Τα συμπεράσματα των ειδικών ερευνητών που ανέλυσαν καρέ – καρέ τις εικόνες στα πρώτα λεπτά μετά τη σύγκρουση της εμπορικής με την επιβατική αμαξοστοιχία στα Τέμπη. Η μεγάλη πυρκαγιά στο κυλικείο του Intercity 62 και ο άθικτος μετασχηματιστής. Τα νέα στοιχεία των επιστημόνων για την παρουσία εύφλεκτων υγρών και για την πυρόσφαιρα της έκρηξης. Τι περιλαμβάνει το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, που θα δοθεί στη δημοσιότητα στις 27 Φεβρουαρίου, για τα κενά ασφαλείας που οδήγησαν στη φονική σύγκρουση. Τι επικαλείται ο δικηγόρος της εταιρείας που φυλάσσει τις εγκαταστάσεις του ΟΣΕ.
Του Αλέξανδρου Κόντη – Πηγή: Realnews
Tο ρολόι έδειχνε 11:23. Είχαν περάσει μόλις 120 δευτερόλεπτα από τη στιγμή που το Intercity 62 είχε συγκρουστεί με το εμπορικό τρένο, το οποίο κατευθυνόταν προς την Αθήνα. Στη φωτογραφία ντοκουμέντο που φέρνει στο φως η Realnews, φαίνεται πως εκείνη τη στιγμή το δεύτερο βαγόνι του επιβατικού τρένου έχει ήδη τυλιχτεί στις φλόγες. Πρόκειται για το βαγόνι που λειτουργούσε ως εστιατόριο και στο οποίο, σύμφωνα με τους πραγματογνώμονες των συγγενών των θυμάτων, έχασαν τη ζωή τους 27 από τα 57 θύματα της τραγωδίας. Την ίδια στιγμή, ο μετασχηματιστής του Intercity, ο οποίος περιέχει τα -περιβόητα πλέον- έλαια σιλικόνης, παραμένει σχεδόν άθικτος! Για την ακρίβεια, ο μετασχηματιστής είχε υποστεί μία μικρή ρωγμή από τη σύγκρουση, η οποία δεν προκάλεσε παρά ελάχιστη διαρροή ελαίων. Το σημαντικό, όμως, είναι ότι, ενώ το δεύτερο βαγόνι έχει αναφλεγεί, λίγο μετά τη σύγκρουση, ο μετασχηματιστής παραμένει ανεπηρέαστος από τις φλόγες.
Η εικόνα αυτή, σύμφωνα με τους ειδικούς που την επεξεργάστηκαν με τη χρήση ΑΙ, είναι αδιάψευστος μάρτυρας ότι οι εκρήξεις που ακολούθησαν τη σύγκρουση των τρένων προκλήθηκαν όχι από τα έλαια σιλικόνης, αλλά από κάποιο άλλο εύφλεκτο φορτίο, το οποίο δεν είχε ποτέ δηλωθεί. Η φωτογραφία, τραβηγμένη μόλις δύο λεπτά μετά τη φονική σύγκρουση, περιλαμβάνεται στη δικογραφία που έχουν στα χέρια τους οι δικαστικές Αρχές, οι οποίες ερευνούν τις ευθύνες της τραγωδίας. Παράλληλα, η ίδια εικόνα αναμένεται να συμπεριληφθεί και στην έκθεση του ΕΟΔΑΣΑΑΜ για τα αίτια του φονικού δυστυχήματος.
Καιγόταν 12 ώρες
Oπως αποκάλυψε την περασμένη Κυριακή η «R», το κλιμάκιο των επιστημόνων του Πανεπιστημίου της Γάνδης, το οποίο διερευνά τα αίτια της έκρηξης, οδηγείται στο συμπέρασμα ότι το εμπορικό τρένο μετέφερε από 3,5 έως και 4 τόνους πτητικών υδρογονανθράκων. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, οι επιστήμονες εκτιμούν ότι αυτά τα εύφλεκτα υγρά βρίσκονταν στο πρώτο βαγόνι, ενώ συμπεραίνουν ότι πιθανόν αφορούσαν ξυλόλιο και τολουόλιο, δηλαδή ουσίες που χρησιμοποιούνται και για νοθεία καυσίμων. Μάλιστα, εκτιμάται ότι αυτές οι ουσίες ήταν τοποθετημένες σε δεξαμενή διαστάσεων 2 μ. επί 2 μ. επί 1 μ. Ενα νέο στοιχείο που αποκαλύπτει η «R» είναι ότι, ως αποτέλεσμα της έκρηξης, στο βαγόνι-εστιατόριο του Intercity προκλήθηκε φωτιά, η οποία μαινόταν συνολικά επί 12 ολόκληρες ώρες!
