Το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο αποκτά νέες αρμοδιότητες για την αξιολόγηση των οικονομικών προγραμμάτων των κομμάτων – σε μια προσπάθεια ενίσχυσης της διαφάνειας και του ελέγχου των οικονομικών στην πολιτική σκηνή.
Το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο αποκτά πλέον διευρυμένες αρμοδιότητες και ουσιαστικό ρόλο στην αξιολόγηση των οικονομικών προγραμμάτων των πολιτικών κομμάτων. Με βάση νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση την Πέμπτη, το Συμβούλιο θα μπορεί πλέον να αξιολογεί και να ποσοτικοποιεί τον δημοσιονομικό αντίκτυπο των προτάσεων που περιλαμβάνονται στα προεκλογικά προγράμματα, αποκτώντας ενεργό ρόλο στον δημόσιο διάλογο ενόψει εκλογών.
Η παρέμβαση του Συμβουλίου δεν περιορίζεται μόνο στην πολιτική σφαίρα. Στις νέες του αρμοδιότητες περιλαμβάνεται και η δυνατότητα επιβολής υποχρέωσης στο υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών να λαμβάνει διορθωτικά μέτρα, όταν διαπιστώνεται σημαντική απόκλιση στις προβλέψεις του κρατικού προϋπολογισμού σε σχέση με τις αναλύσεις του Συμβουλίου. Παράλληλα, αποκτά πρόσβαση σε δεδομένα κρίσιμων φορέων, όπως η ΑΑΔΕ, ο ΕΦΚΑ, το Πληροφοριακό Σύστημα ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ και άλλα πληροφοριακά συστήματα του Δημοσίου, ανοίγοντας τον δρόμο για ευρεία ανάλυση μικροδεδομένων με στόχο την τεκμηριωμένη αξιολόγηση πολιτικών και μέτρων.
Η λειτουργική και διοικητική του ανεξαρτησία καθίσταται πλήρης, καθώς η νέα αρχή δεν θα υπάγεται σε κυβερνητικό έλεγχο ή εποπτεία, παρά μόνο σε κοινοβουλευτικό. Ο πρόεδρος και τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, καθώς και το προσωπικό, θα ασκούν τα καθήκοντά τους χωρίς να δέχονται οδηγίες από κανέναν φορέα, εξασφαλίζοντας ουσιαστική ανεξαρτησία γνώμης.
Η αρμοδιότητα αξιολόγησης των οικονομικών προγραμμάτων επεκτείνεται και στα ίδια τα κόμματα, τα οποία μπορούν να υποβάλλουν αίτημα προς το Συμβούλιο για την εκτίμηση του δημοσιονομικού κόστους προτάσεών τους. Οι αξιολογήσεις αυτές θα γίνονται με βάση τη μεθοδολογία και το υπόδειγμα που ορίζει το ίδιο το Συμβούλιο, μετά από απόφαση του εκάστοτε αρμόδιου κομματικού οργάνου.
Η θεσμική ενίσχυση του Συμβουλίου αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα σε μια περίοδο που εντείνεται η συζήτηση για τη διαφάνεια στα οικονομικά των πολιτικών κομμάτων. Η δημοσιογραφική έρευνα «Follow the Money», στην οποία συμμετείχαν 26 δημοσιογραφικές ομάδες από όλη την Ευρώπη αποκάλυψε σημαντικά κενά ενημέρωσης και σοβαρές αντιφάσεις στους οικονομικούς απολογισμούς ελληνικών κομμάτων.
Ειδικά για τη Νέα Δημοκρατία, η έρευνα αμφισβήτησε ευθέως τις επίσημες δηλώσεις περί θετικών οικονομικών αποτελεσμάτων από το 2016, παρουσιάζοντας συνεχή και αυξανόμενα ελλείμματα για την περίοδο 2019-2022, που αγγίζουν σωρευτικά τα 139,7 εκατ. ευρώ. Το δε τραπεζικό της χρέος εκτινάχθηκε το 2022 στα 425,6 εκατ. ευρώ, χωρίς να υπάρχουν δημοσιευμένα στοιχεία στη Βουλή από το 2017 και μετά, παρότι ο νόμος το προβλέπει.
Παρόμοια εικόνα παρουσίασε και το ΠΑΣΟΚ, με αυξανόμενο έλλειμμα και χρέη που αγγίζουν τα 398 εκατ. ευρώ το 2022. Η έρευνα επισημαίνει ότι παραμένει αδιευκρίνιστο το πώς εξυπηρετεί τα δάνειά του, ενώ μόνο για τόκους και δάνεια το κόμμα πλήρωσε 42,5 εκατ. ευρώ εκείνη τη χρονιά.
