Δύο νέοι άνθρωποι, ηλικίας 31 ετών, άφησαν την τελευταία τους πνοή το βράδυ της Κυριακής (09/03) στον Βόλο, όταν ένα αυτοκίνητο που οδηγούσε ένας 82χρονος, παρέσυρε την μοτοσικλέτα που επέβαιναν, με αποτέλεσμα τον ακαριαίο θάνατό τους. Είχαν προηγηθεί τροχαία δυστυχήματα, μεταξύ άλλων, στη Βάρη, στη Σπάρτη, στην οδό Πειραιώς, στην λεωφόρο Κατεχάκη, στους Αγίους Αναργύρους, και στην Καλαμάτα. Τραγωδίες, οι οποίες εξακολουθούν να καταγράφονται καθημερινά στους ελληνικούς δρόμους, όπου η εικόνα παραμένει δραματική, με το τελευταίο δεκαήμερο να είναι ιδιαίτερα βαρύς ο «φόρος αίματος» στην άσφαλτο, μετρώντας τουλάχιστον 13 νεκρούς.
Ρεπορτάζ: Κωνσταντίνα Χαϊνά
Το να οδηγείς στους δρόμους της Ελλάδας, από ότι φαίνεται, εξακολουθεί να θεωρείται ένα extreme sport, και η λίστα με τους νεκρούς στα αστικά κέντρα και στις επαρχιακές οδούς, δυστυχώς, αυξάνεται, ενώ βρισκόμαστε εν αναμονή του νέου ΚΟΚ, και παράλληλα το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Οδικής Ασφάλειας 2021-2030, έχει ως στόχο την μείωση των θανάτων και των σοβαρά τραυματιών κατά 50%. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το 2024 ο αριθμός των ανθρώπων που έχασαν την ζωή τους σε τροχαία δυστυχήματα, ανήλθε σε 665. Αριθμός-ρεκόρ πενταετίας, καθώς 637 νεκροί καταγράφηκαν το 2023, 654 το 2022, 624 το 2021 και 524 το 2020.
«Το πρόβλημα με τα σοβαρά τροχαία ατυχήματα και δυστυχήματα, δυστυχώς υπήρχε και θα υπάρχει εάν δεν προχωρήσουμε σε ουσιαστικές αλλαγές, κυρίως, στην οδηγική μας συμπεριφορά. Ένα από τα πρώτα ζητήματα, αποτελεί η επικαιροποίηση του Στρατηγικού Σχεδίου Οδικής Ασφάλειας, το οποίο πρέπει να τεθεί άμεσα σε εφαρμογή, κι όχι να μείνει στα “χαρτιά”» αναφέρει στο enikos.gr, ο κ. Ιωάννης Πολίτης, αναπληρωτής καθηγητής Συγκοινωνιακού Σχεδιασμού στο τμήμα Πολιτικών Μηχανικών στο ΑΠΘ, προσθέτοντας πως η χώρα θα πρέπει να στοχεύσει εκ νέου στην μείωση των νεκρών σε τροχαία δυστυχήματα, με πολύ συγκεκριμένα πρωτόκολλα, δράσεις και διαδικασίες. «Καταφέραμε από τους 1.700-1.800 νεκρούς, να φτάσουμε στους 500-600, αλλά δεν μπορούμε να πάμε παρακάτω. Εξακολουθεί να είναι μεγάλος ο αριθμός των ατόμων που χάνουν την ζωή τους στην άσφαλτο».
«Παλιοί δρόμοι με απότομες στροφές και ανάποδες κλίσεις στο επαρχιακό δίκτυο»
Ο κ. Πολίτης εξηγεί πως, πλέον, τα περισσότερα τροχαία ατυχήματα/δυστυχήματα παρατηρείται πως καταγράφονται κυρίως στον αστικό ιστό και στο επαρχιακό δίκτυο. «Οι δρόμοι αυτοί είναι παλιοί με απότομες στροφές, ανάποδες κλίσεις, και δυστυχώς έχουν πολλά χρόνια να συντηρηθούν, ή έχουν κακή συντήρηση, και φτωχά γεωμετρικά χαρακτηριστικά, ενώ την ίδια ώρα, η ταχύτητα των οχημάτων αυξάνεται όλο και περισσότερο, με αποτέλεσμα να υπάρχει πολύ σοβαρό πρόβλημα». Παράλληλα, ο αναπληρωτής καθηγητής Συγκοινωνιακού Σχεδιασμού στο τμήμα Πολιτικών Μηχανικών στο ΑΠΘ, θέτει και ένα άλλο ζήτημα στο «τραπέζι», κάνοντας λόγο για την νέα τεχνολογία που θα μπορούσε να αποτελέσει ένα σημαντικό «όπλο» και εργαλείο, προκειμένου να υπάρχει μεγαλύτερη ασφάλεια στους δρόμους.
