Παρουσιάστηκε το πρωί της Πέμπτης, στο κτίριο της ΕΣΗΕΑ, από τον Εθνικό Οργανισμό Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (ΕΟΔΑΣΑΑΜ) το πόρισμα της Διερεύνησης του πολύνεκρου Σιδηροδρομικού Δυστυχήματος στα Τέμπη, το βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου 2023.
Η έκθεση 180 σελίδων παρουσιάστηκε από τον πρόεδρο του ΕΟΔΑΣΑΑΜ Χρήστο Παπαδημητρίου, τον κ. Κώστα Καπετανίδη, προϊστάμενο μονάδας διερευνήσεων ΕΟΔΑΣΑΑΜ καθώς και τα μέλη της Επιτροπής Διερεύνησης και στελέχη της ERA, Bart Accou, Fabrizio Carpinelli.
Στο επίκεντρο της παρουσίασης, τέθηκαν τα αίτια που οδήγησαν στην τραγωδία και αφορούν τα ζητήματα ασφαλείας, τις ανθρώπινες ευθύνες, αλλά και τις διαχρονικές αδυναμίες του σιδηροδρόμου, λόγω των ελλείψεων σε πόρους σε ανθρώπινο δυναμικό αλλά και σε κονδύλια, ενώ βάσει των παρατηρήσεων, όπως υπογραμμίστηκε, δεν υπήρξε ένδειξη ότι ο τεχνικός εξοπλισμός του εμπλεκόμενου τροχαίου υλικού προκάλεσε την πυρόσφαιρα, γεγονός που οδηγεί την επιτροπή σε περαιτέρω διερεύνηση σε πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού, για την ύπαρξη εύφλεκτης ουσίας.
Επιπλέον, σύμφωνα με τον κ. Παπαδημητρίου, η σύμβαση 717 θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί από το 2016, γεγονός που θα απέτρεπε το δυστύχημα.
Σημαντική αιτία που οδήγησε στην εθνική τραγωδία ήταν η παρακμή του σιδηροδρομικού συστήματος κατά τη διάρκεια της οικονομικής ύφεσης, ενώ τα 17 σημεία που προτείνει ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ μπορεί να αποτελέσουν ένα στρατηγικό σχέδιο για την ουσιαστική αναβάθμισή του.
Δείτε όλους τους πίνακες, τα γραφήματα και τις φωτογραφίες του πορίσματος του ΕΟΔΑΣΑΑΜ:
Εικόνα1. Τα Τέμπη σε παγκόσμιο χάρτη της ΕλλάδαςΕικόνα 2. Τοποθεσία του δυστυχήματος στα Τέμπη, μετά τη Λάρισα, όταν έρχεστε από την ΑθήναΕικόνα 3. Φωτογραφίες από τις σήραγγες στο σημείο του δυστυχήματος (αριστερά, δορυφορικές – δεξιά, από το διπλανό δρόμο)Εικόνα 4. Σιδηροδρομικός χάρτης με τους σταθμούς Παλαιοφάρσαλο, Λάρισα και Νέοι ΠόροιΣχήμα 5. Σχέδιο των γραμμών στο σταθμό Λάρισας, όπως απεικονίζεται στον πίνακα ελέγχουΕικόνα 6. Σιδηροδρομικός χάρτης του Σταθμού Λάρισας (από Google Maps, 04/2023)Εικόνα 7. Απασχόληση διαχειριστών υποδομών στην Ευρώπη και την Ελλάδα (πηγή: ERA)Εικόνα 8. Δαπάνες συντήρησης στην Ευρώπη και την Ελλάδα (πηγή: ERA)Εικόνα 9. Επενδύσεις σε σιδηροδρομικές και οδικές υποδομές, στην Ευρώπη και την Ελλάδα (2001-2021) – (πηγή: ERA)Εικόνα 10. Η τελική θέση των 3 μηχανών και ορισμένων επιβατικών και εμπορευματικών βαγονιών (http://www.intime.gr)Εικόνα 11. Καθολική κίνηση της σύγκρουσης (Τα SP1,2,3 είναι χαλύβδινες πλάκες και επίσης καταπλακώθηκαν)Εικόνα 12. Ο τόπος του δυστυχήματοςΕικόνα 13. Οι μηχανές 120-022 και 120-012 της εμπορικής αμαξοστοιχίας 63503 μετά το δυστύχημα. Μπροστινή όψη, από την οδόΕικόνα 14. Η πρώτη μηχανή της εμπορευματικής αμαξοστοιχίας (120-022) με ακραίες ζημιές από την πολύ βαριά μετωπική σύγκρουση με την μηχανή (120-023) της επιβατικής αμαξοστοιχίας.