Εν αναμονή για μελλοντικές βελτιώσεις παραμένει η οικονομία της Ελλάδας, καθώς ο οίκος αξιολόγησης Fitch δεν προχώρησε χθες (16.05.2025) – όπως πολλοί ανέμεναν – σε νέα αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας.
Αντίθετα, η Fitch διατήρησε τη βαθμολογία στο BBB– αναβαθμίζοντας σε θετικό το outlook, επιβεβαιώνοντας μεν την θέση της Ελλάδας στην επενδυτική βαθμίδα, αλλά ανοίγοντας τον δρόμο για μια νέα αναβάθμιση μετά από την απόδοση του investment grade από τον αμερικανικό οίκο, η οποία χρονολογείται από τον Δεκέμβριο του 2023.
Η απόφαση έρχεται λίγες μόλις εβδομάδες αφότου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναθεώρησε επί τα βελτίω τις προβλέψεις για την ελληνική ανάπτυξη, επισημαίνοντας την ισχυρή επίδοση της χώρας σε επενδύσεις και εξαγωγές. Ωστόσο, όπως φαίνεται, οι θετικές αυτές εξελίξεις δεν κρίθηκαν επαρκείς επί του παρόντος για να πείσουν τη Fitch να ανεβάσει τον πήχη της πιστοληπτικής αξιολόγησης.
Η Fitch είναι ένας από τους τέσσερις μεγάλους οίκους αξιολόγησης που έχουν τοποθετήσει την Ελλάδα σε επενδυτική βαθμίδα – μαζί με τη DBRS Morningstar, τη Moody’s και τη S&P.
Η αναβάθμιση του outlook σημαίνει ότι ο οίκος «βλέπει» σημαντική πιθανότητα αναβάθμισης το επόμενο 12μηνο, με την επόμενη της έκθεση για την Ελλάδα να αναμένεται στις 14 Νοεμβρίου.
Είναι δεδομένο πως οι οίκοι, αλλά και οι αγορές, εκτιμούν πως η ελληνική οικονομία, αν και έχει περάσει σε φάση ανάκαμψης και σταθερότητας, εξακολουθεί να φέρει «βαρίδια» που επηρεάζουν την εικόνα της.
Η χώρα έχει να αντιμετωπίσει ένα υψηλό απόθεμα δημόσιου χρέους, παρά την αποκλιμάκωση των τελευταίων ετών, που καθιστά την Ελλάδα ευάλωτη σε μελλοντικές μεταβολές επιτοκίων.
Επιπλέον, οι δημογραφικές πιέσεις, με γήρανση του πληθυσμού και υπογεννητικότητα, υπονομεύουν τη μακροπρόθεσμη αναπτυξιακή δυναμική. Δεν πρέπει να λησμονούνται οι αδυναμίες στη λειτουργία της Δικαιοσύνης και της Δημόσιας Διοίκησης, που περιορίζουν την αποτελεσματικότητα του κράτους και δρουν ανασταλτικά για επενδύσεις, καθώς η εν λόγω μεταρρύθμιση έχει καθυστερήσει χαρακτηριστικά, ενώ και το χαμηλό κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε σύγκριση με τον μέσο όρο της Ευρωζώνης, υποδεικνύει ότι η σύγκλιση παραμένει ζητούμενο.
Τέλος, θα πρέπει να επισημανθεί και το υψηλό ποσοστό κόκκινων δανείων που παραμένουν εντός της οικονομίας, παρά την μείωση του. Παράγοντες που, συνολικά, αναφέρονται από τους οίκους ως «αστερίσκοι» στις αξιολογήσεις τους.
Συγκεκριμένα, στην χθεσινή της ανακοίνωση η Fitch αναφέρει πως η Ελλάδα έχει πετύχει ένα μεγάλο δημοσιονομικό πλεόνασμα, ραγδαία μείωση του δημόσιου χρέους και ανθεκτική ανάπτυξη. Την ίδια στιγμή, επισημαίνει πως η καθυστέρηση στην έρευνα για τα Τέμπη πυροδότησε κύμα διαμαρτυριών θέτοντας τον κίνδυνο η κοινωνική δυσαρέσκεια να ενισχύσει τις πιέσεις για μεγαλύτερη χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής, αναφερόμενη ειδικότερα στο μέτρο επιστροφής ενοικίου και στην ετήσια ενίσχυση 250 ευρώ σε συνταξιούχους και ευάλωτους.
Επιπλέον, η Ελλάδα διατηρεί υψηλότερους ρυθμούς αύξησης των επενδύσεων από άλλες χώρες της ΕΕ αλλά παραμένει συγκριτικά χαμηλά, ενώ τίθεται το ερώτημα πού αυτές θα στηριχτούν όταν τελειώσει η εισροή κεφαλαίων από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Τι σημαίνει πρακτικά η απόφαση της Fitch
Αν και δεν υπήρξε νέα αναβάθμιση του αξιόχρεου, το θετικό outlook επιβεβαιώνει εν πρώτοις πως η χώρα «ανήκει» στην επενδυτική βαθμίδα – ένα κρίσιμο ορόσημο για το κόστος δανεισμού, τη συμμετοχή ελληνικών ομολόγων σε χαρτοφυλάκια και την εικόνα της στις αγορές, ενώ ανοίγει διάπλατα τον δρόμο για περαιτέρω αναβάθμιση στην επόμενη αξιολόγηση.
Ειδικά για θεσμικούς επενδυτές και οίκους που ακολουθούν αυστηρές επενδυτικές πολιτικές, η διατήρηση της επενδυτικής βαθμίδες και η προοπτική για περαιτέρω εξελίξεις, παραμένει σημαντικό σήμα ασφάλειας και σταθερότητας.
Η προσοχή τώρα στρέφεται στις επόμενες ημερομηνίες αξιολόγησης, με πιο κοντινές εκείνες της Scope Ratings στις 30 Μαΐου, στις 5 Σεπτεμβρίου η DBRS και στις 19 Σεπτεμβρίου η Moody’s, η οποία και διατηρεί την χώρα στο χαμηλότερο σκαλί της επενδυτικής βαθμίδας, όπως και η Fitch, και πιθανή αναβάθμιση της θα «μετρούσε» σημαντικά και για τις αγορές και για τους υπόλοιπους οίκους.
