Σε έναν «εφιάλτη» δίχως τέλος εξελίσσεται η σεισμική δραστηριότητα στη θαλάσσια περιοχή των Κυκλάδων, αφού οι αλλεπάλληλες δονήσεις «διώχνουν» καθημερινά κατοίκους και επισκέπτες από τα νησιά- ιδίως από την Σαντορίνη– και οι επιστήμονες αφήνουν ανοιχτά όλα τα σενάρια για την εξέλιξη του φαινομένου. Έντονη ανησυχία επικρατεί και για τις συνεχόμενες κατολισθήσεις στην Θήρα, με τις αρμόδιες Αρχές να είναι σε επιφυλακή.
Οι απόψεις των επιστημών διίστανται για την πορεία της σεισμικής δραστηριότητας και συγκεκριμένα για το εάν θα υπάρξει κάποιος ισχυρότερος σεισμός ή αν θα αποκλιμακωθεί μέσα από σεισμικές δονήσεις ανάλογης έντασης.
Ενδεικτικά, τα στοιχεία δείχνουν, ότι από την 1η Φεβρουαρίου έχουν καταγραφεί 52 δονήσεις πάνω από 4 Ρίχτερ, ενώ μόνο την Τρίτη (04/02), από τις 02:00 τα ξημερώματα έως τις 15:00 μετά το μεσημέρι, σημειώθηκαν 80 σεισμοί, με τον μεγαλύτερο να έχει μέγεθος 5 Ρίχτερ.
Παράλληλα, στο πλαίσιο των προληπτικών μέτρων που έχουν τεθεί σε ισχύ στην Σαντορίνη, ενισχύονται και οι δυνάμεις των Αρχών, αφού στο νησί κατέφθασε ακόμη μια ομάδα της ΕΜΑΚ και το Κινητό Επιχειρησιακό Κέντρο του Πυροσβεστικού Σώματος «Όλυμπος».
Το «Όλυμπος» χρησιμοποιείται σε μεγάλες φωτιές αλλά και κρίσεις σε ολόκληρη την επικράτεια και κυρίως σε δύσβατες περιοχές όπου υπάρχουν σοβαρά προβλήματα επικοινωνίας, άρα και συντονισμού των δυνάμεων που επιχειρούν. Είναι εξοπλισμένο με ίντερνετ, τηλεφωνικές γραμμές, fax και υπερσύγχρονη κάμερα, η οποία ζουμάρει στο σημείο που επιχειρούν οι πυροσβέστες.
Γκανάς στον ΑΝΤ1: Το ηφαίστειο έχει ήδη ξυπνήσει
Τη δική του εκτίμηση για την αιτία της αδιάκοπης σεισμικής δραστηριότητας στην Σαντορίνη έδωσε την Τρίτη (04/02), μιλώντας στον Νίκο Χατζηνικολάου και το κεντρικό κελτίο ειδήσεων του ΑΝΤ1, ο Γενικός Διευθυντής Ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Θανάσης Γκανάς, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι «το ηφαίστειο της Σαντορίνης έχει ήδη ξυπνήσει».
Ο κ. Γκανάς επισήμανε ότι είναι πρωτόγνωρο αυτό που συμβαίνει, και ότι στην περιοχή υπάρχουν πολλά μεγάλα και μικρότερα ηφαίστεια, πράγμα που δημιουργεί πολύπλοκη εικόνα και δυσκολία εξαγωγής συμπερασμάτων.
Σύμφωνα με τον κ. Γκανά, οι σεισμοί των τελευταίων ημερών οφείλονται στη ροή μάγματος του ηφαιστείου από τον κρατήρα με κατεύθυνση βορειοανατολική, μέσα από σχισμές και ρήγματα. Οι σεισμοί συναποτελούν μία «σμηνοσειρά», δηλαδή μία σειρά από πολλούς μεσαίους σεισμούς χωρίς απαραιτήτως να ακολουθήσει κύριος. «Όσο προχωρά το μάγμα μέσα από σχισμές και ρήγματα, η ροή γεννά τις δονήσεις», είπε ο επιστήμονας.
Ως προς το πού θα καταλήξει όλο αυτό, ο κ. Γκανάς εκτίμησε ότι υπάρχουν δύο σενάρια: ή δεν θα υπάρξει μεγαλύτερος σεισμός, ή αν ένα ρήγμα σπάσει, θα ακολουθήσει ένας μεγάλος σεισμός της τάξεως των 6 ρίχτερ, με τσουνάμι και κατολισθήσεις.