Εικόνα 15. Κίνηση της μηχανής της επιβατικής αμαξοστοιχίας 120-023 πάνω και μέσα από την οροφή της μηχανής της εμπορευματικής αμαξοστοιχίας 120-022.Εικόνα 16. Μπροστινή όψη της μηχανής 120-022, η οροφή λείπει.Εικόνα 17.Τμήμα (σασί) της πλήρως κατεστραμμένης μηχανής 120-023 της επιβατικής αμαξοστοιχίας IC-62.Εικόνα 18. Εκτιμώμενη περιοχή δεύτερης σύγκρουσης για την εμπορική αμαξοστοιχία (προσομοιωμένη εικόνα πίσω από ακίνητο βίντεο)Εικόνα 19. Απομεινάρια της πρώτης πλατφόρμας που μετέφερε λαμαρίνεςΕικόνα 20. Λείπει το οπίσθιο άκρο της μηχανής 120-012.Εικόνα 21. Υπολείμματα του εστιατορίου, αριστερά, σε σχήμα S όπως βρέθηκε επί τόπου, και δεξιά, η πλατφόρμα του στη θέση Κουλούρι.Εικόνα 22. Απομεινάρια των πάνω λαμαρινών και τελική θέση των 3 σειρών λαμαρινώνΕικόνα 23. Απομεινάρια του Β2Εικόνα 24. Απομεινάρια του Β3Εικόνα 26. Συνολική εικόνα του προσομοιωμένου μηχανισμού δυστυχήματος με τις χρονοσφραγίδες: η εικόνα 2 δείχνει την 1η πρόσκρουση, η εικόνα 4 τη 2η πρόσκρουση και οι εικόνες 5 και 6 την κίνηση μέχρι την ακινητοποίηση.Εικόνα 27. Πρώτο στάδιο, λάμψη και ανάφλεξη. Ο πράσινος κύκλος δείχνει τη θεωρητική ακτίνα διαστολής της αρχικής ανάφλεξης.Εικόνα 28.Πρώτο (αριστερά) και δεύτερο στάδιο (δεξιά) της πύρινης σφαίρας.Εικόνα 29.Δεύτερο στάδιο, πυρόσφαιρα (αριστερά των εικόνων) και νέφος φωτιάς (δεξιά των εικόνων)Εικόνα 30. Διευκρίνιση της ακολουθίας με το χρονοδιάγραμμά της.Εικόνα 31. Πυρκαγιές «πισίνας» #1 και #2Εικόνα 32. Φωτιά που σιγοκαίει στο εσωτερικό του βαγονιού εστιατορίου για 12 ώρες.Εικόνα 33. Μια άλλη πυρκαγιά ξεκίνησε στο μπροστινό μέρος του βαγονιού Β2.Εικόνα 34. Φωτογραφία που δείχνει τις ισχυρές πυρκαγιές στην περιοχή του εστιατορίου (πίσω) και στο βαγόνι Β2 (μπροστά, πάνω) (Πηγή: EDAPO)Εικόνα 35. Φωτογραφίες της εξέλιξης των πυρκαγιών και η χρονοσήμανσή τους (πηγή: EDAPO)Εικόνα 36. Η αίθουσα ελέγχου κυκλοφορίας με τους σταθμάρχες στο σταθμό της Λάρισας.Εικόνα 37. Ο πίνακας ελέγχου στο σταθμό της ΛάρισαςΣχήμα 38. «Αυτόματος καθορισμός» της διαδρομής για ένα τρένο, όπως εξηγείται στο εγχειρίδιο του πίνακα ελέγχουΕικόνα 39. Θέση και κίνηση των συρμών, εδώ στο τμήμα ΕΤ2 που απεικονίζεται στον πίνακα ελέγχου του σταθμού Κατερίνης.Εικόνα 40. Χρήσιμες πληροφορίες.