«Στην Αθήνα για παράδειγμα, υπάρχουν κάμερες που καταγράφουν την παραβατικότητα των οδηγών. Όμως, για την ώρα, απλώς την καταγράφουν. Αντιθέτως, οι νέες κάμερες θα “στέλνουν” κατευθείαν την παράβαση στον παραβάτη, και ειδικά στην διαδικασία της παραβίασης του ερυθρού σηματοδότη, θα βοηθήσουν αρκετά. Στην Λάρισα, πριν από λίγες ημέρες, ένα παιδάκι παρασύρθηκε από αυτοκίνητο έξω από παιδική χαρά. Θα μπορούσαν να υπάρχουν ειδικοί αισθητήρες γύρω από αυτές τις περιοχές, ώστε οι οδηγοί να σέβονται πραγματικά το όριο ταχύτητας. Στο εξωτερικό, σε περίπτωση που ένα όχημα βγει εκτός δρόμου, υπάρχουν οδικές υβώσεις που το τραντάζουν, ή κιγκλιδώματα που απορροφούν τους κραδασμούς».
Οι τρεις παράγοντες για ένα τροχαίο
Πάνω από όλα, σύμφωνα με τον κ. Πολίτη, θα πρέπει να υπάρξει ένα όραμα στην χώρα, που θα στοχεύει στις μικρότερες γενιές, και όχι σε κάποιες συγκεκριμένες ηλικίες. «Χρειαζόμαστε εθνικό προγραμματισμό με έμφαση στα σχολεία, στους νέους ανθρώπους που θα βγουν μελλοντικά στους δρόμους. Η οδηγική συμπεριφορά και η κουλτούρα του Έλληνα, πρέπει να αλλάξουν. Με θλίψη παρατηρώ πως έχουμε πολύ μεγάλο αριθμό κυκλοφοριακών πάρκων στην χώρα μας, αλλά χρησιμοποιούνται περισσότερο ως παιδικές χαρές, χωρίς να γίνεται κάποια εκπαίδευση στα παιδιά, ακόμη και στα ποδήλατα ή σε πατίνια. Όλες οι χώρες που βελτίωσαν τους δείκτες τους που αφορούν τα τροχαία ατυχήματα/δυστυχήματα, επένδυσαν κυρίως, στις νέες γενιές» τονίζει, και προσθέτει ότι:
«Υπάρχουν 3 παράγοντες για ένα τροχαίο: Ο άνθρωπος, το όχημα και η υποδομή. Ο σημαντικότερος, θεωρείται ο πρώτος. Ακόμη και αν έχουμε τις τέλειες υποδομές και τα τέλεια οχήματα, αν δεν επενδύσουμε στην αλλαγή της οδηγικής συμπεριφοράς, θα λύσουμε μόνο ένα μέρος του προβλήματος. Εκτιμώ ότι με βάση τα δεδομένα της τελευταίας τριετίας, δεν θα καταφέρουμε να πετύχουμε τον στόχο της μείωσης κατά 50% μέχρι το 2030, εάν δεν αλλάξουμε το μείγμα των ενεργειών που κάνουμε ήδη».
Σχετικά με τις περιπτώσεις που εμπλέκονται στα τροχαία ηλικιωμένοι άνθρωποι, ο κ. Πολίτης επισημαίνει ότι δεν αρκεί μόνο να εξετάζονται ιατρικά, αλλά και να «εξετάζονται και τα αντανακλαστικά αυτών των ατόμων, όπως και η ικανότητά τους».
