Το 8% των Ελλήνων έχει ήδη διαγνωστεί με σακχαρώδη διαβήτη, ενώ αυτοί που πάσχουν και δεν το γνωρίζουν φτάνουν το 28,5%.
Οι αριθμοί αυτοί πιστοποιούν ότι ο σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα δημόσιας υγείας, ενώ ταυτόχρονα, οι οικονομικές και ψυχολογικές επιπτώσεις της νόσου προκαλούν τεράστιο κόστος τόσο στην κοινωνία, όσο και στις οικογένειες των πασχόντων.
Με αφορμή τη σημερινή παγκόσμια ημέρα Διαβήτη, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, σε συνεργασία με την Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία και την Ελληνική Ενδοκρινολογική Εταιρεία διοργάνωσαν εκδήλωση με τίτλο: «Σακχαρώδης Διαβήτης και Εργασιακό Περιβάλλον», στη Μεγάλη Αίθουσα του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Το ΕΚΠΑ στηρίζει την επιστημονική έρευνα και προάγει την ιατρική εκπαίδευση στον Σακχαρώδη Διαβήτη, με προπτυχιακά και δύο επιτυχημένα μεταπτυχιακά προγράμματα
Ο Πρύτανης του ΕΚΠΑ καθηγητής Γεράσιμος Σιάσος
Κατά την προσφώνησή του, ο Πρύτανης, καθηγητής Καρδιολογίας Γεράσιμος Σιάσος, επεσήμανε ότι η φετινή παγκόσμια ημέρα, αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στις στρατηγικές βελτίωσης της υγείας και της καθημερινής ζωής των ατόμων που πάσχουν από διαβήτη εντός του χώρου εργασίας, μέσα από ολοκληρωμένα προγράμματα θεραπείας, αλλαγές στον τρόπο ζωής και την υιοθέτηση υγιεινών συνηθειών.
«Χωρίς σωστή ρύθμιση, ο διαβήτης μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές, όπως καρδιαγγειακά νοσήματα, διαβητική νεφροπάθεια, αμφιβληστροειδοπάθεια και περιφερική νευροπάθεια.
Ειδικά τα καρδιαγγειακά νοσήματα αποτελούν την κυριότερη αιτία θανάτου μεταξύ των ασθενών με Σακχαρώδη Διαβήτη, καθώς οι πάσχοντες έχουν 2-3 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης εμφράγματος του μυοκαρδίου ή εγκεφαλικού επεισοδίου σε σχέση με το γενικό πληθυσμό», σημείωσε ο κ. Σιάσος.
Ο Πρύτανης, τόνισε παράλληλα, ότι η ύπαρξη οργανωμένων δομών υγείας, όπως τα Ιατρεία Καρδιάς και Διαβήτη, τα οποία συνεργάζονται στενά με καρδιολόγους, ενδοκρινολόγους και παθολόγους, προσφέρουν σημαντικά οφέλη στους ασθενείς με διαβήτη.
Αυτές οι δομές υποστηρίζουν την δευτερογενή πρόληψη, συμβάλλοντας στην αποτελεσματική θεραπεία των καρδιαγγειακών και άλλων επιπλοκών που σχετίζονται με τον διαβήτη. Με τη συμβολή εξειδικευμένων ιατρείων καρδιάς – διαβήτη, διευκολύνεται η ολιστική και εξατομικευμένη προσέγγιση των ασθενών με διαβήτη, προσφέροντας ολοκληρωμένη φροντίδα και στήριξη.
Η ισορροπία ανάμεσα στην επαγγελματική δραστηριότητα και τη φροντίδα της υγείας είναι ουσιώδης.
Ένα καλά οργανωμένο εργασιακό πλαίσιο μπορεί να στηρίξει ουσιαστικά τα άτομα που ζουν με τον διαβήτη. Η δυνατότητα για σωστά διαλείμματα, η πρόσβαση σε υγιεινή διατροφή, η ενθάρρυνση της σωματικής δραστηριότητας και η αντιμετώπιση του εργασιακού άγχους αποτελούν πρακτικούς τρόπους με τους οποίους μπορεί να εξασφαλιστεί η σταθερή ρύθμιση του σακχάρου και η αποτροπή επιπλοκών.
Όπως τόνισε ο κ. Σιάσος, «το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών στηρίζει την επιστημονική έρευνα και προάγει την ιατρική εκπαίδευση στον Σακχαρώδη Διαβήτη, με προπτυχιακά μαθήματα και δύο επιτυχημένα μεταπτυχιακά προγράμματα «Σακχαρώδης Διαβήτης και Παχυσαρκία» και «Καρδιομεταβολική Ιατρική»».