Λέκκας: Ίσως να διαρκέσει και μήνες το φαινόμενο
Ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ, Ευθύμιος Λέκκας μιλώντας στο ΕΡΤNews ανέφερε ότι, «σε αυτές τις σεισμικές ακολουθίες δεν μπορούμε να μιλήσουμε ακόμα για κύριο σεισμό».
Όπως χαρακτηριστικά είπε, «δεν μπορούμε να υπολογίσουμε σε ποια κατάσταση είμαστε. Δυστυχώς, όλα τα μέλη της Επιτροπής Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας δεν μπορούν να εκτιμήσουν σε ποιο σενάριο θα πάμε, γιατί δεν γνωρίζουμε καλά το φαινόμενο του σεισμού. Η φύση λειτουργεί με διαφορετικούς νόμους, διαφορετικές συνθήκες. Έτσι λοιπόν διατυπώνουμε σενάρια για να προετοιμάσουμε επιχειρησιακά την αντίδρασή μας και τις δράσεις μας, για να έχουμε τις μικρότερες επιπτώσεις. Ένα σενάριο να πάμε με σεισμούς της τάξεως των 5 βαθμών, έχει το θετικό ότι δεν γίνονται ζημιές, αλλά το αρνητικό είναι ότι θα πάει για ένα μακρύ χρονικό διάστημα. Θα είναι μια μακρόσυρτη ακολουθία, ίσως κάποιες βδομάδες, ίσως και κάποιους μήνες».
Συνέχισε λέγοντας πως ένα άλλο σενάριο είναι αυτό των 5,5 βαθμών. «Θα απορροφηθεί μεγάλη ενέργεια, οπότε αυτόματα απομειώνεται η σεισμική δραστηριότητα στο επόμενο χρονικό διάστημα», είπε.
Εάν παραμείνουμε στα μεγέθη σεισμών που γίνονται τώρα, σύμφωνα με τον κ. Λέκκα τα φαινόμενα θα παραμείνουν «ενδεχομένως και δυο, τρεις, τέσσερις εβδομάδες ή και μερικούς μήνες. Θα υπάρχει ύφεση, θα εμφανίζονται ξανά, θα υπάρχουν διακοπές, θα υπάρχει πιο μεγάλη συχνότητα σε μερικές μέρες, αλλά μικρότερα μεγέθη ή σε άλλες μέρες θα υπάρχουν μεγαλύτερα μεγέθη με πιο αραιή συχνότητα. Είναι σενάρια αυτά τα οποία εξετάζουμε, χωρίς όμως να μπορούμε να προσδιορίσουμε ποιο σενάριο ουσιαστικά θα ακολουθήσει η ίδια η φύση».
Ο κ. Λέκκας είπε πως ο κόσμος δεν πρέπει να ανησυχεί. «Θεωρώ ότι είναι εύλογο ο κόσμος να φεύγει από τη Σαντορίνη γιατί πολλά άτομα, πολλοί συμπολίτες μας έχουν ιδιαίτερη ευαισθησία σε όλα αυτά τα φαινόμενα, αλλά θεωρώ ότι είναι και κάπως υπερβολική διαδικασία. Αν μου λέγατε αν η Σαντορίνη είναι ασφαλής, θα σας έλεγα οτι η Σαντορίνη είναι ασφαλής – σε αυτά τα σενάρια που περιγράψαμε», εξήγησε.
Για το αν υπάρχουν πιθανότητες για κάποιο ακραίο σενάριο, ο κ. Λέκκας τόνισε πως, «θα πρέπει πάντα να το υπολογίζουμε. Θεωρώ ότι οι πιθανότητες είναι εξαιρετικά μικρές, αλλά είναι μέσα στις υπαρκτές πιθανότητες που υπάρχουν, έστω και αν είναι πολύ μικρές. Έτσι λοιπόν, δικαιολογείται και αυτή η μεγάλη κινητοποίηση που πραγματικά είναι πρώτη φορά που έχει γίνει σε αντίστοιχη περίπτωση στον ελληνικό χώρο».
Τέλος, εξήγησε πως «είναι εύλογο στην Αμοργό, στην Ίο και στην Ανάφη τα σχολεία να κλείσουν. Ήταν μια πρόταση της Επιτροπής Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου προς το υπουργείο που την έκανε αποδεκτή. Μέχρι την Παρασκευή θα είναι κλειστά τα σχολεία. Στις άλλες περιοχές δεν θα υπάρχει επιβάρυνση από τη σεισμική δραστηριότητα. Στη Νάξο, παραδείγματος χάριν ή στην Πάρο, αλλά για εύλογους ψυχολογικούς λόγους, οι δήμαρχοι των περιοχών αυτών αποφάσισαν, όπως απορρέει και από το νόμο, να κλείσουν τα σχολεία. Τη θεωρώ κάπως υπερβολική αυτή την ενέργεια, αλλά για την Σαντορίνη, την Αμοργό, την Ανάφη και τη Χίο είναι προληπτικά, καθαρά, προληπτικά προτείναμε να κλείσουν τα σχολεία».
