Με κομμένη την ανάσα, αλλά όχι χωρίς σχεδιασμούς για τη δική της ανταπάντηση αναμένει η ΕΕ τις εξαγγελίες Τραμπ για την επιβολή δασμών «χωρίς εξαιρέσεις» σήμερα (2.4.25).
Η πρώτη συλλογική επεξεργασία των δασμών Τραμπ κατά της ΕΕ, αλλά και της απάντησης των Βρυξελλών σε αυτούς, σε επίπεδο ΕΕ αναμένεται να γίνει στις 7 – 8 Απριλίου 2025, οπότε είναι προγραμματισμένο το συμβούλιο των Ευρωπαίων υπουργών Εμπορίου, αν και η τελική απάντηση ίσως χρειαστεί λίγες μέρες επιπλέον (δηλαδή γύρω στα μέσα Απριλίου) για να ανακοινωθεί από πλευράς Βρυξελλών.
Δεν είναι ακόμη απολύτως σαφές ποιους νέους δασμούς θα ανακοινώσει ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ σήμερα, αλλά ένα είναι σίγουρο: Ο Αμερικανός πρόεδρος ενοχλείται που οι ευρωπαϊκές εταιρείες συνολικά πωλούν σημαντικά περισσότερα αγαθά στις ΗΠΑ από ό,τι οι αμερικανικές εταιρείες στην ΕΕ.
Και κάτι ακόμα: Οι δασμοί που θα ανακοινώσει σήμερα ο Τραμπ θα τεθούν σε «άμεση ισχύ», σύμφωνα με όσα δήλωσε χθες (1.4.25), η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του γερμανικού πρακτορείου ειδήσεων, τα βασικά ερωτήματα τα οποία τίθονται από την κατάσταση έχουν ως εξής:
Τι σχεδιάζει ο Τραμπ;
Ο Τραμπ κάνει λόγο για αμοιβαίους δασμούς. Κατ’ αρχήν, αυτό σημαίνει ότι οι ΗΠΑ θα αυξήσουν τους δασμούς οπουδήποτε χρεώνουν επί του παρόντος λιγότερους από τους εμπορικούς τους εταίρους.
Ο Τραμπ ανακοίνωσε επίσης ότι θα εξετάσει άλλους εμπορικούς φραγμούς, όπως αυστηρούς κανονισμούς εισαγωγών ή επιδοτήσεις. Στις Βρυξέλλες, αναμένονται τώρα τα χειρότερα, δηλαδή ότι ο Τραμπ θα μπορούσε να επιβάλει γενικούς πρόσθετους δασμούς 20 ή και 25% σε όλες τις εισαγωγές από την Ευρώπη.
Οι στοχευμένοι δασμοί σε συγκεκριμένα προϊόντα δεν θα είχαν τόσο μεγάλο αντίκτυπο στη συνολική οικονομία. Οι εξαγωγές της ΕΕ φαρμακευτικών προϊόντων, ξύλου, χαλκού ή ημιαγωγών αναφέρθηκαν πρόσφατα ως πιθανοί στόχοι (πέραν των αυτοκινήτων).
Ο Τραμπ έχει επίσης προαναγγείλει δασμούς… 200% στις εισαγωγές οινοπνευματωδών ποτών από την ΕΕ.
Πώς θα αντιδράσει η ΕΕ;
Εάν οι ΗΠΑ δεν έρθουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, η Επιτροπή της ΕΕ σκοπεύει να απαντήσει. Εκπρόσωπος των Βρυξελλών έχει πει ότι προετοιμάζονται αντίμετρα με «μέγιστο αντίκτυπο».
Προκειμένου να καταστήσει πιο δύσκολο για τον Πρόεδρο των ΗΠΑ να κάνει συγκεκριμένους υπολογισμούς, η ΕΕ παραμένει σιωπηλή επί του θέματος.