«Με τη χρήση κράνους θα έχουμε γύρω στους 100-120 λιγότερους θανάτους μοτοσικλετιστών»
«Έχουμε μία κακή και ανεύθυνη συμπεριφορά οδηγών σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό. Δεν είναι μόνο οι υψηλές ταχύτητες των οχημάτων, που αποτελούν μία βασική αιτία για τα τροχαία ατυχήματα, αλλά και η άναρχη συμπεριφορά, που ο καθένας παρκάρει όπου θέλει, πίνει αλκοόλ, κοιτάει το κινητό του, δεν φοράει ζώνη, και δεν σέβεται ουσιαστικά, κανείς-κανέναν, είτε είναι οδηγός, είτε είναι πεζός. Υπάρχουν έρευνες, που δείχνουν πως εάν επιτευχθεί η συμμόρφωση με τη χρήση κράνους όπως σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, θα έχουμε γύρω στους 100-120 λιγότερους θανάτους μοτοσικλετιστών τον χρόνο» τονίζει από την πλευρά του ο κ. Θανάσης Τσιάνος, πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων.
Κάνοντας λόγο για τις υποδομές του οδικού δικτύου της χώρας, ο κ. Τσιάνος, επεσήμανε και εκείνος πως είναι σε «πολύ κακή κατάσταση», και ότι «δεν συντηρούνται οι δρόμοι», ενώ παράλληλα «δεν υπάρχει σωστή σήμανση με τις πεζοδιαβάσεις». Όμως, τα προβλήματα στους ελληνικούς δρόμους δεν σταματούν εκεί, σύμφωνα με τον ίδιο, καθώς δεν υπάρχει και σωστή αστυνόμευση προκειμένου οι οδηγοί να πειθαρχούν στον ΚΟΚ. «Απαιτείται αυτοματοποίηση με σύγχρονα μέσα, και τα πρόστιμα δεν θα έπρεπε να διαγράφονται».
«Οι υποδομές στην επαρχία δεν είναι “συγχωρητικές”»
Παράλληλα, ο κ. Τσιάνος αναφέρει πως και οι παθογένειες του ελληνικού κράτους έχουν άμεση σχέση με όλα τα παραπάνω, καθώς «δεν ξέρει ο πολίτης σε ποια υπηρεσία πρέπει να απευθύνεται. Η μία, πετάει το μπαλάκι στην άλλη, και η Πολιτεία δυστυχώς δεν έχει αντιληφθεί πως η οδική ασφάλεια, είναι επιστήμη και θα πρέπει να συντονιστούν όλες οι αρμόδιες Αρχές για ένα σωστό αποτέλεσμα, εφόσον δεν αφορά μόνο έναν δήμο ή μία Περιφέρεια. Όλα αυτά συνθέτουν ένα εκρηκτικό μείγμα που μας βάζει στις τελευταίες θέσεις στην Ευρώπη, όσον αφορά τα θανατηφόρα τροχαία ανά κάτοικο. Αν βάζαμε ένα στοίχημα, εάν τα πράγματα θα καλυτερέψουν ή χειροτερέψουν μελλοντικά, από την πλευρά μου, δεν θα πόνταρα στην πρώτη εκδοχή».
Αν και τα τελευταία 20 χρόνια έχουν γίνει σημαντικά βήματα στην οδική ασφάλεια, και έχουν μειωθεί τα τροχαία ατυχήματα, φαίνεται πως τα μέτρα που τίθενται σε εφαρμογή, ανά διαστήματα, δεν αρκούν. «Δεν μπορούμε να συγκριθούμε με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό που είναι οξύμωρο είναι πως οι Έλληνες επιστήμονες, είναι από τους καλύτερους στον κόσμο, και δεν είναι λίγες οι μελέτες και οι έρευνες που έχουν πραγματοποιήσει, αλλά δεν εφαρμόζονται στην πράξη. Αξίζει να σημειώσουμε πως έχουμε ένα επαρχιακό δίκτυο που δεν συγχωρεί λάθη. Δηλαδή οι υποδομές στην επαρχία δεν είναι “συγχωρητικές”. Θα μπορούσαν να υπάρξουν στηθαία ασφαλείας και καλύτερος φωτισμός όπου χρειάζεται, να μην έχουμε εμπόδια όπως π.χ. κολώνες και δέντρα, και η υποδομή από μόνη της, εν ολίγοις, να σου μειώνει τις ταχύτητες. Δεν είμαστε όμως αυτής της κουλτούρας, αν και θα έπρεπε να φτάσουμε εκεί. Θα πρέπει όλοι μαζί, και κυρίως η κοινωνία μας, να συμβάλλουμε ώστε να αλλάξει η πραγματικότητα στους δρόμους, γιατί χάνονται ζωές, κυρίως νέων ανθρώπων, και αυτό είναι το πιο τραγικό».