Γεράσιμος Παπαδόπουλος στον Realfm 97,8: Το καλό νέο είναι ότι οι σεισμοί πλέον είναι σε σημαντική απόσταση από την Σαντορίνη και την Αμοργό
Για το μπαράζ σεισμών στις Κυκλάδες, το ενδεχόμενο ενός μεγαλύτερου σεισμού, ενός τσουνάμι και τις επιπτώσεις στο ηφαίστειο της Σαντορίνης μίλησε το πρωί της Τρίτης (04/02), ο σεισμολόγος, Γεράσιμος Παπαδόπουλος στον Νίκο Χατζηνικολάου από την συχνότητα του Realfm 97,8.
«Είναι αρκετά σπάνιο (σ.σ. φαινόμενο) θα έλεγα. Δεν είναι ακριβώς πρωτόγνωρο αλλά είναι αρκετά σπάνιο. Ιδίως τώρα πια που τα μέσα παρακολούθησης, εννοώ σεισμικής παρακολούθησης, είναι πολύ πιο εξελιγμένα, ψηφιακά και με μεγαλύτερη ακρίβεια έχουμε πολύ καλύτερη εικόνα από ό,τι είχαμε παλαιότερα. Όταν και τότε, παλαιότερα, μπορεί να είχαν συμβεί παρόμοιες καταστάσεις. Σε κάθε περίπτωση έχουμε φτάσει σε ένα κρίσιμο σημείο πλέον. Δεν έχουμε αμφιβολίες ότι πρόκειται για μία έντονα εξελισσόμενη, δυναμικά εξελισσόμενη προσεισμική ακολουθία, η οποία ξεκίνησε στις 24 Ιανουαρίου, δηλαδή πριν από 10 περίπου ημέρες και βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη», είπε ο Γεράσιμος Παπαδόπουλος.
Στο ερώτημα εάν περιμένουμε έναν μεγαλύτερο σεισμό, εφόσον αναφέρθηκε σε προσεισμική ακολουθία, ο Γεράσιμος Παπαδόπουλος διευκρίνισε ότι «αυτό το ενδεχόμενο είναι ανοιχτό πλέον διότι βλέπουμε ότι από το Σάββατο είχαμε κάνει αυτόν τον χαρακτηρισμό, ότι πρόκειται για προσεισμική ακολουθία, τότε το μέγιστο μέγεθος δεν είχε ξεπεράσει τα 3,6. Και η εκτίμηση εκείνη επαληθεύεται συνεχώς διότι φτάσαμε στο 4, στο 4,5, στο 4,7, στο 4,9. Κατά συνέπεια έχουμε φτάσει σε ένα κρίσιμο σημείο στο οποίο με βεβαιότητα δεν μπορούμε να πούμε ποιο θα μπορούσε να είναι το μεγαλύτερο μέγεθος του σεισμού που μπορεί να συμβεί εκεί».
Για τις εκτιμήσεις ότι ένας ισχυρότερος σεισμός στην περιοχή δεν θα υπερβεί τα 6 Ρίχτερ ο σεισμολόγος τόνισε ότι «λίγο παραπάνω προσοχή θα ήθελα. Νομίζω ότι κανείς δεν είναι, τουλάχιστον από τους συναδέλφους μου, αυτές τις μέρες πρόχειρος αλλά χρειάζεται περισσότερη προσοχή. Εγώ αποφεύγω να δώσω μία οροφή αλλά νομίζω ότι είναι μία ρεαλιστική διατύπωση αυτή την οποία είπαν και οι συνάδελφοι. Για παράδειγμα εάν θα είναι 6,2 δεν θα είναι μεγάλη η απόκλιση από αυτή την εκτίμηση ή εάν θα είναι 5,8».
Και συνέχισε: «Θέλω να πω όμως και ένα καλό νέο της ημέρας. Το καλό νέο είναι ότι όλοι αυτοί οι σεισμοί και ιδίως αυτοί που έχουν τα μεγαλύτερα μεγέθη, από 4 και πάνω, συγκεντρώνονται σε σημαντικές αποστάσεις πλέον από την Σαντορίνη και την Αμοργό. Είναι αποστάσεις περίπου στα 30 ακόμα και 40 χιλιόμετρα μακριά από τα δύο νησιά. Αυτό τι σημαίνει πρακτικά; Ότι υπάρχει πλέον μία απόσταση σημαντική, μία απόσταση ασφαλείας θα έλεγα».
