Η διατήρηση αυτής της τάσης δημιουργεί συνθήκες συσσώρευσης κινδύνων για την οικονομία.
Η ελληνική αγορά κατοικίας εξακολουθεί να κινείται ανοδικά, με τις τιμές πώλησης να συνεχίζουν την αύξησή τους, καθώς η ζήτηση παραμένει ισχυρή και το διαθέσιμο απόθεμα περιορισμένο.
Σύμφωνα με την Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της Τράπεζας της Ελλάδος, η διατήρηση αυτής της τάσης δημιουργεί συνθήκες συσσώρευσης κινδύνων για την οικονομία, χωρίς ωστόσο να διαφαίνεται προς το παρόν απειλή για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Η Τράπεζα διαπιστώνει έντονη επιδείνωση του στεγαστικού προβλήματος, καθώς το 2024 το κόστος στέγασης έφτασε να απορροφά το 35,5% του διαθέσιμου εισοδήματος. Η αύξηση των τιμών πώλησης και των ενοικίων, σε συνδυασμό με τη φορολογική επιβάρυνση και το υψηλό λειτουργικό κόστος των ακινήτων, έχουν επιβαρύνει σημαντικά τα νοικοκυριά. Η περιορισμένη προσφορά κατοικιών αποδίδεται στη μείωση των νέων οικοδομών την περίοδο 2010-2020, στην απόσυρση ακινήτων που σχετίζονται με μη εξυπηρετούμενα δάνεια και στην αυξημένη επενδυτική εκμετάλλευση για βραχυχρόνιες μισθώσεις.
Η στεγαστική πίστη παρουσιάζει ενδείξεις σταδιακής ανάκαμψης, αν και παραμένει σε χαμηλά επίπεδα σε σχέση με την προ κρίσης περίοδο. Το πρώτο εξάμηνο του 2025 οι εκταμιεύσεις στεγαστικών δανείων ανήλθαν σε 819 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 38% σε ετήσια βάση, ενώ για δεύτερο συνεχόμενο μήνα καταγράφηκε θετική καθαρή ροή, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι νέες εκταμιεύσεις υπερβαίνουν τις αποπληρωμές παλαιότερων δανείων. Οι τράπεζες εκτιμούν αύξηση των νέων χορηγήσεων έως και 25% το 2025, με το συνολικό ύψος να προσεγγίζει το 1,3 δισ. ευρώ.
Παρά τη βελτίωση των πιστοληπτικών κριτηρίων και τα νέα προγράμματα στήριξης, η αγορά κατοικίας εξακολουθεί να λειτουργεί σε μεγάλο βαθμό χωρίς τραπεζική διαμεσολάβηση, καθώς σημαντικό μέρος των συναλλαγών πραγματοποιείται με μετρητά από ξένους επενδυτές. Οι καθαρές ξένες άμεσες επενδύσεις σε ακίνητα μειώθηκαν κατά 17,8% το πρώτο εξάμηνο του έτους, στα 938 εκατ. ευρώ, παραμένοντας ωστόσο σε υψηλά επίπεδα.
Παράλληλα, οι επενδύσεις στις κατασκευές αντιστοιχούν μόλις στο 6% του ΑΕΠ, γεγονός που περιορίζει την ανανέωση του οικιστικού αποθέματος.
Την ίδια στιγμή, μετά τον Φεβρουάριο του 2026 αναμένεται να ξεκινήσει νέο στεγαστικό πρόγραμμα που διαπραγματεύεται η κυβέρνηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το πρόγραμμα θα χρηματοδοτείται με πόρους του ΕΣΠΑ και θα στοχεύει στην αύξηση της προσφοράς παλαιών κατοικιών στην αγορά, μέσω επιδότησης δαπανών ενεργειακής αναβάθμισης και γενικότερης ανακαίνισης. Οι πόροι θα προέλθουν από την αναθεώρηση του ΕΣΠΑ, ενώ το πρόγραμμα θα δίνει έμφαση στις παλαιότερες κατοικίες –όσο πιο παλιό το ακίνητο, τόσο μεγαλύτερη η ενίσχυση– και θα προβλέπει εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια για τους δικαιούχους.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσανατολίζεται στη στήριξη προγραμμάτων που αυξάνουν την προσφορά και όχι τη ζήτηση, γεγονός που καθόρισε και τη νέα κατεύθυνση της κυβερνητικής πρότασης. Το πρόγραμμα αναμένεται να καλύπτει δαπάνες ενεργειακής και γενικότερης αναβάθμισης ακινήτων, με στόχο τη διάθεσή τους προς ενοικίαση, ενισχύοντας με αυτόν τον τρόπο τη διαθεσιμότητα κατοικιών και συγκρατώντας τις τιμές στη στεγαστική αγορά.
