Τα κόστη ποικίλουν: ενώ για κάποιους ανελκυστήρες η πιστοποίηση μπορεί να κοστίσει μόλις μερικές εκατοντάδες ευρώ, για άλλους, ιδίως αν οι υποδομές είναι παλιές ή προβληματικές, οι δαπάνες μπορεί να φτάσουν και αρκετές χιλιάδες ευρώ
Από την 31η Ιουλίου 2025, οπότε άνοιξε το Μητρώο Απογραφής Ανελκυστήρων, με στόχο να καταγραφούν όλοι οι ανελκυστήρες σε ιδιωτικά και δημόσια κτίρια της χώρας, σε πολλές πολυκατοικίες επικρατεί αναστάτωση. Ο λόγος; Το ποιος πρέπει να αναλάβει τα έξοδα για την πιστοποίηση και αναβάθμιση των ανελκυστήρων.
Η καταγραφή των ανελκυστήρων στο νέο Μητρώο είναι υποχρεωτική και αφορά κάθε ανελκυστήρα στην Ελλάδα, ανεξαρτήτως της ηλικίας του, της κατάστασης ή της προηγούμενης πιστοποίησής του. Ακόμα και αν το ασανσέρ δεν λειτουργεί ή δεν έχει χρησιμοποιηθεί για αρκετό καιρό, θα πρέπει να δηλωθεί στην πλατφόρμα μέχρι τις 30 Νοεμβρίου 2025. Η διαδικασία γίνεται μέσω της επίσημης ηλεκτρονικής πλατφόρμας του Υπουργείου Ανάπτυξης και απαιτεί τη χρήση κωδικών Taxisnet. Κάθε ανελκυστήρας που απογράφεται αποκτά έναν μοναδικό κωδικό αναγνώρισης (UUID), που θα τον συνοδεύει σε μελλοντικές διαδικασίες ελέγχου και πιστοποίησης.
Παρ’ όλα αυτά, η διαδικασία αυτή δεν είναι χωρίς αντιδράσεις, κυρίως λόγω των εξόδων που συνεπάγεται η πιστοποίηση και η αναβάθμιση των ανελκυστήρων. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, υπάρχουν περίπου 500.000 ανελκυστήρες σε ιδιωτικά κτίρια, και η καταγραφή τους σε ένα μητρώο που τηρεί το υπουργείο Ανάπτυξης είναι μια ιδιαίτερα απαιτητική διαδικασία. Τα κόστη ποικίλουν: ενώ για κάποιους ανελκυστήρες η πιστοποίηση μπορεί να κοστίσει μόλις μερικές εκατοντάδες ευρώ, για άλλους, ιδίως αν οι υποδομές είναι παλιές ή προβληματικές, οι δαπάνες μπορεί να φτάσουν και αρκετές χιλιάδες ευρώ. Το κόστος για την πιστοποίηση περιλαμβάνει έλεγχο της κατάστασης του ανελκυστήρα, τεχνικές παρεμβάσεις και αντικατάσταση παλαιών εξαρτημάτων.
Η κατανομή δαπανών
Στις πολυκατοικίες, οι εντάσεις ξεκινούν όταν τίθεται το ζήτημα της κατανομής αυτών των δαπανών. Σύμφωνα με τη νομοθεσία, η συντήρηση των ανελκυστήρων είναι υποχρέωση των κατοίκων, δηλαδή αυτών που χρησιμοποιούν τον ανελκυστήρα στην καθημερινότητά τους, ανεξαρτήτως αν είναι ιδιοκτήτες ή ενοικιαστές. Ωστόσο, όταν πρόκειται για αναβάθμιση ή αντικατάσταση του εξοπλισμού για να συμμορφωθεί ο ανελκυστήρας με τις κανονιστικές απαιτήσεις (π.χ. λόγω της έλλειψης σήμανσης CE ή αν είναι παλαιός), η δαπάνη αυτή συνήθως βαρύνει τους ιδιοκτήτες, οι οποίοι και επωφελούνται από τη διασφάλιση της αξίας του ακινήτου τους και την καλύτερη λειτουργικότητα του κτιρίου.