Χαιρετίζοντας την εκδήλωση, ο πρόεδρος της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας, ανέφερε μεταξύ άλλων ότι η εργασία αποτελεί δικαίωμα, κοινωνική συμμετοχή, αξιοπρέπεια και ποιότητα ζωής. Γι’ αυτό και είναι κρίσιμο να διασφαλίζεται ισότιμη μεταχείριση, κατάλληλη υποστήριξη, αποφυγή στιγματισμού και πρακτικές που επιτρέπουν στον εργαζόμενο με διαβήτη να εργάζεται με ασφάλεια και αυτονομία.
Σύμφωνα με έρευνα της Διεθνούς Ομοσπονδίας Διαβήτη, 3 στα 4 άτομα με διαβήτη έχουν βιώσει άγχος, κατάθλιψη ή άλλη ψυχική συνθήκη λόγω της πάθησής τους, ενώ 4 στα 5 άτομα με διαβήτη έχουν βιώσει επαγγελματική εξουθένωση εξαιτίας της πάθησης.
Για εκατομμύρια εργαζομένους, ο διαβήτης είναι μια καθημερινή πραγματικότητα – αλλά στον χώρο εργασίας μπορεί συχνά να γίνει πηγή άγχους, στιγματισμού και φόβου, με αποτέλεσμα να αποκρύπτουν ή να δυσκολεύονται να μιλήσουν ανοιχτά για την κατάστασή τους. Αυτή η συνεχιζόμενη δυσκολία, όχι μόνο επηρεάζει την ψυχική τους ευεξία, αλλά περιορίζει και την επαγγελματική τους εξέλιξη.
Ο πρόεδρος της Ελληνικής Ενδοκρινολογικής Εταιρείας καθηγητής Νεοκλής Γεωργόπουλος σημείωσε μεταξύ άλλων ότι «Όπως το ψάρι δεν ζει χωρίς νερό, έτσι και ο άνθρωπος, σαν αγελαίο ον, δεν νοείται εκτός κοινωνίας. Όταν ο Σωκράτης ερωτάται ποια είναι τα χαρακτηριστικά ενός δίκαιου και ηθικού ατόμου απαντά ορίζοντας όχι το άτομο, αλλά την Πολιτεία που παρέχει τα εχέγγυα δημιουργίας δίκαιων ατόμων. Αν δεν μπορέσουμε σαν κοινωνία να δώσουμε την δυνατότητα στα άτομα με διαβήτη να εκφράσουν την δημιουργικότητα τους χωρίς εργασιακούς περιορισμούς, δεν θα καταφέρουμε να συμβάλλουμε στην πραγματική εξισορρόπηση των αρνητικών επιπτώσεων του Σακχαρώδη Διαβήτη».
Σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας Σταύρο Λιάτη, «η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη αποτελεί πρόσκληση στους εργοδότες, τους εργαζομένους και την παγκόσμια κοινότητα να μάθουν περισσότερα και να κάνουν περισσότερα για τον διαβήτη στον χώρο εργασίας. Στη χώρα μας, σύμφωνα με στοιχεία της 11ης έκδοσης του Άτλαντα Διαβήτη της IDF, 1 στους 9 ενήλικες (20-79 ετών) έχει διαγνωστεί με διαβήτη τα τελευταία χρόνια, γεγονός που πιστοποιεί ότι η νόσος αποτελεί ίσως ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα Δημόσιας Υγείας. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, το ποσοστό επιπολασμού του διαβήτη, τυποποιημένo κατά ηλικία (20-79 ετών) ανέρχεται στο 8%, ενώ το ποσοστό των ατόμων που δεν το γνωρίζουν (20-79 ετών) σε 28,5%. Από τα στοιχεία αυτά προκύπτει ότι το ψυχολογικό αλλά και το οικονομικό κόστος της αντιμετώπισης του διαβήτη και των επιπτώσεών του για τα άτομα και τις οικογένειές τους μεμονωμένα, αλλά και για την ελληνική κοινωνία, είναι τεράστιο».
Η καρδιά σε πρώτο πλάνο
Ο πρόεδρος της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας (ΕΚΕ) καθηγητής Κωνσταντίνος Τούτουζας, στο μήνυμα της ΕΚΕ για την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη, σημείωσε ότι η συγκεκριμένη ημέρα επιλέχθηκε από τη Διεθνή Ομοσπονδία Διαβήτη και τον ΠΟΥ γιατί είναι η ημέρα γενεθλίων του Φρέντερικ Μπάντινγκ, του επιστήμονα που μαζί με τον Τσάρλς Μπεστ, συνέλαβαν την ιδέα που οδήγησε στην ανακάλυψη της ινσουλίνης τον Οκτώβριο του 1921.