«Τα μέτρα πρόληψης καλώς έχουν ληφθεί και υπερβαίνουν κατά την δική μου γνώμη την κουλτούρα πρόληψης που είναι πολύ χαμηλά στην χώρα», υπογράμμισε ο Γεράσιμος Παπαδόπουλος.
«Θα έλεγα λοιπόν ότι ακόμη κι αν γίνει ένας σεισμός μεγέθους 6 ή 6,2 νομίζω ότι δεν θα είναι πολύ σημαντικές οι βλάβες που θα επιφέρει σε σύγκριση με αυτό που θα μπορούσε να συμβεί εάν είχαμε αντίστοιχους σεισμούς στον χερσαίο χώρο σε κάποια άλλη πλευρά της χώρας», σημείωσε ο σεισμολόγος.
Αναφορικά με το ενδεχόμενο ένας ισχυρότερος σεισμός να προκαλέσει τσουνάμι ο Γεράσιμος Παπαδόπουλος τόνισε ότι «από 6 ή 6,5 και πάνω βεβαίως υπάρχει αυτό το ενδεχόμενο διότι οι σεισμοί είναι επιφανειακοί. Είναι σε υποθαλάσσιο περιβάλλον. Η μόνη τρίτη γεωφυσική προϋπόθεση που απαιτείται για να δημιουργείται τσουνάμι είναι αυτό που είπατε, να έχουμε σχετικά μεγάλο μέγεθος (σ.σ. σεισμού). Από 6 και πάνω υπάρχει και αυτή η προϋπόθεση».
Στο ερώτημα εάν από αυτούς τους σεισμούς μπορεί να επηρεαστεί το ηφαίστειο της Σαντορίνης ο σεισμολόγος ανέφερε ότι «θεωρητικά σε τέτοιες περιπτώσεις υπάρχει αυτό το ενδεχόμενο, θεωρητικά. Προς το παρόν όμως δεν συντρέχουν εκείνες οι γεωφυσικές προϋποθέσεις που θα διευκόλυναν την διέγερση των ηφαιστειακών κέντρων στην περιοχή. Εξάλλου έχουμε δει μέχρι τώρα ότι όλοι αυτοί οι σεισμοί έχουν χαρακτηριστικά τεκτονικά. Δεν είναι ηφαιστειακοί σεισμοί. Είναι κλασικοί, τεκτονικοί σεισμοί που θα μπορούσαν να συμβούν σε οποιαδήποτε άλλη περιοχή της χώρας που δεν φιλοξενεί ηφαιστειακά κέντρα».
Ακούστε το ηχητικό:
Kαθηγητής Γεωλογίας: Θεωρώ ότι η σεισμική δραστηριότητα συνδέεται με την άνοδο της λάβας
Η σεισμική ακολουθία που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη στις Κυκλάδες συνδέεται με ηφαιστειακή δραστηριότητα, σύμφωνα με τα όσα ανέφερε ο καθηγητής Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πάτρας, Αβραάμ Ζεληλίδης, στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8.
Εξηγώντας ακριβώς τι συμβαίνει γεωλογικά, ο κ. Ζεληλίδης ανέφερε: «Όπως βυθίζεται η Αφρική κάτω από την Ευρώπη σε ένα τόξο που περνάει νότια της Κρήτης, βυθιζόμενη η Αφρική σε ένα βάθος περίπου 80 χιλιομέτρων, αρχίζει και λιώνει το υλικό και έτσι δημιουργείται ένα αντίστοιχο τόξο, το ηφαιστειακό τόξο που πιάνει τα Μέθανα, την Μήλο, τη Νίσυρο φτάνει μέχρι το Σουσάκι. Άρα λοιπόν είναι γνωστό ότι τα ηφαίστεια είναι ενεργά. Έχουν να δώσουν πολύ καιρό εκρήξεις. Μόνο της Σαντορίνη είναι που λειτουργεί ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Τα υπόλοιπα δεν έχουν δώσει δραστηριότητες, αλλά εμείς θεωρούμε ότι το ηφαιστειακό τόξο είναι ενεργό και ανά πάσα στιγμή μπορούν να ενεργοποιηθούν και τα υπόλοιπα».
