Στο επίκεντρο της μεταρρύθμισης βρίσκεται η διαδικασία της Ετήσιας Εποπτικής Αξιολόγησης, γνωστή ως SREP, η οποία λειτουργεί σαν «ετήσιο τεστ υγείας» για τις τράπεζες.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δρομολογεί σημαντικές αλλαγές με στόχο να κάνει την τραπεζική εποπτεία πιο απλή και αποτελεσματική, χωρίς όμως να θυσιάσει τη σταθερότητα που έχει κατακτηθεί τα τελευταία χρόνια.
Η Sharon Donnery, μέλος του Εποπτικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, τονίζει σε σημερινή της ανάρτηση ότι η απλοποίηση δεν είναι απλώς ένα σύνθημα, αλλά μια πραγματική μεταρρύθμιση που ήδη εφαρμόζεται. Στην κατεύθυνση αυτή, η ΕΚΤ χρησιμοποιεί νέα εργαλεία, επισπεύδει εγκρίσεις και δίνει έμφαση στα πιο κρίσιμα ζητήματα, ενώ παράλληλα έχει δημιουργήσει ειδική ιστοσελίδα για να παρουσιάζει με διαφάνεια όλες τις σχετικές πρωτοβουλίες.
Τα τελευταία χρόνια, ανεξάρτητοι φορείς και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχουν αναγνωρίσει ότι το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα αποδείχθηκε ανθεκτικό απέναντι σε μεγάλες κρίσεις, από την πανδημία μέχρι την αναταραχή του 2023. Ωστόσο, το συνεχώς μεταβαλλόμενο οικονομικό και γεωπολιτικό περιβάλλον απαιτεί προσαρμογές. Γι’ αυτόν τον λόγο, η ΕΚΤ επιχειρεί να συνδυάσει τη σαφήνεια και την απλότητα με την ενίσχυση της ασφάλειας, υπογραμμίζοντας ότι η απλοποίηση δεν πρέπει να σημαίνει χαλάρωση των κανόνων.
Στο επίκεντρο της μεταρρύθμισης βρίσκεται η διαδικασία της Ετήσιας Εποπτικής Αξιολόγησης, γνωστή ως SREP, η οποία λειτουργεί σαν «ετήσιο τεστ υγείας» για τις τράπεζες. Με τη νέα προσέγγιση, η αξιολόγηση κινδύνων δεν θα γίνεται πλέον με τον ίδιο τρόπο για όλες τις τράπεζες, αλλά θα προσαρμόζεται στο προφίλ της καθεμιάς. Έτσι, οι επόπτες θα μπορούν να αφιερώνουν περισσότερο χρόνο στα σοβαρά ή αναδυόμενα προβλήματα, ενώ οι ίδιες οι τράπεζες θα ενημερώνονται νωρίτερα για τα αποτελέσματα ώστε να προσαρμόζουν πιο έγκαιρα τη στρατηγική τους. Οι αποφάσεις που θα εκδίδονται θα είναι πιο σύντομες, πιο στοχευμένες και πιο εύκολες στην κατανόηση, με αποτέλεσμα να μειώνεται και η γραφειοκρατία.
Ήδη τα στοιχεία δείχνουν ότι τα μέτρα που περιλαμβάνονται στις αποφάσεις SREP μειώνονται αισθητά, από περίπου 700 το 2021 σε λιγότερα από 400 το 2025, ενώ ο όγκος των κειμένων περιορίζεται σημαντικά. Ταυτόχρονα, οι νέες ψηφιακές πλατφόρμες βοηθούν τους επόπτες να ανιχνεύουν κινδύνους γρηγορότερα και να επικοινωνούν με μεγαλύτερη ασφάλεια με τις τράπεζες.
Η απλοποίηση δεν σταματά εκεί. Η ΕΚΤ ανανεώνει και άλλες διαδικασίες, όπως τις εγκρίσεις για εσωτερικά μοντέλα, τις κεφαλαιακές αποφάσεις ή τα stress tests, μειώνοντας τον χρόνο που χρειάζεται για να ληφθούν κρίσιμες αποφάσεις. Για παράδειγμα, η αξιολόγηση καταλληλότητας στελεχών ολοκληρώνεται πλέον σε 97 ημέρες, πολύ πιο κάτω από τον ευρωπαϊκό στόχο των 120 ημερών, ενώ οι εγκρίσεις για απλές τιτλοποιήσεις μειώνονται από τρεις μήνες σε μόλις δέκα εργάσιμες ημέρες.
Παράλληλα, η ΕΚΤ υιοθετεί μια νέα κουλτούρα στην εποπτεία, δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στην πρόληψη κινδύνων και στη συνεργασία με τις ίδιες τις τράπεζες. Διοργανώνονται εργαστήρια, ενισχύεται η εκπαίδευση των εποπτών και καθιερώνονται καλύτερες πρακτικές, ώστε η εποπτεία να γίνεται πιο στοχευμένη και πιο αποδοτική.
Όπως υπογραμμίζει η Donnery, το ζητούμενο είναι να δημιουργηθεί ένα σύστημα εποπτείας που θα είναι όσο το δυνατόν πιο απλό και διαφανές, αλλά όχι σε βάρος της ασφάλειας. Η ανθεκτικότητα παραμένει ο βασικός στόχος, γιατί μόνο έτσι οι τράπεζες μπορούν να παραμείνουν σταθερές και να ανταποκριθούν σε μελλοντικούς κινδύνους προς όφελος των πολιτών της Ευρώπης.