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια μεταβολική νοσος που προκαλεί αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, λόγω αντίστασης στην ινσουλίνη ή ανεπάρκειας παραγωγής της.
Οι πιο σοβαρές επιπλοκές από τη νόσο είναι:
- Καρδιοπάθειες: έμφραγμα, καρδιακή ανεπάρκεια, εγκεφαλικό.
- Διαβητική νεφροπάθεια: μπορεί να οδηγήσει σε νεφρική ανεπάρκεια και αιμοκάθαρση.
- Περιφερική αγγειοπάθεια και νευροπάθεια: προκαλούν έλκη στα πόδια, λοιμώξεις και σε προχωρημένες περιπτώσεις ακρωτηριασμό.
- Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια: μπορεί να οδηγήσει σε τύφλωση
Ο διαβήτης με αριθμούς
Σύμφωνα με την Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία:
- Περισσότερα από 537 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως ζουν με διαβήτη.
- 1 στους 11 ανθρώπους έχει διαβήτη τύπου 2.
- Στην Ελλάδα, πάνω από 1 εκατομμύριο άτομα πάσχουν από διαβήτη ή προδιαβήτη.
- Το 1/3 περίπου των ασθενών στη χώρα μας δεν γνωρίζουν ότι έχουν διαβήτη.
- Οι διαβητικοί έχουν 2 έως 3 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιοπαθειών.
- Στις ΗΠΑ, κάθε 80 δευτερόλεπτα ένα άτομο με διαβήτη νοσηλεύεται λόγω καρδιαγγειακών προβλημάτων.
- Όσοι έχουν διαβήτη τύπου 2 έχουν διπλάσιες πιθανότητες να πεθάνουν από καρδιοπάθεια ή εγκεφαλικό σε σχέση με όσους δεν έχουν διαβήτη.
Η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία, μέσω της Ομάδας Εργασίας για την Καρδιά και τον Διαβήτη, έχει δημιουργήσει ειδικά ιατρεία σε όλη τη χώρα. Σε αυτά συνεργάζονται καρδιολόγοι, ενδοκρινολόγοι και παθολόγοι με εξειδίκευση στον διαβήτη.
Σκοπός τους είναι η πρόληψη και αντιμετώπιση των καρδιαγγειακών νοσημάτων σε ασθενείς με διαβήτη ή προδιαβήτη.
Τα ιατρεία αυτά:
- Παρέχουν ολιστική φροντίδα για τις επιπλοκές του διαβήτη,
- Βοηθούν στη ρύθμιση του σακχάρου,
- Ελέγχουν τους παράγοντες κινδύνου (όπως πίεση, χοληστερίνη, βάρος),
- Προσφέρουν εύκολη πρόσβαση σε εξειδικευμένες ιατρικές ομάδες.
Ώρα για εξέταση
Ο κ. Τούτουζας επεσήμανε ότι σε έλεγχο για διαβήτη πρέπει να προχωρήσουν τα άτομα που είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα (με ΔΜΣ ≥25 kg/m²) και έχουν έναν τουλάχιστον από τους παρακάτω παράγοντες:
- Οικογενειακό ιστορικό διαβήτη.
- Υπέρταση ή καρδιοπάθεια.
- Διαταραχές λιπιδίων (υψηλά τριγλυκερίδια ή χαμηλή HDL).
- Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.
- Ενδείξεις αντίστασης στην ινσουλίνη (π.χ. μελανίζουσα ακάνθωση).
Επίσης και εκείνοι που έχουν ιστορικό προδιαβήτη, εμφάνισαν διαβήτη στην εγκυμοσύνη, είναι άνω των 45 ετών και έχουν λοίμωξη HIV.
Αν τα αποτελέσματα είναι φυσιολογικά, συνιστάται ο έλεγχος να επαναλαμβάνεται κάθε 3 χρόνια ή πιο συχνά αν υπάρχουν παράγοντες κινδύνου.
Θεραπεία
Η αντιμετώπιση του διαβήτη στηρίζεται σε δύο βασικούς πυλώνες:
- Αλλαγή τρόπου ζωής, και
- Φαρμακευτική αγωγή.
Ο στόχος είναι η ρύθμιση του σακχάρου και του μεταβολισμού ώστε να προληφθούν οι επιπλοκές — κυρίως οι καρδιοαγγειακές.
Η σωστή ρύθμιση του σακχάρου μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης σοβαρών προβλημάτων.
Τα νεότερα φάρμακα για τον διαβήτη προσφέρουν καλύτερη ρύθμιση και μειώνουν τον κίνδυνο καρδιοπαθειών.