Εικόνα 41. Θέσεις των σταθμαρχών όταν βλέπουν τον πίνακα ελέγχου (επάνω) και όταν επικοινωνούν (κάτω) στο σταθμό της ΛάρισαςΕικόνα 42. Θέση των σταθμαρχών που έχουν προσαρμόσει το δικό τους γραφείο (Σταθμός Αφιδνών).Εικόνα 43. Διακόπτες 101A/BΕικόνα 44. Πραγματική ανάλυση του φόρτου εργασίας επικοινωνίας ως κινδύνου που πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά την ενσωμάτωση του HOF.Εικόνα 45. Η διαδρομή για την είσοδο της αμαξοστοιχίας 2597Εικόνα 46. Λεπτομέρεια του πλήκτρου τριών θέσεων για το χειρισμό των διακοπτών 118 στον πίνακα ελέγχου στον σταθμό ΛάρισαςΣχήμα 47. Λεπτομέρεια των διακοπτών 118 στον πίνακα ελέγχου Larissa (κύρια-μετακινούμενη-παράκαμψη).Σχήμα 48. Λεπτομέρεια του πίνακα ελέγχου με μια διαδρομή που έχει οριστεί να διασχίζει έναν διακόπτη σε θέση παράκαμψης.
Εικόνα 50. Ασυνέπειες του χρονοδιαγράμματος των ελέγχων κατά τη διάρκεια των εργασιών ελιγμών της εμπορευματικής αμαξοστοιχίας 63503.Εικόνα 51. Χρονοδιάγραμμα της κίνησης της εμπορευματικής αμαξοστοιχίας 63503Εικόνα 52. Ψηφιοποιημένη αίθουσα ελέγχου κυκλοφορίας στο σταθμό της Λάρισας, με έμπειρο προσωπικό, το 2025.Εικόνα 53. Φωτογραφίες του πληρώματος των μηχανοδηγών, των θέσεων και της εναλλαγής.Εικόνα 54. Καταγραφέας δεδομένων TELOC επί του οχήματος, αμαξοστοιχία 63503, ατμομηχανή 120-022, που ανακτήθηκε από δικαστικούς εμπειρογνώμονες στις 05.03.2023.
Εικόνα 55. Αρχικές και τελικές εκτιμώμενες θέσεις των νεκρών, απεικονισμένες στο σχήμα του τμήματος του IC-62 που χτυπήθηκε, καθώς και επί τόπου.
