Το «κρυφό» χρέος της Ελλάδας για τις μελλοντικές συντάξεις

Η έρευνα, που παρουσιάστηκε σε ευρωπαϊκό επίπεδο από το δίκτυο δεξαμενών σκέψης EPICENTER, καταδεικνύει τη σοβαρή αδυναμία του ελληνικού συνταξιοδοτικού συστήματος να κινηθεί προς ένα βιώσιμο κεφαλαιοποιητικό μοντέλο, εντείνοντας τις πιέσεις για μεταρρυθμίσεις.

Παρά τις αλλαγές των τελευταίων ετών, η Ελλάδα παραμένει μία από τις χώρες της Ε.Ε. με τη μεγαλύτερη δαπάνη για συντάξεις ως ποσοστό του ΑΕΠ, καταλαμβάνοντας την τρίτη θέση. Το 2018, οι μισές συνταξιοδοτικές δαπάνες καλύπτονταν από τον κρατικό προϋπολογισμό, ενώ το 2025 το ποσοστό αυτό εκτιμάται ότι θα μειωθεί στο 43%. Ωστόσο, η απουσία ενός ισχυρού κεφαλαιοποιητικού πυλώνα περιορίζει τα οφέλη για τους πολίτες, οι οποίοι, σύμφωνα με τη μελέτη, χάνουν κατά μέσο όρο 770 ευρώ ετησίως σε εισόδημα.

Η σύγκριση με άλλες χώρες είναι αποκαλυπτική. Στην Ισλανδία και τη Δανία, το κεφαλαιοποιητικό σύστημα συνεισφέρει κατά μέσο όρο 11% του ΑΕΠ ετησίως την περίοδο 2012-2021, ενώ στην Ελλάδα το αντίστοιχο ποσοστό παραμένει μηδενικό.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τα κεφαλαιοποιητικά συστήματα αντιστοιχούν κατά μέσο όρο στο 29% του ΑΕΠ, ενώ στις χώρες του ΟΟΣΑ φθάνουν το 84%, γεγονός που ενισχύει την ανταγωνιστικότητά τους και μειώνει το δημοσιονομικό βάρος.

Η μελέτη του ΚΕΦίΜ τονίζει την ανάγκη για άμεση αλλαγή των ευρωπαϊκών δημοσιονομικών κανόνων. Όπως υπογραμμίζεται, οι μελλοντικές συνταξιοδοτικές υποχρεώσεις δεν υπολογίζονται στο δημόσιο χρέος, δημιουργώντας μια παραμορφωμένη εικόνα της πραγματικής κατάστασης σε σχέση με χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο Καναδάς και η Αυστραλία. Αυτή η ανεπάρκεια, σύμφωνα με τους ερευνητές, εμποδίζει την ανάπτυξη βιώσιμων συνταξιοδοτικών συστημάτων και υπονομεύει την οικονομική σταθερότητα και την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης.