορέα συμπληρώνεται η 15ετία. Σε δεύτερο χρόνο, θα εξετάζεται εάν υπάρχει επιπλέον χρόνος και, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις, θα δίνεται το επιπλέον ποσό.

Μετά την ενεργοποίηση της fast track διαδικασίας για την έκδοση επικουρικών συντάξεων με 15ετία, στο μίνι ασφαλιστικό προωθείται και η εναρμόνιση των κανόνων αναγνώρισης και εξαγοράς πλασματικών ετών για θεμελίωση δικαιώματος σε επικουρική σύνταξη, καθώς και προσαύξηση αυτής κατά περίπτωση.

Ειδικότερα, με το ισχύον καθεστώς δεν έχουν όλοι οι ασφαλισμένοι εντός e-ΕΦΚΑ τη δυνατότητα να εξαγοράζουν τα ίδια πλασματικά έτη. Εφόσον, όμως, με τον ν. 5078/2023 ενοποιήθηκαν οι κανόνες θεμελίωσης επικουρικής σύνταξης, και πλέον συνταξιούχος που έχει λάβει κύρια σύνταξη με δεκαπέντε (15) έτη ασφάλισης θεμελιώνει δικαίωμα σε επικουρική σύνταξη, χωρίς να αναζητείται διαφορετικό όριο ηλικίας, θα πρέπει να ενοποιηθούν και τα πλασματικά έτη που μπορούν να αναγνωριστούν από όλα τα πρώην ταμεία. Συνεπώς, με την προτεινόμενη διάταξη θα εφαρμοστούν ευνοϊκότερες ρυθμίσεις σε όλα τα ταμεία εντός ΕΦΚΑ για την εξαγορά πλασματικών ετών.

Εκτιμάται ότι αφορά έως και 25.000 αυτοαπασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες οι οποίοι θα έχουν την δυνατότητα να αναγνωρίσουν πλασματικά έτη για να εξασφαλίσουν επικουρική σύνταξη.

Χιλιάδες συνταξιούχοι ελεύθεροι επαγγελματίες που στο παρελθόν είχαν και μισθωτή εργασία δεν μπορούν να λάβουν την επικουρική τους σύνταξη, εάν δεν έχουν συμπληρώσει σε μισθωτή εργασία τις ελάχιστες 4.500 ημέρες επικουρικής ασφάλισης ή δεν έχουν καταβληθεί ορθά στον επικουρικό φορέα οι προβλεπόμενες εισφορές. Συνέπεια αυτού είναι ο ασφαλισμένος να μην μπορεί να λάβει την επικουρική σύνταξη λόγω μη συμπλήρωσης των κατώτατων προϋποθέσεων.

Οι προϋποθέσεις για την λήψη επικουρικής σύνταξης είναι:

• Η συμπλήρωση 3.600 ημερών πραγματικής ασφάλισης στον επικουρικό φορέα
• Η εξαγορά με κόστος 6% επί των τελευταίων αποδοχών του ασφαλισμένου και ελάχιστες αποδοχές στο ύψος του κατώτατου μισθού.

Έτσι εξαγοράζοντας 900 ημέρες επικουρικής ασφάλισης (3 έτη), κάποιος συνταξιούχος ελεύθερος επαγγελματίας θα μπορεί να λάβει και επικουρική σύνταξη. Το κατώτατο κόστος θα διαμορφωθείς τα 49,8 ευρώ το μήνα και θα μπορεί να φτάσει στα 1.729,8 ευρώ. Η εξόφληση θα μπορεί να γίνει είτε εφάπαξ είτε με παρακράτηση από τη σύνταξη.

Η εξαγορά πλασματικών ετών στην επικουρική ασφάλιση συμφέρει τους ασφαλισμένους που έχουν καλές συντάξιμες αποδοχές με βάση τις εισφορές που είχαν πληρώσει στον επικουρικό φορέα. Κι αυτό γιατί εάν οι συντάξιμες αποδοχές είναι πολύ χαμηλές τότε δεν συμφέρει η εξαγορά, αφού η απόσβεση γίνεται σε βάθος χρόνου και η επικουρική σύνταξη είναι πολύ χαμηλή.