Σύμφωνα με την έκθεση της ΕΚΤ, η αυξανόμενη αστάθεια στο διεθνές εμπόριο και οι αλλεπάλληλες ανατροπές στο μέτωπο των δασμών ενδέχεται να προκαλέσουν σοβαρούς τριγμούς τόσο στις αγορές όσο και στις πραγματικές οικονομίες.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) εκπέμπει σήμα κινδύνου για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της ευρωζώνης, εν μέσω αυξανόμενης παγκόσμιας αβεβαιότητας και εντεινόμενων εμπορικών και γεωπολιτικών εντάσεων.
Στην Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας Μαΐου 2025, η ΕΚΤ προειδοποιεί για τους κινδύνους που απειλούν τράπεζες, επιχειρήσεις και νοικοκυριά, ενώ τονίζει την ευαλωτότητα των αγορών και την πίεση που ασκείται στα δημόσια οικονομικά από την αυξανόμενη ανάγκη για αμυντικές δαπάνες και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Σύμφωνα με την έκθεση που έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα η ΕΚΤ, η αυξανόμενη αστάθεια στο διεθνές εμπόριο και οι αλλεπάλληλες ανατροπές στο μέτωπο των δασμών ενδέχεται να προκαλέσουν σοβαρούς τριγμούς τόσο στις αγορές όσο και στις πραγματικές οικονομίες.
Όπως επισημαίνεται στην έκθεση, η έντονη αβεβαιότητα σε θέματα εμπορίου, άμυνας και διεθνούς συνεργασίας διαμορφώνει ένα ασταθές περιβάλλον, που επηρεάζει ήδη τις χρηματοπιστωτικές συνθήκες και επιβαρύνει τις προοπτικές ανάπτυξης. Ο Αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, Luis de Guindos, χαρακτήρισε τις εμπορικές τριβές έναν από τους βασικότερους καθοδικούς κινδύνους για την οικονομική δραστηριότητα, επισημαίνοντας ότι υπονομεύουν τις βάσεις της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.
Η έντονη μεταβλητότητα που καταγράφηκε στις αγορές τον Απρίλιο, με απότομη πτώση των τιμών και σφικτότερες χρηματοπιστωτικές συνθήκες, αποτέλεσε άμεση αντανάκλαση της παγκόσμιας αβεβαιότητας. Αν και μέχρι τα μέσα Μαΐου πολλά προϊόντα υψηλού κινδύνου είχαν ανακτήσει τις απώλειες, οι αγορές παραμένουν ευάλωτες και ευαίσθητες σε ειδήσεις που αφορούν δασμούς και γεωπολιτικές εντάσεις. Οι μετοχικές αγορές, ειδικότερα, εμφανίζουν υψηλή πιθανότητα απότομων διορθώσεων, ενόσω οι αποτιμήσεις παραμένουν σε αυξημένα επίπεδα.
Η έκθεση επισημαίνει και τον κίνδυνο αποκάλυψης αδυναμιών στους μη τραπεζικούς χρηματοπιστωτικούς φορείς της ευρωζώνης, ειδικά σε ένα περιβάλλον υψηλής μόχλευσης και περιορισμένης ρευστότητας. Παράλληλα, αναδεικνύεται η αυξημένη έκθεση των τραπεζών στον πιστωτικό κίνδυνο, κυρίως εάν οι εμπορικές εντάσεις συνεχιστούν και επηρεάσουν την πραγματική οικονομία, οδηγώντας σε αυξημένα ποσοστά αθέτησης υποχρεώσεων από επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
Η ΕΚΤ αναγνωρίζει ότι τα τελευταία χρόνια οι οικονομικές συνθήκες για επιχειρήσεις και νοικοκυριά έχουν βελτιωθεί, όμως τονίζει ότι οι εμπορικές διαμάχες, η μειωμένη ζήτηση και οι πιθανές απολύσεις σε εξαγωγικούς κλάδους θα μπορούσαν να υπονομεύσουν τη βιωσιμότητα πολλών οικονομικών μονάδων. Οι επιχειρήσεις που εξαρτώνται από το διεθνές εμπόριο είναι ιδιαίτερα ευάλωτες, κάτι που ενδέχεται να μετακυλιστεί στις θέσεις εργασίας και τα εισοδήματα των πολιτών.
Σε δημοσιονομικό επίπεδο, η έκθεση προειδοποιεί ότι παρά τη μείωση των επιπέδων χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ μετά την πανδημία, η δημοσιονομική θέση πολλών κρατών-μελών παραμένει εύθραυστη. Οι αυξημένες αμυντικές δαπάνες, εάν δεν κατευθυνθούν σε παραγωγικές επενδύσεις, ενδέχεται να επιτείνουν τις δημοσιονομικές πιέσεις. Επιπλέον, οι μακροπρόθεσμες προκλήσεις – όπως η κλιματική αλλαγή, η ψηφιακή μετάβαση και η γήρανση του πληθυσμού – αναμένεται να επιβαρύνουν περαιτέρω τα κρατικά οικονομικά.
Η ΕΚΤ υπογραμμίζει την ανάγκη ενίσχυσης της ανθεκτικότητας του χρηματοπιστωτικού τομέα και επισημαίνει ότι η υγιής κερδοφορία των τραπεζών και τα επαρκή κεφαλαιακά αποθέματα προσφέρουν μέχρι στιγμής μια σταθερή γραμμή άμυνας. Ωστόσο, σε ένα τόσο ρευστό και επισφαλές παγκόσμιο περιβάλλον, η διατήρηση της σταθερότητας δεν θεωρείται δεδομένη.