Το Πανεπιστήμιο της Γάνδης δεν είναι το μόνο ίδρυμα του εξωτερικού που έχει αναλάβει να εξηγήσει την πρόκληση των εκρήξεων αλλά και την εξάπλωση της φωτιάς, η οποία από την Πυροσβεστική έχει χαρακτηριστεί ως «μη αναμενόμενη και μη φυσιολογική». Στις έρευνες λαμβάνει μέρος και ένα εξειδικευμένο ινστιτούτο στη Γερμανία, που έχει αναλάβει να αξιολογήσει τη συμπεριφορά των καθισμάτων του επιβατικού τρένου. Στην ουσία, αυτό που διερευνάται είναι αν τα καθίσματα συνέβαλαν στην εξάπλωση της φωτιάς, κάτι που αν ισχύσει, θα σημάνει την ανάδειξη επιπρόσθετων ευθυνών από την πλευρά της ιδιοκτήτριας εταιρείας. Και αυτό διότι, σύμφωνα με τους κανονισμούς, η ιδιοκτήτρια εταιρεία πρέπει ανά τακτά χρονικά διαστήματα να προχωρά σε προβλεπόμενες ενέργειες για τη συντήρηση των καθισμάτων, ώστε σε περίπτωση φωτιάς αυτά να μην ευνοούν την εξάπλωσή της.
Στην περίπτωση των Τεμπών, οι διερευνητές έχουν συμπεράνει πως τουλάχιστον το δεύτερο βαγόνι-εστιατόριο δύο λεπτά μετά τη σύγκρουση είχε ήδη τυλιχτεί στις φλόγες και ότι η φωτιά μαινόταν επί 12 ώρες, κάτι που σημαίνει ότι δεν συνάντησε αντίσταση. Το αποτέλεσμα αυτού του γεγονότος ήταν τραγικό. Από τους 27 θανάτους που έχουν καταγραφεί στο δεύτερο βαγόνι, αρκετοί προκλήθηκαν από αυτήν τη φωτιά, όπως έχουν επισημάνει σε διαφορετικές πραγματογνωμοσύνες οι τεχνικοί σύμβουλοι των οικογενειών των θυμάτων.
«Ανατομία» της έκρηξης
Οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Γάνδης και οι Ελληνες διερευνητές του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, για να αποδείξουν το ενδεχόμενο η έκρηξη να προκλήθηκε από ένα αδήλωτο φορτίο με εύφλεκτα υλικά, προχώρησαν σε μια πραγματική «ανατομία» της. Ερευνώντας τα υπάρχοντα βίντεο, με ακρίβεια κλασμάτων δευτερολέπτων, διαπίστωσαν πως οι εκρήξεις προκλήθηκαν από πτητικούς υδρογονάνθρακες, βάσει και της μορφής της πυρόσφαιρας.
Σε εικόνες, που επίσης αναμένεται να περιλαμβάνονται στα τελικά πορίσματα, φαίνεται πως 1,6 δευτερόλεπτα μετά την πρώτη έκρηξη, η πυρόσφαιρα έχει διάμετρο 42 μέτρων. Οι εκρήξεις διαρκούν λίγο περισσότερο από 8 δευτερόλεπτα και έπειτα η πυρόσφαιρα αρχίζει να διαλύεται. Το αποκορύφωμα των διαστάσεών της καταγράφεται στα 8,26 δευτερόλεπτα. Εκείνη τη στιγμή, η διάμετρος της πυρόσφαιρας έχει φτάσει τα 80 μέτρα!
Ακόμη, ένα επιπλέον στοιχείο που φέρεται να ενισχύει το σενάριο ύπαρξης πτητικών υδρογονανθράκων είναι το μαύρο χρώμα του καπνού που εκλύεται μετά τις εκρήξεις.