Στη θεωρία, η εξέλιξη ενός ηφαιστείου περνάει από διάφορα στάδια. Το στάδιο της ηρεμίας, το στάδιο της μικρής δραστηριότητας, της έντονης μέχρι να φθάσουμε στην έκρηξη, σημείωσε. Επίσης, η διάρκεια του κάθε σταδίου δεν είναι σαφής.
«Καταγράφουμε αυτή τη σεισμική δραστηριότητα. Όταν δηλαδή δεν έχουμε καθόλου σεισμούς, όταν οι σεισμοί πληθαίνουν, αυξάνονται κλπ. Για μένα, θεωρώ ότι αυτή η σεισμική δραστηριότητα συνδέεται με την άνοδο της λάβας από κάτω προς τα πάνω. Θεωρώ ότι αυτή είναι η αιτία που έχουμε τέτοια έντονη σεισμική δραστηριότητα. Η αλήθεια είναι ότι παρακολουθώντας τη σεισμική ακολουθία φαίνεται ότι είμαστε κοντά, ή στο τελείωμα ή στην έκρηξη» επισήμανε ο ίδιος.
Αυτό σημαίνει, συνέχισε ο κ. Ζεληλίδης ότι σιγά σιγά ανεβαίνοντας η λάβα, υπάρχουν αυτές οι διαρρήξεις, υπάρχουν οι σεισμοί. Αλλά δεν είναι πάντα έτσι. Υπάρχουν πολλές φορές περιπτώσεις που αυτή η δραστηριότητα εκτονώνεται, αυτή η πίεση από κάτω προς τα πάνω και σταματάει. Εκτονώνεται επειδή η λάβα, όπως ανεβαίνει έχει μέσα της υδρατμούς, αέρια, είναι υπό πίεση και μέσα από τα σπασίματα αυτά αρχίζουν και βγαίνουν αυτά στην ατμόσφαιρα, οπότε εκτονώνεται.
«Επίσης έχει να κάνει με τη χημική σύσταση της λάβας. Η Σαντορίνη έχει δώσει διαφορετικού είδους εκρήξεις και ήρεμες και εκρηκτικές. Έχει να κάνει με το ιξώδες του μάγματος. Αν είναι πιο ελαφρύ, εάν είναι πιο συμπαγές, μπορεί να δώσει κάποιες ροές ήσυχες χωρίς να καταλάβουμε εκρήξεις, αλλά μπορεί να δώσεις και εκρήξεις. Άρα λοιπόν, επειδή δεν ξέρουμε τη χημική σύσταση αυτή τη στιγμή, θεωρώ ότι δεν ξέρουμε και πώς θα συμπεριφερθεί. Αν θα εκτονωθεί και πώς θα εκτονωθεί. Το 2011 με μία μικρή έκρηξη δεν δημιούργησε προβλήματα. Πιθανά το μάγμα να ήταν βασαλτικής σύστασης, ήταν η ήρεμη ροή του και σταμάτησε. Δεν ξέρουμε τι θα έχει αυτό. (…) Δεν μπορείς να πάρεις στοιχεία από ένα υποθαλάσσιο ηφαίστειο που δεν βλέπεις τη λάβα για να πάρεις και να εκτιμήσεις τη χημική της σύσταση. Το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να βλέπεις τα αέρια που βγαίνουν επάνω και αν εκτονώνεται ή όχι. Γι’ αυτό έχουν στήσει έναν μηχανισμό παρακολούθησης της εξέλιξης. Αλλά είναι παρακολούθηση. Δηλαδή είναι προληπτικά τα μέτρα. Να πάει η ΕΜΑΚ, να αδειάσουν οι πισίνες, να προστατεύσουνε τον κόσμο. Το πώς θα εξελιχθεί αυτή η κατάσταση κανένας δεν το ξέρει» ανέφερε ο κ. Ζεληλίδης.
«Η λάβα κοντεύει να ανέβει»
Στην περίπτωση που πράγματι γινόταν μια έκρηξη στο Κολούμπο ερωτηθείς ποια θα ήταν η κατάσταση, σημείωσε ότι αυτό εξαρτάται από το είδος της έκρηξης.