Εικόνα 56. Διαδρομές αυτοεκκένωσης των επιβατών πριν από την άφιξη των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης στον τόπο του συμβάντοςΕικόνα 57. Εξέλιξη της πυρκαγιάς στο βαγόνι Β2 (από δεξιά προς τα αριστερά, σε λεπτά). (Πηγή: EDAPO)Εικόνα 58. Εκτιμώμενο σημείο αρχικής ανάφλεξηςΕικόνα 59. Η ακολουθία της πυρκαγιάς από το σημείο σύγκρουσης έως το τελικό στάδιοΕικόνα 60. Εστιατόριο που καίγεται δίπλα στην ατμομηχανή του επιβατικού τρένου, με τη θέση του μετασχηματιστή με κόκκινο χρώμα.Εικόνα 61.Περαιτέρω εικόνες της θέσης του εστιατορίου, της επιβατικής ατμομηχανής και του μετασχηματιστή της.Εικόνα 62. Πυρκαγιά που κινείται προς την πυρκαγιά «πισίνας» #2, όπως παρατηρείται από την κάμερα «Μαλιακός-Κλειδί».Εικόνα 63.Τοποθεσία και κατά προσέγγιση μέγεθος των πυρκαγιών #1 και #2.Εικόνα 64. Πυρκαγιά στο εσωτερικό του μετασχηματιστή της εμπορικής αμαξοστοιχίας ως δευτερογενές αποτέλεσμα της πυρκαγιάς «πισίνας» #1.Εικόνα 65.Τοπική πυρκαγιά μέσα και έξω από τον σπασμένο μετασχηματιστή της πρώτης μηχανής της εμπορευματικής αμαξοστοιχίας, 40 λεπτά μετά το ατύχημα.\Εικόνα 66. Στοιχεία καύσης δύο διαφορετικών καυσίμων στη φωτιά «πισίνας» #1, το ένα αφήνει μαύρο και το άλλο λευκό υπόλειμμα.Εικόνα 67. Μεγάλες ρωγμές του μετασχηματιστή που εξακολουθεί να είναι συνδεδεμένος κάτω από την μηχανή 120-022 (αριστερά). Χτυπήματα, πτυχώσεις, σχισίματα και μεγάλες ρωγμές του μετασχηματιστή της μηχανής 120-023 (δεξιά), βλέπε επίσης εικόνα 61.Σχήμα 68.Απεικόνιση ορισμένων αποτελεσμάτων της έρευνας ψυχολογικών επιπτώσεωνΕικόνα 69. Πρώτη μηχανή, Siemens Hellas Sprinter 120-022. Κινητήρας NVR: 91 73 212 0 022-7. Τελευταία συντήρηση «I1» 23/02/2023, Θεσσαλονίκη.Εικόνα 70. Δεύτερη ατμομηχανή, Siemens Hellas Sprinter 120-012- NVR Κινητήρας: 91 73 212 0 012-8. Τελευταία συντήρηση «I1» 15/02/2023, Θεσσαλονίκη. (https://www.railpictures.net/photo/832753/)Εικόνα 71. Τύπος πλατφόρμας στήριξης των λαμαρινών (Για τις λαμαρίνες: MZ , https://hellasexpress.eu/viewtopic.php?f=15&t=43&p=1162&hilit=454#p1162).Σχήμα 72. Τύπος πλατφόρμας στήριξης των εμπορευματοκιβωτίων (p. vgenopoulos, https://hellas-express.eu/viewtopic.php?f=13&t=69#p361)Εικόνα 73. Επιβατική ατμομηχανή 120-023.Εικόνα 74. Επιβατικό βαγόνι Α1 πρώτης θέσης.
