Το Συμβούλιο της Επικρατείας επιβεβαίωσε το δικαίωμα της φορολογικής διοίκησης να προβαίνει σε έλεγχο των τραπεζικών λογαριασμών φορολογουμένων, όταν αυτοί δεν προσκομίζουν επαρκή τεκμήρια για τη νόμιμη προέλευση χρηματικών ποσών.
Η απόφαση ελήφθη σε υπόθεση όπου ο ελεγχόμενος είχε μεταφέρει μεγάλα χρηματικά ποσά εκτός Ελλάδας, χωρίς τα ποσά αυτά να δικαιολογούνται από τα δηλωθέντα εισοδήματά του. Ο ίδιος υποστήριξε ότι τα χρήματα προέρχονταν από την πώληση ακινήτου του υιού του, χωρίς ωστόσο να προσκομίσει πλήρη τραπεζικά στοιχεία που να τεκμηριώνουν τη διαδρομή των χρημάτων και την προέλευσή τους.
Η φορολογική αρχή θεώρησε ότι οι εξηγήσεις δεν ήταν επαρκείς και προχώρησε σε έλεγχο βασιζόμενη σε έμμεσες αποδείξεις, περιλαμβανομένων των κινήσεων τραπεζικών λογαριασμών. Το Διοικητικό Εφετείο είχε προηγουμένως κάνει δεκτό ότι τα εμβάσματα δεν συνιστούν φορολογητέο εισόδημα καθώς προέρχονται, σύμφωνα με τον ισχυρισμό του φορολογουμένου, από εμφανή πηγή, ανεξαρτήτως του εάν η μεταφορά των χρημάτων αποτελούσε δωρεά.
Ωστόσο, το ΣτΕ έκρινε ότι σε περιπτώσεις όπου οι ισχυρισμοί δεν τεκμηριώνονται με σαφή και πλήρη αποδεικτικά στοιχεία, η φορολογική διοίκηση δύναται να προχωρά σε πλήρη έλεγχο, κάνοντας χρήση και έμμεσων αποδείξεων, προκειμένου να διαπιστώσει εάν πρόκειται για φορολογητέα ύλη.
Παραδείγματα
• Ένας φορολογούμενος μεταφέρει εντός δύο ετών ποσό 500.000 ευρώ σε λογαριασμό του στο εξωτερικό, ενώ το δηλωθέν ετήσιο εισόδημά του δεν υπερβαίνει τις 30.000 ευρώ. Ερωτάται για την προέλευση των χρημάτων και απαντά ότι πρόκειται για αποταμιεύσεις ετών ή για χρήματα συγγενών. Δεν προσκομίζει όμως αντίστοιχα παραστατικά ή κινήσεις λογαριασμών που να τεκμηριώνουν τη ροή των ποσών. Η εφορία μπορεί να θεωρήσει τα ποσά ως αδήλωτο εισόδημα και να επιβάλει φόρους και πρόστιμα.
• Φορολογούμενος καταθέτει στον λογαριασμό του 200.000 ευρώ και ισχυρίζεται ότι προέρχονται από πώληση ακινήτου στο όνομα του αδελφού του, ο οποίος του τα μεταβίβασε ως δάνειο ή δωρεά. Δεν υπάρχει σύμβαση δωρεάς, ούτε φαίνονται οι αντίστοιχες τραπεζικές κινήσεις του συγγενικού προσώπου. Η φορολογική αρχή μπορεί να αμφισβητήσει την προέλευση και να προβεί σε έλεγχο τραπεζικών στοιχείων και των δύο προσώπων.
• Ελεύθερος επαγγελματίας δηλώνει χαμηλά εισοδήματα, αλλά στους τραπεζικούς λογαριασμούς του παρατηρούνται συχνές καταθέσεις με μετρητά ή καταθέσεις από πελάτες, που δεν αντανακλώνται στα βιβλία του. Σε περίπτωση που δεν μπορεί να δικαιολογήσει την προέλευση αυτών των ποσών, η εφορία μπορεί να τα θεωρήσει φορολογητέα ύλη που αποκρύφτηκε.
• Ένας μισθωτός με ετήσιο εισόδημα 20.000 ευρώ αγοράζει αυτοκίνητο αξίας 80.000 ευρώ και πραγματοποιεί πολυτελείς διακοπές στο εξωτερικό, πληρώνοντας με κάρτα ή κάνοντας εμβάσματα. Αν δεν αποδείξει πειστικά από πού προήλθαν τα χρήματα, τότε η εφορία μπορεί να κάνει χρήση των έμμεσων τεχνικών ελέγχου και να ζητήσει εξηγήσεις για την οικονομική του κατάσταση, εξετάζοντας και τραπεζικές κινήσεις.
