Την ακύρωση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης 538595/12.12.2023 ως προς το σκέλος που χαρακτηρίζει ασφαλή τρίτη χώρα την Τουρκία για τους αιτούντες διεθνή προστασία με χώρα καταγωγής τη Συρία, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές και τη Σομαλία, αποφάσισε κατά πλειοψηφία η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας. Το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ότι η ΚΥΑ δεν έχει επαρκή τεκμηρίωση και αιτιολογία για τον χαρακτηρισμό της Τουρκίας ως ασφαλή.
Της Άννας Κανδύλη
Συνεπώς οι αρμόδιες ελληνικές αρχές δεν μπορούν να απορρίπτουν τα αιτήματα προερχόμενων από τις παραπάνω χώρες αλλά θα πρέπει να κρίνουν κάθε περίπτωση ξεχωριστά.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση του Προέδρου του ΣτΕ Μιχάλη Πικραμμένου:
«Στις 27 Φεβρουαρίου 2025 η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας συνήλθε σε διάσκεψη πέντε υποθέσεων σχετικών α) με την κατάρτιση εθνικού καταλόγου ασφαλών τρίτων χωρών που περιλαμβάνει την Τουρκία ως ασφαλή τρίτη χώρα για τους αιτούντες διεθνή προστασία με χώρα καταγωγής τη Συρία, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές και τη Σομαλία και β) με αποφάσεις Ανεξάρτητων Αρχών Προσφυγών, με τις οποίες απορρίφθηκαν ως απαράδεκτα αιτήματα για τη χορήγηση διεθνούς προστασίας κατ’ επίκληση του χαρακτηρισμού της Τουρκίας ως ασφαλούς τρίτης χώρας. Οι υποθέσεις συζητήθηκαν στην Ολομέλεια κατά τη δικάσιμο της 7ης Φεβρουαρίου 2025.
Ι. Το Δικαστήριο έκρινε, κατά πλειοψηφία, ότι από τα στοιχεία του φακέλου που συνοδεύουν την 538595/12.12.2023 κοινή απόφαση των Υπουργών Εξωτερικών και Μετανάστευσης και Ασύλου «Καθορισμός τρίτων χωρών που χαρακτηρίζονται ως ασφαλείς και κατάρτιση εθνικού καταλόγου κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 91 του ν. 4939/2022 […]» (Β´ 7063) και, ιδίως, από την εισήγηση του Διοικητή της Υπηρεσίας Ασύλου δεν προκύπτει ότι για τον χαρακτηρισμό της Τουρκίας ως ασφαλούς τρίτης χώρας για τις προαναφερθείσες κατηγορίες αλλοδαπών εκτιμήθηκαν δεόντως τα κριτήρια που τάσσονται στο άρθρο 91 του ν. 4939/2022 (άρθρο 38 της οδηγίας 2013/32/ΕΕ). Τούτο διότι η εισήγηση με το συνημμένο Παράρτημα περιορίζεται στην παράθεση των κειμένων των διεθνών πηγών που ελήφθησαν υπόψη, χωρίς να αξιολογούνται ειδικώς οι πληροφορίες που περιέχονται στις πηγές σε σχέση με τα τασσόμενα στον νόμο κριτήρια, ώστε να τεκμηριώνεται η συνδρομή των νομίμων προϋποθέσεων για τον χαρακτηρισμό. Για τον λόγο αυτό το Δικαστήριο έκρινε ότι πρέπει να ακυρωθεί η ανωτέρω 538595/12.12.2023 κοινή υπουργική απόφαση, κατά το μέρος που αφορά τον χαρακτηρισμό της Τουρκίας ως ασφαλούς τρίτης χώρας για τους αιτούντες διεθνή προστασία με χώρα καταγωγής τη Συρία, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές και τη Σομαλία.
ΙΙ. Περαιτέρω, το Δικαστήριο έκρινε ομοφώνως ότι πρέπει να ακυρωθούν οι ατομικές αποφάσεις των Ανεξάρτητων Επιτροπών Προσφυγών, με τις οποίες απορρίφθηκαν τα αιτήματα διεθνούς προστασίας των αιτούντων αλλοδαπών αφγανικής ιθαγένειας, με την αιτιολογία ότι εισήλθαν στην Ελλάδα από την Τουρκία, η οποία είναι ασφαλής τρίτη χώρα. Τούτο διότι, εφ’ όσον προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ότι η Τουρκία έχει αναστείλει γενικώς την επανεισδοχή των αιτούντων διεθνή προστασία στο έδαφός της από τον Μάρτιο του 2020, οι αρμόδιες ελληνικές αρχές, όπως έγινε δεκτό με την απόφαση του Δ.Ε.Ε. της 4.10.2024 στην υπόθεση C-134/23, δεν δύνανται να απορρίπτουν αιτήσεις διεθνούς προστασίας ως απαράδεκτες επί τη βάσει του άρθρου 33 παρ. 2 στοιχ. γ´ της οδηγίας 2013/32/ΕΕ και της αντίστοιχης διάταξης του εθνικού δικαίου, με την αιτιολογία ότι η Τουρκία είναι ασφαλής τρίτη χώρα».
