Πριν από τα μέσα του δέκατου ένατου αιώνα, το προσδόκιμο ζωής των ανθρώπων κυμαινόταν σε χαμηλά επίπεδα σε σύγκριση με τα σημερινά δεδομένα, μεταξύ 20 και 50 ετών. Από τότε μέχρι σήμερα έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι και η πρόοδος της ιατρικής έχει κάνει… θαύματα.
Στις αρχές του εικοστού αιώνα τα συστήματα υγείας που αναπτύχθηκαν έφεραν μια επανάσταση μακροζωίας που χαρακτηρίστηκε από μεγάλες και ταχείες αυξήσεις του προσδόκιμου ζωής.
Επανάσταση μακροζωίας έφεραν τα συστήματα Υγείας και η πρόοδος της ιατρικής
Όμως, ο ρυθμός αύξησης του προσδόκιμου ζωής, τις τελευταίες τρεις δεκαετίες έχει επιβραδυνθεί σημαντικά διαπιστώνει μελέτη με επικεφαλής το Πανεπιστήμιο του Ιλινόις στο Σικάγο που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Nature Aging», με τα συμπεράσματα να παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον.
Τα δεδομένα από εννέα χώρες
Σύμφωνα με τη μελέτη, από το 1990 το προσδόκιμο ζωής στους μακροβιότερους πληθυσμούς του κόσμου έχει αυξηθεί μόλις κατά 6,5 χρόνια κατά μέσο όρο. Όμως, αυτός ο ρυθμός υπολείπεται κατά πολύ των προσδοκιών ορισμένων επιστημόνων που εκτιμούσαν ότι θα αυξανόταν με επιταχυνόμενο ρυθμό αυτό τον αιώνα και ότι οι περισσότεροι άνθρωποι που γεννιούνται σήμερα θα ζήσουν πάνω από 100 χρόνια.
Οι ερευνητές άντλησαν δεδομένα από τις εννέα χώρες με το υψηλότερο προσδόκιμο ζωής σήμερα (Χονγκ Κονγκ, Ιαπωνία, Νότια Κορέα, Αυστραλία, Γαλλία, Ιταλία, Ελβετία, Σουηδία, Ισπανία), καθώς και από τις ΗΠΑ, μια από τις ελάχιστες χώρες που είδαν μείωση του προσδόκιμου ζωής κατά την περίοδο μελέτης.
Η ακριβής πρόβλεψη των μελλοντικών τάσεων του προσδόκιμου ζωής έχει σημαντικές επιπτώσεις στις πολιτικές γύρω από την κοινωνία, τα συστήματα υγείας και φυσικά την οικονομία. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, έχουν διεξαχθεί πολλές συζητήσεις για την αντιμετώπιση των πιθανών συνεπειών του τρόπου με τον οποίο η διαμόρφωση της βιολογικής γήρανσης θα μπορούσε να επηρεάσει τα δημογραφικά στοιχεία του πληθυσμού.
Το Χονγκ Κονγκ πιο κοντά τα παιδιά να φτάσουν τα 100
Η ερευνητική ομάδα που εκπόνησε την μελέτη παρέχει στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία οι άνθρωποι πλησιάζουν σε ένα βιολογικά θεμελιωμένο όριο ζωής. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις στη μακροζωία έχουν ήδη συμβεί μέσω της καταπολέμησης των ασθενειών, ωστόσο οι βλαβερές συνέπειες της γήρανσης παραμένουν το κύριο εμπόδιο στην περαιτέρω παράταση.
Όπως διαπιστώνεται, τα παιδιά που γεννήθηκαν τα τελευταία χρόνια έχουν σχετικά χαμηλές πιθανότητες να φτάσουν τα 100 χρόνια ζωής (5,3% πιθανότητες για τις γυναίκες και 1,8% πιθανότητες για τους άνδρες).
Η υψηλότερη πιθανότητα τα παιδιά που γεννήθηκαν το 2019 να φτάσουν στην ηλικία των 100 ετών εντοπίστηκε στο Χονγκ Κονγκ, όπου το 12,8% των γυναικών και το 4,4% των ανδρών αναμένεται να τα καταφέρουν. Στις ΗΠΑ το αντίστοιχο ποσοστό είναι 3,1% για τις γυναίκες και 1,3% για τους άνδρες.
Χρησιμοποιώντας τα δεδομένα, οι ερευνητές, διαπίστωσαν ότι οι μόνοι πληθυσμοί που παρουσίασαν ετήσια βελτίωση κατά 0,3 έτη ή δεκαετή βελτίωση κατά 3 έτη στο προσδόκιμο ζωής ήταν της Νότιας Κορέας και του Χονγκ Κονγκ.
Στο Χονγκ Κονγκ, αυτό οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό στην οικονομική ευημερία.
Πού αναμένεται να αυξηθεί το προσδόκιμο ζωής
Σε παγκόσμιο επίπεδο το μέσο προσδόκιμο ζωής αναμένεται να αυξηθεί κατά 4,9 έτη στους άνδρες και κατά 4,2 έτη στις γυναίκες μέχρι το 2050, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό The Lancet.
Η αύξηση αναμένεται να είναι μεγαλύτερη στις χώρες, όπου το προσδόκιμο ζωής είναι χαμηλότερο, συμβάλλοντας στη σύγκλιση της αύξησης του προσδόκιμου ζωής σε όλες τις γεωγραφικές περιοχές, αναφέρουν ερευνητές του αμερικανικού ερευνητικού Ινστιτούτου Μετρήσεων και Αξιολόγησης της Υγείας.
Η τάση αυτή οφείλεται σε κυρίως σε μέτρα δημόσιας υγείας που έχουν βελτιώσει τα ποσοστά επιβίωσης σε καρδιαγγειακά νοσήματα, Covid-19 και μια σειρά από μεταδοτικές ασθένειες σε μητέρες και νεογνά.
Το προσδόκιμο ζωής προβλέπεται να αυξηθεί από 73,6 έτη το 2022 σε 78,1 έτη το 2050. Το παγκόσμιο προσδόκιμο υγιούς ζωής, δηλαδή ο μέσος αριθμός ετών που μπορεί ένα άτομο να ζήσει με καλή υγεία, αναμένεται να αυξηθεί από 64,8 έτη το 2022 σε 67,4 έτη το 2050.
Προσδόκιμο ζωής στην Ελλάδα
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, το προσδόκιμο ζωής κατά τη γέννηση στην Ελλάδα το 2022 ανέρχεται στα 80,8 έτη, δηλαδή μερικούς μήνες περισσότερο σε σύγκριση με το 2021 (80,2 χρόνια). Για τις γυναίκες, το προσδόκιμο ήταν μεγαλύτερο κατά 5,5 χρόνια σε σχέση με τους άντρες και συγκεκριμένα στα 82,9 χρόνια έναντι 77,4.
Στην ΕΕ, το προσδόκιμο για τις γυναίκες ήταν επίσης 82,9 χρόνια και για τους άντρες 77,2 χρόνια. Πρέπει να σημειωθεί ότι την περασμένη δεκαετία αυξανόταν σταθερά το προσδόκιμο, αλλά το 2020 και το 2021 μειώθηκε, εξέλιξη που αποδόθηκε στην πανδημία του κορονοϊού.
