Τα νοσήματα του προστάτη είναι πάρα πολύ συνηθισμένα και όσο μεγαλώνει ένας άνδρας τόσο πιθανότερα γίνονται.
Υπολογίζεται ότι ένας άνδρας ηλικίας 31-40 ετών έχει μία πιθανότητα στις 12 να εκδηλώσει καλοήθη υπερτροφία του προστάτη, αλλά μία στις δύο όταν φτάσει στα 51-60 του χρόνια και οκτώ στις δέκα όταν περάσει τα 80.
Επιπλέον, ένας στους δύο άντρες εκδηλώνει προστατίτιδα τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του, συχνά πριν τα 50 του χρόνια, και ένας στους επτά εκδηλώνει κάποια στιγμή (συνήθως μετά την ηλικία των 60 ετών) καρκίνο του προστάτη.
Μοιραία λοιπόν ένα από τα συχνότερα ερωτήματα των ανδρών προς τους γιατρούς είναι αν και πώς μπορούν να… προστατεύσουν τον προστάτη τους.
«Πολλοί από αυτούς ενδόμυχα ελπίζουν ότι θα τους δώσουμε έναν κατάλογο τροφίμων ή διατροφικών συμπληρωμάτων που θα τους βοηθήσουν να διατηρήσουν υγιή τον προστάτη τους, αλλά αυτό δεν γίνεται» λέει ο πρόεδρος της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας Δρ Ηρακλής Πούλιας, τ. διευθυντής στην Ουρολογική Κλινική του Κοργιαλένειου Μπενάκειου Νοσοκομείου ΕΕΣ. «Αν και ορισμένα τρόφιμα έχουν συσχετιστεί με μειωμένο κίνδυνο εκδήλωσης καρκίνου του προστάτη, δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι ασκούν προστατευτική δράση (όχι ακόμα τουλάχιστον), ενώ πλέον αμφισβητούνται και μεμονωμένα συστατικά, όπως το λυκοπένιο ή το σελήνιο, που παραδοσιακά σχετίζονταν με καλύτερη υγεία του προστάτη».
Τι μπορούν, επομένως, να κάνουν οι άνδρες; Με βάση τα έως τώρα επιστημονικά δεδομένα, τα εξής, απαντά ο Δρ Πούλιας:
1. Να τρώτε καθημερινά δύο σαλάτες και τρία φρούτα. Αντί να ρίχνετε το βάρος σε συγκεκριμένα τρόφιμα, πρέπει να τρώτε ποικιλία λαχανικών και φρούτων, διότι αποτελούν θαυμάσιες πηγές αντικαρκινικών, αντιφλεγμονωδών και αντιοξειδωτικών συστατικών. Να προτιμάτε όσα έχουν βαθύ, φωτεινό χρώμα, αλλά να μην τρώτε καθημερινά τα ίδια. Μην ξεχνάτε να τρώτε τακτικά ρόδι ή να πίνετε τον χυμό του.
2. Να τρώτε δημητριακά ολικής και όχι επεξεργασμένα. Να διαλέγετε μαύρο ψωμί αντί για λευκό, ζυμαρικά ολικής άλεσης, καστανό ρύζι, δημητριακά ολικής κ.λπ.
3. Περιορίστε την κατανάλωση ζωικών λιπαρών. Να περιορίσετε την κατανάλωση κόκκινου κρέατος (μοσχάρι, χοιρινό, αρνί, κατσίκι κ.λπ.), προϊόντων κρέατος (π.χ. λουκάνικα, αλλαντικά) και γαλακτοκομικών με πλήρη λιπαρά (να προτιμάτε τα άπαχα, αλλά όχι πάνω από 2-3 μερίδες την ημέρα). Αντιθέτως, φροντίστε να τρώτε ψάρια (χρειάζεστε τουλάχιστον δύο μερίδες την εβδομάδα), πουλερικά χωρίς πέτσα, όσπρια (τουλάχιστον δύο μερίδες την εβδομάδα) και αυγά (έως τρία την εβδομάδα για τους περισσότερους άνδρες). Μία μερίδα γαλακτοκομικά είναι 30 γραμμάρια τυρί, 1 κεσές γιαούρτι ή ένα ποτήρι (220-250 ml) γάλα.