Για να εξαχθούν αυτά τα επιστημονικά συμπεράσματα, ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ, σε συνεργασία με τον ERA (European Railway Association), απευθύνθηκε αρχικά στο ινστιτούτο RISE της Στοκχόλμης, το οποίο είναι το πρώτο που σύμφωνα με πληροφορίες επιβεβαίωσε ότι οι εκρήξεις δεν οφείλονται σε έλαια σιλικόνης. Για την ακρίβεια, το σουηδικό ινστιτούτο απεφάνθη ότι τα έλαια θα μπορούσαν να προκαλέσουν φωτιά μόνο υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, όπως να υπήρχε μεγάλη διαρροή και θερμοκρασίες άνω των 400 βαθμών Κελσίου. Ομως, οι δύο μετασχηματιστές του εμπορικού τρένου δεν είχαν καμία διαρροή, ενώ ο μετασχηματιστής του επιβατικού είχε μόνο μια μικρή ρωγμή, που δεν επέτρεψε ικανή εκροή ελαίων. Επιπλέον, οι θερμοκρασίες στον χώρο δεν ξεπέρασαν τους 280 βαθμούς Κελσίου.
Ακολούθως, το Πανεπιστήμιο της Πίζας εκλήθη για να πιστοποιήσει ότι η ανάλυση μέσω υπολογιστικών μεθόδων μπορεί να απαντήσει στο ερώτημα για την πρόκληση της έκρηξης. Ετσι, η έρευνα ανατέθηκε στο Πανεπιστήμιο της Γάνδης που χρησιμοποιεί τη συγκεκριμένη μέθοδο, οι επιστήμονες του οποίου έχουν οδηγηθεί στο συμπέρασμα της ύπαρξης τουλάχιστον 3,5 τόνων πτητικών υδρογονανθράκων στην εμπορική αμαξοστοιχία.
Νέα βίντεο
Ο Βασίλης Καπερνάρος, δικηγόρος της εταιρείας φύλαξης του σιδηροδρομικού δικτύου, παρέδωσε στον εφέτη ανακριτή Λάρισας νέα βίντεο από την εμπορική αμαξοστοιχία. Πρόκειται για βίντεο από τρία σημεία της πορείας του τρένου, τα οποία, σύμφωνα με τις πληροφορίες, δεν δείχνουν την ύπαρξη δεξαμενής σε εμφανές σημείο.
Δείτε το δημοσίευμα της Realnews
Έκθεση-κόλαφος για τους ελληνικούς σιδηροδρόμους
Η «R» αποκαλύπτει το περιεχόμενο της πολυαναμενόμενης έκθεσης του ΕΟΔΑΣΑΑΜ για τις ελλείψεις και τα κενά ασφαλείας που οδήγησαν στην τραγωδία των Τεμπών
Mια σειρά από αυστηρές συστάσεις, ακόμα και προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για τον τρόπο επιτήρησης των πεπραγμένων των ελληνικών κυβερνήσεων στις σιδηροδρομικές μεταφορές, αναμένεται να περιλαμβάνει η έκθεση του ΕΟΔΑΣΑΑΜ. Η πολυαναμενόμενη έκθεση έχει προγραμματιστεί να παρουσιαστεί στις 27 Φεβρουαρίου, μία ημέρα πριν από τη συμπλήρωση δύο ετών από τη φονική τραγωδία στα Τέμπη. Σύμφωνα με τις πληροφορίες της Realnews, ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ έχει εντοπίσει τραγικές ελλείψεις και σοβαρά κενά ασφαλείας στους ελληνικούς σιδηροδρόμους.
Ως αποτέλεσμα, η έκθεσή του αποτελεί κόλαφο σχεδόν για όλους τους φορείς, τους οργανισμούς και τις εταιρείες που εμπλέκονται με τις σιδηροδρομικές μεταφορές στην Ελλάδα. Ο Ελληνικός Οργανισμός Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών έχει την ευθύνη να αναδεικνύει τα ζητήματα ασφάλειας και να προχωρά στις ανάλογες συστάσεις. Η σύνταξη της έκθεσής του έχει στόχο να διασφαλίσει ότι δεν θα ξανασυμβεί ένα μεγάλο δυστύχημα, όπως αυτό στα Τέμπη, και όχι να υποδείξει τους υπεύθυνους της τραγωδίας. Όμως, όπως είναι σε θέση να γνωρίζει η «R», τα κενά ασφαλείας είναι τόσο σοβαρά και αποτυπώνονται με τόσο σαφή τρόπο, ώστε η έκθεση θα μπορούσε να αξιοποιηθεί και από τις δικαστικές Αρχές, ακόμα και για την άσκηση νέων ποινικών διώξεων.
