Οι άνθρωποι εδώ και πολύ καιρό είναι κουρασμένοι… για την ακρίβεια εξαντλημένοι. Όπως όλα δείχνουν διανύουμε την εποχή της «Μεγάλης Εξάντλησης» (The Great Exhaustion) —όπως έχει ονομάσει χαρακτηριστικά, ο συγγραφέας και καθηγητής Πληροφορικής Cal Newport— την εποχή κατά την οποία οι άνθρωποι αναζητούν την αποκατάσταση της σχέσης τους με την εργασία προκειμένου να μειώσουν τη διάχυτη αίσθηση κόπωσης.
Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν εκπλήσσονται όταν ακούνε για τη «Μεγάλη Εξάντληση». Ξέρουμε ότι είμαστε κουρασμένοι και το βλέπουμε στις επιλογές που κάνουμε καθημερινά, από την επιλογή του φαγητού που το παραγγέλνουμε επειδή δεν έχουμε την ενέργεια να το ετοιμάσουμε, την προτίμηση της τηλεργασίας προκειμένου να αποφύγουμε τις πολύωρες μετακινήσεις μέχρι την πλήρης αποπροτεραιοποίηση των χόμπι… και ο κατάλογος συνεχίζεται.
Οι άνθρωποι αισθάνονται τόσο κουρασμένοι που κόβουν δραστηριότητες που ήταν κάποτε συνηθισμένες και χαμηλού στρες, όπως η γυμναστική και η βόλτα στο σούπερ μάρκετ.
Συνυπολογίστε την ανάκαμψη από την πανδημία, τον πληθωρισμό και τους παγκόσμιους στρεσογόνους παράγοντες και έχετε μια συνταγή για πλήρη σωματική, πνευματική και συναισθηματική εξάντληση, σημειώνει στο άρθρο της στους Times, η ψυχολόγος Emily Ballesteros.
Γιατί αυξάνονται τα επίπεδα εξάντλησης;
Η Ballesteros έχοντας μιλήσει με πολλούς που νιώθουν αυτή τη μόνιμη εξάντληση σημειώνει πως υπάρχουν τρεις παράγοντες που συνήθως παραβλέπονται.
«Είναι ο μη βιώσιμος τρόπος ζωής, η έκθεση στο άγχος που δεν είναι υπό τον έλεγχό μας και η οικονομική ανασφάλεια. Αυτές είναι πτυχές της ζωής μας που έχουμε καταφέρει να τις κανονικοποιήσουμε. Αλλά αυτή η κανονικοποίηση μας έχει κάνει να αγνοήσουμε τις επιπτώσεις τους στη σωματική και ψυχική μας ευεξία», εξηγεί η ίδια.
Οι μπλε ζώνες
Ποιο είναι το αντίθετο του αισθήματος εξάντλησης; Το να αισθάνεσαι γεμάτος ενέργεια. Αλλά τι ακριβώς μας βοηθάει να νιώθουμε γεμάτοι ενέργεια;
Ο συγγραφέας και ερευνητής Dan Buettner πέρασε την καριέρα του μελετώντας τις «μπλε ζώνες», περιοχές στον κόσμο όπου οι άνθρωποι ζουν περισσότερο και υγιέστερα από οπουδήποτε αλλού.
Η απογοήτευση με την πάροδο του χρόνου μετατρέπεται σε ήττα, και η ήττα μοιάζει πολύ με την εξάντληση
Στο έργο του, εξηγεί ότι οι άνθρωποι που ζουν σε μπλε ζώνες έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: ζουν έναν τρόπο ζωής με γνώμονα τις ανθρώπινες ανάγκες, στον οποίο προτεραιότητα έχουν τα πράγματα που χρειαζόμαστε ως άνθρωποι. Αυτό σημαίνει ότι τρώνε πλήρη τρόφιμα, έχουν πλούσια κοινωνική ζωή, κινούνται τακτικά και εργάζονται με σκοπό και όχι για χάρη της μεγιστοποίησης της παραγωγικότητας.
Τα παραπάνω αποτελούν μια έντονη αντίθεση με την πραγματικότητα των περισσότερων ανθρώπων. Έξω από αυτές τις «μπλε ζώνες», οι περισσότεροι άνθρωποι τρώνε επεξεργασμένες τροφές, σχεδιάζουν στρατηγικά δραστηριότητες για να κοινωνικοποιηθούν και να κινηθούν και αντιμετωπίζουν τη δουλειά σαν να προηγείται όλων των άλλων.
