Οκτώ προϊόντα, ανάμεσά τους το κρασί, τα ψάρια, τα προϊόντα πετρελαίου, τα ηλεκτρικά μηχανήματα και οι κατασκευές από χάλυβα, παρουσίασαν σημαντική μείωση των εξαγωγών προς τις ΗΠΑ.
Καθώς εντείνεται η δημόσια συζήτηση γύρω από τις επιπτώσεις των νέων δασμών που επέβαλε η κυβέρνηση Τραμπ στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μια νέα μελέτη του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής έρχεται να ρίξει φως στο πώς αντίστοιχα μέτρα του πρόσφατου παρελθόντος επηρέασαν την ελληνική οικονομία. Η μελέτη εξετάζει την επίδραση των αμερικανικών δασμών της περιόδου 2018-2019 στις ελληνικές εξαγωγές, αναλύοντας δεδομένα από 17 βασικούς εξαγωγικούς κλάδους.
Τα αποτελέσματα σκιαγραφούν μια σύνθετη εικόνα: ορισμένοι τομείς δέχθηκαν σημαντικό πλήγμα, καταγράφοντας αισθητές μειώσεις στις εξαγωγές τους, ενώ άλλοι όχι μόνο άντεξαν τις πιέσεις, αλλά παρουσίασαν και αξιοσημείωτη άνοδο. Η αντίδραση της ελληνικής παραγωγής, όπως προκύπτει από τα ευρήματα, δεν ήταν ενιαία, με τη συμπεριφορά κάθε κλάδου να εξαρτάται από το είδος των προϊόντων, τη δομή της αγοράς και την προσαρμοστικότητα των επιχειρήσεων.
Σύμφωνα με τη μελέτη, οκτώ προϊόντα, ανάμεσά τους το κρασί, τα ψάρια, τα προϊόντα πετρελαίου, τα ηλεκτρικά μηχανήματα και οι κατασκευές από χάλυβα, παρουσίασαν σημαντική μείωση των εξαγωγών προς τις Ηνωμένες Πολιτείες μετά την επιβολή των επιπλέον δασμών. Η μείωση σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπέρασε το 80%.
Αντίθετα, έξι προϊόντα, όπως τα φρούτα, τα φαρμακευτικά προϊόντα, τα μηχανήματα, και κυρίως το αλουμίνιο, κατέγραψαν αύξηση. Η περίπτωση του αλουμινίου είναι ιδιαίτερα ενδεικτική, καθώς οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά περίπου 30%, γεγονός που συνδέεται με πιθανές εξαιρέσεις από τους δασμούς ή με την υψηλή ζήτηση στις ΗΠΑ.
Παρότι οι συνολικές εξαγωγές επηρεάστηκαν σε μικρό βαθμό και όχι στατιστικά σημαντικά, η μελέτη δείχνει ότι σε επίπεδο κλάδων και επιχειρήσεων υπήρχαν σαφείς διαφοροποιήσεις. Σε ορισμένους τομείς, οι εξαγωγικές επιχειρήσεις κατάφεραν να αντισταθμίσουν τις απώλειες από την αμερικανική αγορά βρίσκοντας εναλλακτικές αγορές. Ωστόσο, αυτό δεν συνέβη οριζόντια σε όλους τους κλάδους.
Σε επίπεδο επιχειρήσεων, τα αποτελέσματα είναι εξίσου σύνθετα. Οι περισσότερες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνταν σε τομείς που επηρεάστηκαν από τους δασμούς δεν παρουσίασαν σημαντική πτώση στις εξαγωγές ή τις πωλήσεις τους. Κάποιες μάλιστα, όπως στον κλάδο του αλουμινίου και των επίπλων, σημείωσαν άνοδο. Αυτό ενδέχεται να οφείλεται είτε στην ανθεκτικότητα αυτών των επιχειρήσεων, είτε σε στρατηγικές αποφυγής των δασμών που είχαν τη δυνατότητα να εφαρμόσουν.
Η μελέτη καταλήγει ότι οι επιπτώσεις από τους δασμούς δεν ήταν ενιαίες και εξαρτήθηκαν από τον κάθε κλάδο, τα χαρακτηριστικά των επιχειρήσεων και τη δυνατότητά τους να προσαρμοστούν. Γι’ αυτό και προτείνεται η ανάγκη για στοχευμένη στήριξη των πιο ευάλωτων επιχειρήσεων, όπως κίνητρα για είσοδο σε νέες αγορές, ενίσχυση της εξωστρέφειας και απλοποίηση των διαδικασιών εξαγωγής, ώστε η ελληνική οικονομία να είναι καλύτερα προετοιμασμένη για αντίστοιχες εμπορικές προκλήσεις στο μέλλον.