«Να πω μόνο το εξής. Τελευταία διαβάζω κι εγώ ότι, για παράδειγμα, η Έξοδος του Μωυσή μπορεί να συνδέεται με μία έκρηξη που δημιουργήθηκε, ένα μεγάλο τσουνάμι. Αποσύρθηκε η θάλασσα και μετά ξανά πλημμύρισε. Τέτοιο ήταν και της μινωικής έκρηξης. Δηλαδή ένα τεράστιο τσουνάμι που κατέστρεψε ολόκληρο πολιτισμό. Δεν ξέρεις πώς θα εξελιχθεί. (…) Και νομίζω ότι γι’ αυτό γίνονται κάθε μέρα συσκέψεις και κόντρα συσκέψεις, παρακολουθώντας το σεισμικό φαινόμενο να δουν πώς εξελίσσεται και αν εκτονώνονται οι πιέσεις. Δεν ξέρω αν έχει έξοδο αερίων. Προφανώς κάποιοι καταγράφουν αυτό. Δηλαδή αν πράγματι τα αέρια βγαίνουν μέσα από το Κολούμπο, σημαίνει πως μπορεί να εκτονωθεί η πίεση και να σταματήσει αυτή η διαδικασία» συμπλήρωσε ο κ. Ζεληλίδης.
Ερωτηθείς πόσο μπορεί να διαρκεί μια τέτοια διαδικασία χωρίς να εκτονωθεί εκρηκτικά, όταν για παράδειγμα το 2011 κράτησε επί μήνες το διάστημα των μικροδονήσεων, ο κ. Ζεληλίδης σημείωσε πως τότε ήταν μικρότερες οι δονήσεις.
«Γι’ αυτό λέω ότι σήμερα βρισκόμαστε σε ένα επόμενο στάδιο. Άρα η λάβα κοντεύει να ανέβει. Σπάνε τα πετρώματα, δημιουργούνται οι σεισμοί. Αν λοιπόν κάποια στιγμή σταματήσουν οι σεισμοί, σημαίνει ότι πιθανά να έχει εκτονωθεί το φαινόμενο, άρα δεν ανεβαίνει ακόμα η λάβα. Για αυτό το παρακολουθούμε με τόσο προσοχή για να δούμε πώς εξελίσσεται. Αλλά δεν μπορείς να παρέμβεις. Αυτό είναι το θέμα» ανέφερε.
Απαντώντας στο ποια είναι κύρια τα στοιχεία που δείχνουν ότι μπορεί να οδηγείται ένα ηφαίστειο σε έκρηξη, ο κ. Ζεληλίδης ανέφερε επιγραμματικά τη σταδιακή αύξηση των σεισμικών δονήσεων, την έκλυση αερίων, μετακινήσεις εδαφών, αύξηση της θερμοκρασίας.
«Είναι κάποια κριτήρια που παρακολουθούμε. Δηλαδή, όσο ανεβαίνει το μάγμα προς τα επάνω, τόσο αυξάνεται και το νερό των θερμών πηγών, το νερό που πίνουμε. Εκεί δεν μπορούμε να το μετρήσουμε. Η έξοδος των αερίων αν αυξάνεται ή όχι. Δεν ξέρω αν το μετράνε. Το τρίτο είναι οι σεισμικές δονήσεις. Βεβαίως οι σεισμικές δονήσεις έχουν αυξηθεί. Το τέταρτο μένει να είναι η έκρηξη. Η χημική σύσταση, αν η έκρηξη είναι εκρηκτική ή αν είναι ήρεμη. Υπάρχουν διάφορα κριτήρια. Τώρα, το γεγονός ότι το Κολούμπο είναι υποθαλάσσιο δημιουργεί ένα θέμα γιατί δεν μπορείς να το παρακολουθήσεις εύκολα. Μόνο με μηχανήματα» είπε καταλήγοντας ο καθηγητής.
Σαντορίνη: Κατολίσθηση στην επαρχιακή οδό Φηρών – Οίας
Επιπλέον, λόγω των δυνατών σεισμικών δονήσεων που καταγράφηκαν στην ευρύτερη περιοχή τις τελευταίες ώρες, έγινε κατολίσθηση στην επαρχιακή οδό Φηρών – Οίας, όπως αποτυπώνεται και στις φωτογραφίες.
Υπενθυμίζεται, ακόμη, ότι αποτέλεσμα των δονήσεων, ήταν και το σφράγισμα της κόκκινης παραλίας της Σαντορίνης, καθώς έπεσαν κομμάτια βράχων.
Τα… βουνά πήραν οι κάτοικοι στην Αμοργό υπό τον φόβο ισχυρότερου σεισμού
Σύμφωνα με πληροφορίες του cycladeslive.gr, οι κάτοικοι του νησιού φοβούμενοι για μεγαλύτερο σεισμό, απομακρύνθηκαν από τα σπίτια στους και παίρνοντας τα οχήματα τους, μετακινήθηκαν προς τα βουνά και τα ορεινότερα μέρη του νησιού.