Έλεγχος φορτίων
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, στην έκθεση περιλαμβάνεται ειδικό κεφάλαιο για τις ελλείψεις που αφορούν τον έλεγχο των φορτίων των εμπορικών αμαξοστοιχιών. Πρόκειται για αρμοδιότητα της Hellenic Train. Στις συστάσεις που γίνονται προς τη Hellenic Train περιλαμβάνονται αναφορές για την τοποθέτηση καμερών σε σιδηροδρομικούς σταθμούς και σε σημεία φόρτωσης εμπορευμάτων, αλλά και εφαρμογή συγκεκριμένων πρωτοκόλλων ελέγχου των φορτίων. Με τις επισημάνσεις αυτές, αποτυπώνονται πλήρως τα κενά που υπάρχουν στη φόρτωση των εμπορικών αμαξοστοιχιών. Τα κενά αυτά, στην περίπτωση της τραγωδίας των Τεμπών, ενδέχεται να είχαν αποτέλεσμα την αύξηση του αριθμού των θυμάτων, ειδικά εφόσον επιβεβαιωθούν τα συμπεράσματα των επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο της Γάνδης για την ύπαρξη ενός αδήλωτου εύφλεκτου φορτίου στο εμπορικό τρένο.
Ακόμα, στη Hellenic Train γίνονται συστάσεις για την εφαρμογή και την επιτήρηση του τρόπου επικοινωνίας των σταθμαρχών και των μηχανοδηγών. Οπως έχει διαπιστωθεί, ακόμα δεν τηρούνται η διεθνώς συμφωνημένη ορολογία και οι κανόνες επικοινωνίας, ενώ η μετάδοση σημαντικών μηνυμάτων στερείται δομής και μεθοδολογίας. Μάλιστα, αυτό εξακολουθεί να ισχύει σε μεγάλο βαθμό, παρά την επείγουσα σύσταση ασφαλείας για τις επικοινωνίες που εξέδωσε ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ τον Ιούνιο του 2024 και η οποία δεν έχει ακόμα υλοποιηθεί.
Εκτός πρωτοκόλλου
Σημειώνεται πως εσφαλμένος τρόπος επικοινωνίας καταγράφηκε και μεταξύ σταθμάρχη και μηχανοδηγού, στο δυστύχημα των Τεμπών. Ο σταθμάρχης όφειλε να δώσει ρητή εντολή στον μηχανοδηγό για τον τρόπο κίνησής του και ο μηχανοδηγός να επαναλάβει την εντολή που άκουσε. Κάτι τέτοιο δεν έγινε, καθώς και οι δύο συνομιλητές λειτούργησαν εκτός πρωτοκόλλου. Το αποτέλεσμα ήταν ούτε ο μηχανοδηγός αλλά ούτε και ο σταθμάρχης να αντιληφθούν το μοιραίο λάθος της τοποθέτησης δύο τρένων στην ίδια γραμμή.
Αντίστοιχα, αυστηρές είναι και οι συστάσεις στον ΟΣΕ. Στην έκθεση θα σημειώνεται η ανάγκη για συντήρηση του τροχαίου υλικού, για διάρθρωση συστημάτων ασφαλείας, ώστε να υπάρχει δεδομένη εκτίμηση των κινδύνων, αλλά και για συγκεκριμένα μέτρα χειρισμού του κινδύνου. Ακόμα ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ αναμένεται να αποτυπώσει και τις τεράστιες ελλείψεις στο προσωπικό του ΟΣΕ. Στις αρχές του 2023, αντί για 2.184 άτομα προσωπικό, ο ΟΣΕ είχε 735 υπαλλήλους και αντί για 412 σταθμάρχες και 255 κλειδούχους, όπως προβλέπεται, έχει μόλις 133 σταθμάρχες και 69 κλειδούχους…
«Αόρατη» Αρχή
Ειδικό κεφάλαιο περιλαμβάνεται και για τη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων. Ως ο φορέας που έχει την αρμοδιότητα να ελέγχει την εφαρμογή όλων των κανονισμών, η ΡΑΣ φαίνεται να μην έχει επιτύχει στο έργο της και να περιορίζεται σε έναν γραφειοκρατικό ρόλο, με περιορισμένους ελέγχους στο πεδίο. Για τον ίδιο λόγο, δηλαδή τον τρόπο λειτουργίας της ΡΑΣ, στην έκθεση του ΕΟΔΑΣΑΑΜ αναμένεται να περιλαμβάνονται και συστάσεις προς τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Σιδηροδρόμων (ERA). Οπως αναφέρουν οι πληροφορίες, σε ειδικό κεφάλαιο της έκθεσης πρόκειται να καταγράφονται συγκεκριμένες ενέργειες, οι οποίες προτείνονται προς τον ERA, ώστε να επιτευχθεί η σωστή επίβλεψη της λειτουργίας της ΡΑΣ.
