Η αναζωπύρωση της έντασης στη Μέση Ανατολή, με φόντο τη σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν και τις απειλές στα κρίσιμα θαλάσσια περάσματα, δημιουργεί ένα νέο κύμα γεωοικονομικής αστάθειας και αβεβαιότητας για τις επιχειρήσεις.
Για την Ελλάδα, που πολλές επιχειρήσεις της εξαρτώνται από την ομαλή ροή ενέργειας και εμπορευμάτων μέσω αυτών των διαδρομών της Μέσης Ανατολής, οι επιπτώσεις είναι άμεσες και πολυεπίπεδες. Κρίσιμοι τομείς της οικονομίας εισέρχονται σε ζώνη πίεσης, με τις μικρότερες επιχειρήσεις να βρίσκονται στο πιο ευάλωτο σημείο.
Τις πλέον άμεσες συνέπειες από την κρίση τις υφίσταται η ναυτιλία. Ο ελληνικός εφοπλισμός, παρότι ενισχύεται από τα αυξημένα ναύλα, επιβαρύνεται με υψηλότερα ασφάλιστρα και αυξημένους χρόνους πλεύσης λόγω αναγκαστικών αναδρομολογήσεων. Η αποφυγή της Ερυθράς Θάλασσας ανεβάζει το λειτουργικό κόστος, ειδικά για εταιρείες που μεταφέρουν φορτία μεταξύ Ασίας και Ευρώπης. Για τους μικρότερους παίκτες δε, που δεν διαθέτουν στόλους υψηλής ευελιξίας ή κεφαλαιακή άνεση, η νέα πραγματικότητα δημιουργεί σοβαρά ερωτήματα βιωσιμότητας.
Εξίσου σημαντικός παράγοντας είναι και η εκτίναξη των τιμών πετρελαίου η οποία επαναφέρει με σφοδρότητα τον κίνδυνο ενεργειακής ασφυξίας για τις επιχειρήσεις.
Κλάδοι όπως η βιομηχανία, οι μεταφορές, ο τουρισμός και η αγροδιατροφή, βλέπουν τα κόστη να αυξάνονται σημαντικά. Εάν επιβεβαιωθούν τα δυσμενή σενάρια και η τιμή του brent σταθεροποιηθεί σε επίπεδα άνω των 100 – 110 δολαρίων ανά βαρέλι, το πλήγμα στη ρευστότητα και την ανταγωνιστικότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων αναμένεται να είναι ιδιαίτερα έντονο.
Στο μάτι του κυκλώνα μπαίνει και ο τουρισμός, ανησυχία που διατυπώθηκε και στο πλαίσιο του έκτακτου ΚΥΣΕΑ. Η γεωγραφική εγγύτητα της Ελλάδας προς την εμπόλεμη περιοχή ενδέχεται να την κατατάξει, ιδίως στα μάτια ταξιδιωτών από ΗΠΑ, Ασία ή Αυστραλία, ως τμήμα μιας «ευρύτερης περιοχής αστάθειας».
Το αποτέλεσμα μπορεί να είναι άμεσο και πολύπλευρο με ακυρώσεις οργανωμένων κρουαζιέρων, που συνήθως συνδυάζουν επισκέψεις σε λιμάνια της Ελλάδας, του Ισραήλ, της Τουρκίας και της Αιγύπτου, δημιουργώντας ένα φαινόμενο ντόμινο ακυρώσεων ακόμη και για ελληνικούς προορισμούς. Διακινδυνεύεται επίσης, η αύξηση του κόστους ταξιδιωτικής ασφάλισης και των ασφαλιστικών συμβολαίων, τόσο για τουρίστες όσο και για τουριστικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε διεθνείς διασυνδέσεις, με αποτέλεσμα τη μείωση της ζήτησης και της ανταγωνιστικότητας συγκεκριμένων πακέτων, ακυρώσεις κρατήσεων κλπ.
Σοβαρό πλήγμα θα υποστούν και οι μεγαλύτερες, βιομηχανικές και μεταποιητικές, επιχειρήσεις. Οι ελληνικές βιομηχανίες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγόμενες πρώτες ύλες και ενέργεια.
Με τη θαλάσσια κυκλοφορία να διαταράσσεται, παρατηρούνται ήδη καθυστερήσεις και αυξήσεις στα μεταφορικά έως και 40% με την αβεβαιότητα να «σπρώχνει» εκ των πραγμάτων τις επιχειρήσεις είτε σε ακριβότερες εναλλακτικές είτε, σε βάθος χρόνου, ακόμα και σε διακοπή παραγωγής. Οι τελικές τιμές προϊόντων αναμένεται να αυξηθούν, επιβαρύνοντας την κατανάλωση και μειώνοντας την ανταγωνιστικότητα.
Ο επόμενος κρίκος της αλυσίδας, είναι οι εμπορικές επιχειρήσεις. Κυρίως αυτές που είναι μικρού και μεσαίου μεγέθους, θα κληθούν να διαχειριστούν ένα διπλό πρόβλημα: αφενός αυξημένο κόστος προμηθειών, αφετέρου πτώση της ζήτησης λόγω ανατιμήσεων.
Όσες δεν διαθέτουν αποθέματα ή ισχυρά περιθώρια κέρδους, κινδυνεύουν να βρεθούν χωρίς εμπορεύματα ή με προϊόντα που δεν μπορούν να διαθέσουν. Η έλλειψη ρευστότητας καθιστά δύσκολη την προσαρμογή στα νέα δεδομένα, εντείνοντας τον κίνδυνο «λουκέτων».