Στις περιοχές Κατάπολα και Ξυλοκερατίδι, σύμφωνα με το ίδιο μέσο, το βράδυ της Δευτέρας, οι περισσότεροι κάτοικοι κοιμήθηκαν εκτός σπιτιού, στα αυτοκίνητα.
Στο νησί επίσης έφτασε το απόγευμα της Τρίτης και κλιμάκιο από σεισμολόγους, όπου εγκαθιστούν στο ελικοδρόμιο σεισμογράφους τελευταίας τεχνολογίας.
Επιπλέον, κατέφθασε Ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ με δυο νοσηλευτές σε περίπτωση που υπάρξει ανάγκη, κλιμάκιο 8 ατόμων του ΔΕΔΔΗΕ με γεννήτριες για να μη μείνει το νησί χωρίς ρεύμα, καθώς επίσης και γεννήτριες που έστειλε ο ΟΤΕ για να υπάρχει σε κάθε περίπτωση τηλεφωνική σύνδεση.
Σε ποια νησιά θα είναι κλειστά τα σχολεία την Τετάρτη
Την αναστολή λειτουργίας σχολικών μονάδων σε νησιά των Κυκλάδων αποφάσισαν οι κατά τόπους δημοτικές Αρχές εξαιτίας του σεισμικού φαινομένου στη Σαντορίνη.
Την Τετάρτη θα μείνουν κλειστά τα σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης όπως και οι παιδικοί σταθμοί στους δήμους Μυκόνου, Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, όπως και στην Πάρο.
Κλείνουν ακόμη την Τετάρτη τα σχολεία σε Πάτμο και Λέρο.
Στην Ίο κλειστά θα είναι τα σχολεία ως την Παρασκευή.
Μαρτυρίες από τον καταστροφικό σεισμό του 1956 – «Όλη την ημέρα ο ένας έκλαιγε τον άλλον και η γη σάλευε»
«Η ζωή στη Σαντορίνη, τότε, ήταν πάρα πολύ κλειστή. Δεν υπήρχαν τα μέσα για να έχουν οι κάτοικοι μια καλύτερη ζωή, και με τον σεισμό όλα άλλαξαν», είχε πει ο Ιάκωβος Κορωνιός, τότε 22 ετών, στο ντοκιμαντέρ «5:12 | A documentary about the 1956 earthquake in Santorini» του Νίκου Κορακάκη και του Λευτέρη Ζώρζου. Τα λόγια του αντηχούν ξανά σήμερα, καθώς το νησί των Κυκλάδων πλήττεται από νέο μπαράζ σεισμών, ανασύροντας μνήμες από την καταστροφή του 1956.
Ο σεισμός της Αμοργού, ο ισχυρότερος που καταγράφηκε στην Ελλάδα κατά τον 20ό αιώνα, σημειώθηκε στις 9 Ιουλίου 1956, στις 05:11 τοπική ώρα, με μέγεθος 7,7 Ρίχτερ. Δεκατρία λεπτά αργότερα, ένας δεύτερος σεισμός 7,2 Ρίχτερ συγκλόνισε τη Σαντορίνη. Ακολούθησε τσουνάμι ύψους 30 μέτρων, προκαλώντας ανυπολόγιστες ζημιές.
Συνολικά, 53 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και πάνω από 100 τραυματίστηκαν.
Η ζωή πριν από την καταστροφή
Το νησί, πριν από την τραγωδία, ήταν φτωχό, με δύσκολες συνθήκες διαβίωσης. Ο Λευτέρης Φουστέρης, τότε 20 ετών και εργάτης στα χωράφια, περιγράφει: «Δουλεύαμε στον κάμπο για να ζήσουμε, είτε γυναίκες είτε άνδρες. Κάθε οικογένεια είχε 6-7 παιδιά. Έπρεπε να εργαστούμε».
Παρόμοια εικόνα δίνει και ο Βαγγέλης Σορώτος, 19 ετών τότε, εργάτης στο λατομείο. «Πριν γίνει ο σεισμός είχαμε πολύ μεγάλη δυστυχία. Ποιος να πρωτοφάει [σε μία οικογένεια] με δύο κουλούρες;»
Η παιδική ηλικία είχε και αυτή τις δυσκολίες της. Ο Χριστόφορος Ζώρζος, 19 ετών τότε, αγρότης, θυμάται: «Ήταν και η ζωή λίγο πιο ταλαιπωρημένη, δουλεύαν πολύ και οι γυναίκες. Κλειδώνανε τα παιδιά μες στο σπίτι ή τα έβγαζαν στα χωράφια».