Έχει ήδη ανακοινωθεί ότι οι ειδικοί δασμοί που έχουν ανασταλεί σε προϊόντα των ΗΠΑ, όπως τζιν, ουίσκι μπέρμπον, μοτοσυκλέτες και φυστικοβούτυρο, θα επανεισαχθούν στα μέσα Απριλίου – ως απάντηση στους ειδικούς δασμούς των ΗΠΑ στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου που ισχύουν ήδη. Πρόσθετα μέτρα είναι πιθανό να επηρεάσουν πολλά άλλα προϊόντα των ΗΠΑ.
Η Επιτροπή της ΕΕ υποστηρίζει ότι οι ΗΠΑ πωλούν περισσότερες υπηρεσίες στην ΕΕ από ό,τι το αντίστροφο.
Ο κύριος λόγος είναι οι μεγάλες αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας. Εάν ληφθούν υπόψη τόσο τα αγαθά όσο και οι υπηρεσίες, υπάρχει μόνο ένα μικρό πλεόνασμα 48 δισεκατομμυρίων ευρώ, σύμφωνα με την Επιτροπή.
Αυτό αντιστοιχεί στο 3% του συνολικού εμπορίου μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ.
Ήδη υπάρχουν εκκλήσεις από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για απειλές δράσης κατά αμερικανικών εταιρειών όπως η Πλατφόρμα Χ, η οποία ανήκει στον Έλον Μασκ, την Google, την Amazon και το Netflix.
Για παράδειγμα, ο Πρόεδρος της Επιτροπής Εμπορίου στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Bernd Lange (SPD), θεωρεί δυνατή την επιβολή φόρων στις ψηφιακές υπηρεσίες.
Σε ένα λιγότερο τρομερό σενάριο, ο Τραμπ θα μπορούσε γρήγορα να πειστεί να αναστείλει ξανά προσωρινά τους δασμούς – και στη συνέχεια να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις. Στο χειρότερο σενάριο, θα ακολουθούσε ένας μακρύς εμπορικός πόλεμος – με σοβαρές συνέπειες για την οικονομία. Ακόμη και στην περίπτωση των διαπραγματεύσεων, όμως, δεν αναμένεται να είναι όλα όπως πριν στο τέλος.
Τι θα μπορούσε να προσφέρει η ΕΕ στις ΗΠΑ στις διαπραγματεύσεις;
Εκτός από τις μειώσεις των δασμών σε αγαθά όπως τα αμερικανικά αυτοκίνητα, οι νέες συμφωνίες θεωρούνται μια επιλογή.
Σύμφωνα με την Επιτροπή της ΕΕ, η ΕΕ και ο Τραμπ θα μπορούσαν να συνάψουν μια νέα συμφωνία για την επέκταση των αμερικανικών εξαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG).
Θα ήταν επίσης δυνατή η εισαγωγή περισσότερης στρατιωτικής τεχνολογίας και γεωργικών προϊόντων από τις ΗΠΑ.
Τι σημαίνει αυτό για τη γερμανική οικονομία;
Οι ΗΠΑ είναι ο σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της Γερμανίας, πριν από την Κίνα και την Ολλανδία. Το 2024, οι γερμανικές εταιρείες παρέδωσαν αγαθά αξίας 161,4 δισεκατομμυρίων ευρώ στις ΗΠΑ, ποσοστό δέκα τοις εκατό του συνόλου των εξαγωγών. Αντίθετα, το 2024 εισήχθησαν από την Αμερική στη Γερμανία αγαθά αξίας 91,4 δισ. ευρώ.
Οι γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες αντιμετωπίζουν ήδη μεγάλα βάρη λόγω των ειδικών δασμών 25% που έχουν ήδη ανακοινωθεί. Οι νέοι δασμοί των ΗΠΑ είναι επίσης επικίνδυνοι για τη φαρμακοβιομηχανία. Σχεδόν το ένα τέταρτο των γερμανικών εξαγωγών φαρμακευτικών προϊόντων πήγε στις ΗΠΑ το 2023. Σε ποσοστιαία βάση, αυτό είναι ακόμη περισσότερο από ό,τι στη μηχανολογία (13%) και στη χημική βιομηχανία (7,2%).