Ανάλογες επισημάνσεις όχι μόνο για τη ΡΑΣ γίνονται και στο υπουργείο Μεταφορών. Οι συστάσεις στο αρμόδιο υπουργείο, εκτός από την Αρχή των σιδηροδρόμων, αναμένεται να περιλαμβάνουν και τον τρόπο λειτουργίας του ΟΣΕ. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι θα προτείνονται ειδικά μέτρα για την ενίσχυση του Οργανισμού. Εκτός αυτού, οι συστάσεις προς τον ΟΣΕ αναμένεται να συμπεριλαμβάνουν και το καίριο ζήτημα της εκπαίδευσης του προσωπικού του, τόσο σε θέματα κυκλοφορίας των συρμών, όσο και σε ζητήματα ασφάλειας. Σημειώνεται ότι ο σταθμάρχης της Λάρισας, ο οποίος έκανε το λάθος να τοποθετήσει τους δύο συρμούς στην ίδια γραμμή, είχε προσληφθεί στον ΟΣΕ ως αχθοφόρος. Ο ίδιος προήχθη στη θέση του σταθμάρχη ύστερα από μια ολιγόμηνη και αμφιλεγόμενη εκπαίδευση, κατά την οποία κανείς από τους συμμετέχοντες δεν απέτυχε να λάβει τη σχετική πιστοποίηση για τον χειρισμό ενός σταθμαρχείου.
Οι ελλείψεις είναι τόσες πολλές που ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ, ο οργανισμός που λειτουργεί μόλις έναν χρόνο, φέρεται να διαπιστώνει πως απαιτείται και παρέμβαση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στην έκθεση θα καταγράφονται αρκετές από τις καθυστερήσεις που σημειώνονται στη χώρα μας στην ενσωμάτωση των ευρωπαϊκών προδιαγραφών για τη λειτουργία των σιδηροδρόμων, αλλά και στην τήρηση των προβλεπόμενων κανονισμών.
«Τυφλό» σταθμαρχείο
Για τη σύνταξη της έκθεσης, το συμβούλιο του ΕΟΔΑΣΑΑΜ και οι διερευνητές του ήλεγξαν έγγραφα χιλιάδων σελίδων και προχώρησαν σε αρκετούς επιτόπιους ελέγχους. Οι συστάσεις που απευθύνονται προς τους αρμόδιους οργανισμούς και φορείς αναμένεται να περιλαμβάνουν και παραδείγματα που αποδεικνύουν τα ζητήματα ασφάλειας τα οποία προκύπτουν από τον ελλιπή τρόπο λειτουργίας. Ένα παράδειγμα αφορά το σταθμαρχείο της Λάρισας, όπου έγινε και το μοιραίο λάθος τοποθέτησης δύο συρμών με αντίθετη κατεύθυνση στην ίδια γραμμή. Τα γραφεία του σταθμαρχείου στη Λάρισα σχηματίζουν ένα «Π». Στη μία πλευρά βρίσκεται ο πίνακας που δείχνει την κυκλοφορία των τρένων. Ακριβώς απέναντι από τον πίνακα, βρίσκεται το γραφείο με τους ασυρμάτους και τα μέσα επικοινωνίας με τους μηχανοδηγούς και άλλους επιτελείς των σιδηροδρόμων. Έτσι, κάθε φορά που ο σταθμάρχης χρειάζεται να προχωρήσει σε κάποια επικοινωνία, έχει γυρισμένη την πλάτη του στον πίνακα, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να δει πού και πώς κινούνται τα τρένα…
