Η απόφαση της Ευρώπης να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες μετά από χρόνια είναι μια σωστή επιλογή, λένε οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ).
«Πιστεύω ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια ευρωπαϊκή αφύπνιση τόσο από την άποψη της ασφάλειας όσο και της οικονομικής θέσης», δήλωσε ο Πολωνός υπουργός Οικονομικών Andrzej Domanski στο Bloomberg. «Γνωρίζουμε ότι πρέπει να αναλάβουμε μεγαλύτερη ευθύνη για την ασφάλειά μας πρέπει να αυξήσουμε τις αμυντικές δαπάνες, αλλά πρέπει επίσης να ξοδεύουμε με σύνεση». Οι επικεφαλής των οικονομικών υπηρεσιών της Ευρώπης διερευνούν τρόπους προόδου όσον αφορά την αμυντική ετοιμότητα του μπλοκ (σ.σ. ΕΕ), καθώς οι εντάσεις με τις ΗΠΑ σχετικά με τις δαπάνες και η αυξανόμενη απειλή που συνιστά η Ρωσία τους ωθούν να επιταχύνουν τη στρατιωτική τους ανάπτυξη.
Οι συζητήσεις περιλαμβάνουν ένα νέο πανευρωπαϊκό μέσο, καθώς τα ταμειακά ταλαιπωρημένα κράτη μέλη αναζητούν ιδέες μετά από χρόνια υποεπενδύσεων.
Το ενδεχόμενο ενός νέου ευρωπαϊκού ταμείου θα προστεθεί στο νέο μέσο δανειοδότησης ύψους 150 δισ. ευρώ που βρίσκεται στα σκαριά για την ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανικής ικανότητας της Ευρώπης σε ορισμένους στρατηγικούς τομείς σε συνεργασία με ορισμένους από τους στενότερους εταίρους της, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας.
«Είμαστε απολύτως έτοιμοι να υποστηρίξουμε τις ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες για την άμυνα», δήλωσε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Γιέρκ Κούκις (Joerg Kukies). «Αλλά έχουμε πει επανειλημμένα ότι δεν αρκεί να λέμε με αφηρημένο τρόπο ότι θα κάνουμε ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, καθώς πρέπει να γνωρίζουμε κάθε φορά τι ακριβώς χρηματοδοτούμε».
Μιλώντας σε δημοσιογράφους πριν από μια συνάντηση με τους Ευρωπαίους ομολόγους του, τόνισε ότι «το πρώτο βήμα πρέπει να είναι συγκεκριμένη στρατιωτική συνεργασία, κοινές αμυντικές πρωτοβουλίες για την Ευρώπη – όταν αυτά είναι έτοιμα, μπορείτε να αρχίσετε να σκέφτεστε για κοινή χρηματοδότηση». Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (σ.σ. Κομισιόν), ο εκτελεστικός βραχίονας της ΕΕ, είναι επίσης έτοιμη να «χαρίσει» έως και 1,5% του ΑΕΠ των εθνικών αμυντικών δαπανών υπό τη δημοσιονομική της εποπτεία, σε μια κίνηση που θα μπορούσε να κινητοποιήσει έως και 600 δισ. ευρώ (682 δισ. δολάρια) σε στρατιωτικές δαπάνες από τις πρωτεύουσες.
Ορισμένες πρωτεύουσες της ΕΕ επιθυμούν να συζητήσουν πρόσθετα εργαλεία, καθώς θεωρούν ότι θα χρειαστούν πιο μόνιμοι μηχανισμοί για να τροφοδοτηθεί και να διατηρηθεί η ευρωπαϊκή κούρσα επανεξοπλισμού μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Η στροφή της ΕΕ προς την άμυνα ξεκίνησε μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και επιταχύνθηκε μετά την εξάπλωση των αμφιβολιών μεταξύ των Ευρωπαίων συμμάχων σχετικά με τη δέσμευση του Τραμπ στη ρήτρα αμοιβαίας άμυνας του ΝΑΤΟ.
Παρόλα αυτά, ορισμένα κράτη μέλη προτιμούν να περιμένουν και να εφαρμόσουν τις πολυάριθμες πρωτοβουλίες που συζητούνται μέχρι στιγμής από την Επιτροπή προτού συζητήσουν νέες πρωτοβουλίες, δήλωσαν διπλωμάτες. Τα πιο μόνιμα μέσα, όπως ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Άμυνας, εξακολουθούν να είναι ιδιαίτερα διχαστικά, είπαν.
Ο νέος αυτός μηχανισμός θα σχεδίαζε και θα χρηματοδοτούσε κοινές προμήθειες για τις ευρωπαϊκές χώρες, όπως πρότεινε το Bruegel, μια δεξαμενή σκέψης με έδρα τις Βρυξέλλες, για τη συζήτηση των υπουργών αυτό το Σαββατοκύριακο (12 – 13.4.2025). «Νομίζω ότι είναι καλό που συζητάμε τη χρηματοδότηση της άμυνας αυτή τη στιγμή, το κάνουμε μαζί», δήλωσε η Σουηδή Elisabeth Svantesson. «Η Κομισιόν έχει καταθέσει διάφορες προτάσεις στο τραπέζι, τις οποίες υποστηρίζουμε».