Δυστυχώς, η ιεράρχηση των στοιχείων που βρίσκονται στις μπλε ζώνες απαιτεί ελεύθερο χρόνο, ενέργεια και χρήματα – πράγματα που ο μέσος (κουρασμένος) άνθρωπος δεν έχει.
Δεν έχουμε οικοδομήσει μια κοινωνία που έχει ως προτεραιότητα τις ανθρώπινες ανάγκες. Έχουμε οικοδομήσει μια κοινωνία που έχει ως προτεραιότητα τις επιχειρηματικές ανάγκες, και αυτό αρχίζει να φαίνεται.
Άγχος εκτός ελέγχου
Το άγχος που βρίσκεται υπό τον έλεγχό μας (ένα μεγάλο έργο που δουλεύουμε, η εξισορρόπηση μιας απαιτητικής εργασίας και της φροντίδας των παιδιών, η πραγματοποίηση κάτι που μας φοβίζει) μπορεί να μετριαστεί και να ενισχύσει την αυτοπεποίθηση όταν αντιμετωπιστεί.
Στο τέλος της ημέρας, το πώς αισθανόμαστε καθορίζεται από μικρές αποφάσεις που παίρνουμε
Το άγχος που βρίσκεται εκτός του ελέγχου μας (βία στις πόλεις μας, κλιματικές καταστροφές, τραγωδίες σε όλο τον κόσμο και πληθωρισμός) μας κάνει να νιώθουμε αβοήθητοι. Ενώ είναι σημαντικό να μην αγνοούμε τι συμβαίνει στον κόσμο, μας βαραίνει επίσης να δεχόμαστε τόσους πολλούς στρεσογόνους παράγοντες χωρίς τη δυνατότητα επίλυσης.
Η έκθεση στο στρες κάθε ημέρα για πολλά χρόνια βλάπτουν την σωματική και ψυχική μας υγεία με τρόπους που συχνά παραβλέπουμε.
Οικονομική ανασφάλεια
Πριν από πενήντα χρόνια, με ένα μόνο εισόδημα μπορούσες να έχεις σπίτι, αυτοκίνητο, γυναίκα και παιδιά. Σήμερα, είσαι τυχερός αν ένα διπλό εισόδημα μπορεί να σου δώσει κάποια από αυτά τα πράγματα.
Άλλο πράγμα είναι να έχεις μια σκληρή δουλειά που στηρίζει τον τρόπο ζωής σου, άλλο πράγμα είναι να έχεις μια σκληρή δουλειά που μόλις και μετά βίας πληρώνει τους λογαριασμούς. Μεγάλο μέρος της εξάντλησης που βλέπουμε είναι απογοήτευση που η εργασία πλήρους απασχόλησης (ή και περισσότερο) δεν μεταφράζεται στην ίδια ασφάλεια και αγοραστική δύναμη που υπήρχε παλαιότερα.
Γιατί δουλεύουμε, αν όχι για να αποκτήσουμε τον τρόπο ζωής που επιθυμούμε;
Όταν αυτός ο τρόπος ζωής γίνεται απλησίαστος, η απογοήτευση είναι κατανοητή. Η απογοήτευση με την πάροδο του χρόνου μετατρέπεται σε ήττα, και η ήττα μοιάζει πολύ με την εξάντληση. Για πολλές γενιές ήμασταν μια εργασιοκεντρική κοινωνία, ωστόσο, γίνεται όλο και πιο δύσκολο να πείσουμε τους ανθρώπους να ζουν μια πολυάσχολη, εργασιοκεντρική ζωή, όταν αυτή δεν μεταφράζεται στην ποιότητα ζωής που ήταν παλιά.
Τα καλά νέα
Επειδή όμως ουδέν κακόν αμιγές καλού, υπάρχουν πράγματα που βρίσκονται υπό τον έλεγχό μας και μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής μας και να μειώσουν την εξάντληση. Σκεφτείτε τι αυξάνει την ποιότητα ζωής σας και σας κάνει να αισθάνεστε γεμάτοι ενέργεια. Στη συνέχεια, σκεφτείτε τι μειώνει την ποιότητα ζωής σας και σας κάνει να νιώθετε κουρασμένοι.
Στο τέλος της ημέρας, το πώς αισθανόμαστε καθορίζεται από μικρές αποφάσεις που παίρνουμε. Αυτά τα μικρά πράγματα κάνουν μεγάλη διαφορά, αλλά πρέπει να τα κάνουμε με συνέπεια και αμείλικτα.
Και να θυμάστε… τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει μόνο του.