Εικόνα 75. Το εστιατόριο
Εικόνα 76.Επιβατικό βαγόνι δεύτερης θέσης, μοντέλο Pullman.Εικόνα 77. Θέση 1) Siemens Hellas Sprinter 120-022- NVR Κινητήρας: 91 73 212 0 022-7 Ακραίες ζημιές στο μπροστινό μέρος, λείπει η οροφή, και το πίσω μέρος έχει υποστεί σοβαρές ζημιές από την οπίσθια σύγκρουση με τη συνημμένη ατμομηχανή 120-012. Πίσω όψη στην εικόνα 14.Εικόνα 78. Θέση 2) Λοκομοτίβα 120 012, βαριές ζημιές στο μπροστινό μέρος (με την ατμομηχανή 120-022) και στο πίσω μέρος, σημάδια πρόσκρουσης στο 1ο εμπορευματοκιβώτιο στο P4, χωρίς την ελλείπουσα πίσω καμπίνα.Εικόνα 79. Θέση 3) πλατφόρμα αριθ. 1 που μεταφέρει λαμαρίνες, το μπροστινό μισό καταστράφηκε ολοσχερώς από τη σφοδρή σύγκρουση με το εστιατόριο Car.Εικόνα 80. Θέση 4) πλατφόρμα nr 2 που μεταφέρει λαμαρίνες, έχασε τα τροχοφόρα από τον εκτροχιασμό αλλά έχει υποστεί πολύ μικρές ζημιές, δεν υπάρχουν σημάδια βαριάς σύγκρουσης.Σχήμα 81. Θέση 5) πλατφόρμα nr 3 που μεταφέρει λαμαρίνες, χαμένα αμαξίδια από εκτροχιασμό, ελαφρά ζημιά (συστροφή) λόγω πρόσκρουσης από το πίσω.Σχήμα 82. Μορφές όπως βρέθηκαν στον τόπο του δυστυχήματος.Εικόνα 83. Θέσεις 6) και 7) – στα αριστερά, η πλατφόρμα αριθ. 4 (κατεστραμμένη, έχασε το μπροστινό τροχό, δεν εκτροχιάστηκε) που μεταφέρει το πρώτο εμπορευματοκιβώτιο. Στα δεξιά, το πρώτο εμπορευματοκιβώτιο (OOCL) μετατοπίζεται προς τα πίσω, πλήττοντας το επόμενο εμπορευματοκιβώτιο (ZIMonitor).Σχήμα 84. Θέσεις 8)-15) Οι υπόλοιπες θέσεις που μετέφεραν 8 εμπορευματοκιβώτια, άθικτα και ακόμη σφραγισμένα (ή παρέμειναν κενά, από τα 2 τελευταία), δεν εκτροχιάστηκαν, σταμάτησαν κατά μήκος της γραμμής και απομακρύνθηκαν κανονικά.Σχήμα 85. Θέση 1) Λοκομοτίβα 120 023, ολοσχερώς κατεστραμμένη, σπασμένη σε μεγάλα κομμάτια. Απομένον κομμάτι της πλατφόρμας του υπογείου. Μέρος με τον μετασχηματιστή είναι ακόμα ορατό. Άλλη πλευρά στην εικόνα 17. Στη θέση 2) το βαγόνι Α1 1ης θέσης, καταστράφηκε ολοσχερώς, έχει σπασμένο σε μικρά κομμάτια, και δεν ήταν αναγνωρίσιμο ως ολόκληρο όχημα.Σχήμα 86. Θέση 3) Βαγόνι εστιατορίου, πολύ βαριά κατεστραμμένο από την αρχική σύγκρουση (διπλωμένο, λυγισμένο σε σχήμα S) και καμένο. Εδώ, αναρτημένο από τα καλώδια του γερανού.Σχήμα 87. Θέση 4) Βαγόνι Β2 2ης θέσης, σοβαρές ζημιές από πρόσκρουση στο μπροστινό και πίσω μέρος, η φωτιά το κατέκαψε αργά.Σχήμα 88. Θέση 5) Βαγόνι Β3 2ης κατηγορίας, εκτροχιάστηκε και έπεσε σε πλαγιά, έχασε τα αμαξίδια, χωρίς άλλες ζημιές από εκτροχιασμό ή σύγκρουση, συγκεκριμένες ζημιές από πρόσκρουση του B2 που κατέβηκε από πάνω.
Εικόνα 89. Θέσεις 6-9) Αμαξοστοιχίες Β4-Β7, οι Β4 και Β5 εκτροχιάστηκαν και χτυπήθηκαν στο πλάι από λαμαρίνες, οι Β6 και Β7 δεν εκτροχιάστηκαν, δεν υπάρχουν ζημιές, το Β7 παρέμεινε σχεδόν ολόκληρο στη σήραγγα.