Αυτό έχει προκαλέσει συγκρούσεις μεταξύ ενοικιαστών και ιδιοκτητών. Οι ενοικιαστές συχνά εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους για το γεγονός ότι τους ζητείται να συμμετέχουν σε έξοδα που θεωρούν ότι δεν τους αφορούν άμεσα, καθώς δεν είναι υπεύθυνοι για την εγκατάσταση και αναβάθμιση του ανελκυστήρα. Για παράδειγμα, σε μία πολυκατοικία που έχει έναν παλιό ανελκυστήρα, η αναβάθμιση του οποίου απαιτεί αντικατάσταση του κινητήρα και άλλων εξαρτημάτων, κάποιοι ενοικιαστές μπορεί να αντιταχθούν στο να πληρώσουν για την ανανέωση, θεωρώντας ότι αυτή είναι ευθύνη των ιδιοκτητών που έχουν την πλήρη διαχείριση του κτιρίου και την ωφέλεια από τη συντήρηση του ακινήτου τους. Από την άλλη πλευρά, οι ιδιοκτήτες υποστηρίζουν ότι η συντήρηση και αναβάθμιση του ανελκυστήρα είναι δαπάνη που μπαίνει στα κοινόχρηστα και ως εκ τούτου επιβαρύνει σύννομα τους ενοικιαστές.
Η έλλειψη σαφήνειας στη νομοθεσία όσον αφορά στην κατανομή των εξόδων εντείνει τις εντάσεις. Η κοινή πρακτική σε άλλες περιπτώσεις, όπως για την αναβάθμιση του εξοπλισμού στις πολυκατοικίες, είναι να μοιράζονται τα κόστη μεταξύ των ιδιοκτητών, αναλόγως με τα ποσοστά συνιδιοκτησίας τους. Αυτό σημαίνει ότι κάθε ιδιοκτήτης επιβαρύνεται με ένα ποσό που αναλογεί στο ποσοστό του επί του συνόλου της οικοδομής, το οποίο καθορίζεται από τα χιλιοστά συνιδιοκτησίας του. Για παράδειγμα, αν ένας ιδιοκτήτης έχει 25% των χιλιοστών σε μια πολυκατοικία, θα πληρώσει το 25% των εξόδων για την αναβάθμιση του ανελκυστήρα. Ωστόσο, στην περίπτωση της πιστοποίησης και αναβάθμισης των ανελκυστήρων κάποιοι ιδιοκτήτες θεωρούν ότι τα έξοδα για τη συντήρηση ή την πιστοποίηση δεν πρέπει να βαραίνουν εξίσου όλους, βάσει χιλιοστών.
Σε κάποιες περιπτώσεις, ιδιοκτήτες διαμερισμάτων ισογείων και πρώτων ορόφων αντιδρούν στο σύστημα κατανομής των εξόδων για την αναβάθμιση και πιστοποίηση των ανελκυστήρων, καθώς θεωρούν ότι δεν ωφελούνται άμεσα από τη χρήση του ανελκυστήρα, αφού τα διαμερίσματά τους βρίσκονται σε χαμηλότερα επίπεδα της πολυκατοικίας. Έτσι, επικαλούνται ότι δεν πρέπει να επιβαρύνονται με το ίδιο ποσοστό των εξόδων σε σχέση με τους ιδιοκτήτες διαμερισμάτων στους υψηλότερους ορόφους, που χρησιμοποιούν τον ανελκυστήρα καθημερινά. Αυτή η διαφωνία έρχεται σε αντίθεση με την καθιερωμένη πρακτική του επιμερισμού των δαπανών βάσει των ποσοστών συνιδιοκτησίας, με αποτέλεσμα οι διαχειριστές να βρίσκονται σε δύσκολη θέση.