Ακόμα και η αρχιτεκτονική του νησιού φανέρωνε τις οικονομικές δυσκολίες. «Η προσεισμική Σαντορίνη είχε μια αρχιτεκτονική καταπληκτική, προσαρμοσμένη και στις ανάγκες αλλά και στην ατμόσφαιρα του νησιού. Αλλά ήταν ένα νησί όχι κάποιας οικονομικής επιφάνειας», λέει στο ντοκιμαντέρ ο Χριστόφορος Ασίμης, τότε 11 ετών.
9 Ιουλίου 1956: Η ημέρα που άλλαξε τα πάντα
Η Ειρήνη Κωχ, τότε 13 ετών, θυμάται τη στιγμή του σεισμού. «Είχαμε βάλει το κρεβάτι μας μεταξύ δύο πορτών για να δροσιζόμαστε. Η μητέρα μου ήταν κάτω στις μάντρες, για τα ζώα. Νιώθει τον σεισμό, πετάγεται, μας τραβάει έξω από τα πουκαμισάκια που φορούσαμε και πίσω μας έπεσε το σπίτι».
Σκηνές πανικού εκτυλίχθηκαν σε όλο το νησί.
Ο Ηλίας Ζώρζος, τότε 17 ετών και οικοδόμος, περιγράφει: «Βγαίνουμε στο χωράφι και βλέπουμε όλη τη Σαντορίνη να είναι γεμάτη σκόνη. Τα κτίρια ξεκίνησαν να πέφτουν. Μετά από λίγα λεπτά, γίνεται και δεύτερος σεισμός, πιο δυνατός».
Άλλοι επέζησαν από θαύμα. Ένας κάτοικος της Σαντορίνης, που βίωσε τον σεισμό, θυμάται: «Κατέβαινα από τις σκάλες του σπιτιού μας και στηριζόμουν στον τοίχο. Έρχεται ο σεισμός. Οι δονήσεις πάνω-κάτω. Εκείνη την ώρα φωνάζω “μπαμπά, γίνεται σεισμός!”. Μπαίνει μέσα ο πατέρας μου, αρπάζει τα παιδιά στην αγκαλιά του και κατεβήκαμε».
Η μικρή Τερέζα Πατρικιανού, τότε 10 ετών, άκουγε τις κραυγές των συγχωριανών της. «Άρχισε ένας ένας να φωνάζει “πάει το σπίτι του Κοσμά μου”, “πάει ο Άγιος Ευστάθιος, η εκκλησία”. Εκεί καταλάβαμε ότι δεν ήταν κάτι το περαστικό».
Η επόμενη μέρα: Σωστικά συνεργεία και αντίσκηνα
Η καταστροφή άφησε τους κατοίκους άστεγους και σε κατάσταση σοκ. «Εν τω μεταξύ, όλη την ημέρα, ο ένας έκλαιγε τον άλλον. Ο σεισμός “σάλευε” τη γη, δεν σταμάτησε. Είδαμε τρία καράβια να έρχονται, ο “Μιαούλης”, ο “Καραϊσκάκης” και ο “Κανάρης”», θυμάται ένας κάτοικος.
Ο στρατός έφτασε γρήγορα για να προσφέρει βοήθεια. «Ο περισσότερος κόσμος είχε στεγαστεί στα αντίσκηνα του στρατού, που μας συμπαραστάθηκε πάρα πολύ. Βοήθησε στην κατεδάφιση των επικίνδυνων κτιρίων», είπε ένας άλλος.
«Ήταν ιστορικό σημείο για τη Σαντορίνη, αυτή η μεγάλη καταστροφή. Μπορεί να γινόντουσαν κατά καιρούς εκρήξεις του ηφαιστείου, όπως μου είχε πει η μητέρα μου, αλλά δεν είχαν φόβο και δεν είχε γίνει καταστροφή. Ο σεισμός όμως έδωσε πολύ φόβο στον κόσμο. Εύχομαι να μην ξαναγίνει τέτοια καταστροφή, σε κανένα σημείο, όχι μόνο στη Σαντορίνη», συνόψισε στην αφήγησή της η Ειρήνη Κωχ.
Από το 1956 στο σήμερα
Σχεδόν 70 χρόνια μετά, η Σαντορίνη βρίσκεται και πάλι αντιμέτωπη με τη σεισμική της μοίρα. Οι πρόσφατες δονήσεις ξυπνούν μνήμες από το 1956 και επαναφέρουν τον φόβο μιας νέας μεγάλης καταστροφής.
Οι επιστήμονες παρακολουθούν στενά τη σεισμική δραστηριότητα, ενώ αρκετοί αναρωτιούνται αν η ιστορία θα επαναληφθεί.