4. Να διαλέγετε ωφέλιμα λιπαρά. Να χρησιμοποιείτε ως κύριο πρόσθετο λίπος στη διατροφή σας το ελαιόλαδο και να τρώτε τακτικά λίγους ξηρούς καρπούς (π.χ. αμύγδαλα, καρύδια). Να αποφεύγετε τα μερικώς υδρογονωμένα και τα υδρογονωμένα λιπαρά (τρανς λιπαρά οξέα) που υπάρχουν σε πολλά πρόχειρα φαγητά (π.χ. πατατάκια, γαριδάκια, τηγανητές πατάτες, ορισμένες ζύμες, αρτοσκευάσματα και κρουασάν κ.λπ.) και σε συσκευασμένα τρόφιμα.
5. Προσέξτε τι πίνετε. Να αποφεύγετε τα ροφήματα με πρόσθετη ζάχαρη (π.χ. πλήρη αναψυκτικά, φρουτοποτά, καφές, τσάι ή φρουτοχυμοί με ζάχαρη κ.λπ.) και να προτιμάτε όσα αναγράφουν «χωρίς προσθήκη ζάχαρης». Να περιορίζετε την κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών σε 1-2 την ημέρα. Να πίνετε τακτικά λίγο πράσινο τσάι. Να πίνετε καθημερινά άφθονο νερό.
6. Αποφύγετε τα πολλά γλυκά. Να καταναλώνετε τούρτες, τάρτες, κρέμες, κέικ, μπισκότα, παγωτά κ.λπ. σποραδικά (σπανιότερα από μία φορά την εβδομάδα).
7. Μειώστε την κατανάλωση αλατιού. Να επιλέγετε τρόφιμα με χαμηλή περιεκτικότητα σε αλάτι, διαβάζοντας και συγκρίνοντας τις ετικέτες των τροφίμων. Περιορίστε την κατανάλωση έτοιμων, συσκευασμένων φαγητών.
8. Προσέξτε τις μερίδες σας. Φροντίστε το μισό σας πιάτο να είναι πάντοτε γεμάτο με σαλάτα λαχανικών ή με φρούτα (αναλόγως με το γεύμα) και να μην τρώτε μεγάλες ποσότητες φαγητού. Έχει βρεθεί ότι η παχυσαρκία αποτελεί αρνητικό προγνωστικό παράγοντα για την αντιμετώπιση των παθήσεων του προστάτη. Να τρώτε λοιπόν αργά, να μασάτε καλά το φαγητό σας και να σταματάτε όταν νιώθετε ότι χορτάσατε. Να αποφεύγετε επίσης το τσιμπολόγημα μεταξύ των γευμάτων.
9. Να γυμνάζεστε συστηματικά. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνδρες που γυμνάζονται τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας έχουν λιγότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν καλοήθη υπερτροφία του προστάτη και προστατίτιδα. Η άσκηση έχει επίσης συσχετιστεί με καλύτερες εκβάσεις σε περίπτωση καρκίνου του προστάτη.
10. Μην παίρνετε συμπληρώματα δίχως ιατρική συμβουλή. Ορισμένα (π.χ. ασβέστιο) μπορεί να είναι επιβλαβή για τον προστάτη, επομένως είναι απαραίτητη πρώτα η συμβουλή του ουρολόγου ιατρού.
11. Αν έχετε οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του προστάτη, συμβουλευτείτε έναν γιατρό. Ίσως χρειάζεστε προληπτικό έλεγχο από νεαρή ηλικία.
