Οι λαβύρινθοι χρησιμοποιούνται παγκοσμίως εδώ και αιώνες ως ένας τρόπος για να ηρεμήσει το μυαλό, να αποβάλει κανείς το άγχος του, να ανακτήσει την ισορροπία της ζωής, να ενισχύσει τη δημιουργικότητα και τις ιδέες του.
Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, σχεδόν το 25% των καθεδρικών ναών διέθεταν λαβύρινθους και σήμερα το περπάτημα εντός τους έχει γίνει μια όλο και πιο δημοφιλής παγκόσμια μέθοδος για την προώθηση της καταπολέμησης του στρες με την ενσωμάτωση του νου και του σώματος.
Να σημειωθεί βέβαια πως υπάρχουν δύο ειδών λαβύρινθοι. Αυτοί που οδηγούν σε αδιέξοδο και είναι σχεδόν βέβαιο ότι όποιος μπει θα χαθεί και εκείνοι που εγγυώνται μια ανεμπόδιστη πορεία προς και από το κέντρο τους.
«Ο λαβύρινθος είναι ένα σίγουρο μονοπάτι σε απρόβλεπτους καιρούς», λέει η δρ Λόρεν Άρτρες, η οποία ίδρυσε το 1996 τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Veriditas για να βοηθήσει στο να «ποτιστεί ο πλανήτης με λαβύρινθους».
«Για τους ανθρώπους στα νοσοκομεία και τις φυλακές, το περπάτημα σε λαβύρινθο μπορεί να είναι ζωογόνος και θεραπευτική»
Παραδείγματα κλασικών εικόνων λαβυρίνθου χρονολογούνται πριν από 4.000 χρόνια. Στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αφρική σχέδια λαβυρίνθων εμφανίστηκαν σε βραχογραφίες και ζωγραφιές, καθώς και σε επιγραφές σε κεραμίδια και νομίσματα.
Σε ολόκληρη την Ασία, την Αμερική και τη νότια Αφρική, εν τω μεταξύ, σκαλίζονταν σε βράχους ή σε άμμο και κοσμούσαν υφαντά καλάθια. Παράλληλα με αυτές τις βαθιές ιστορικές ρίζες, η πρακτική του λαβυρινθικού περπατήματος μπορεί να έχει μια άλλη γοητεία για τους πολυάσχολους σύγχρονους ανθρώπους.
Το πρώτο Σάββατο του Μαΐου
«Πολλοί άνθρωποι, όπως εγώ, έχουν ‘αποτύχει’ στον καθιστικό διαλογισμό», λέει η Artress. «Ο διαλογισμός με περπάτημα απαιτεί την ίδια εσωτερική επίγνωση», σημειώνει μιλώντας στο BBC.
Στην πραγματικότητα, το περπάτημα σε λαβύρινθο έχει επανέλθει στο προσκήνιο τα τελευταία χρόνια. Από το 2009, το πρώτο Σάββατο του Μαΐου, οι άνθρωποι σε όλο τον πλανήτη γιορτάζουν την Παγκόσμια Ημέρα Λαβυρίνθου ακολουθώντας μονοπάτια μικρά ή μεγάλα μέσα από μια τεράστια ποικιλία λαβυρίνθων που έχουν ανθίσει παγκοσμίως τις τελευταίες δεκαετίες.
Το Worldwide Labyrinth Locator απαριθμεί σήμερα περίπου 6.400 λαβύρινθους σε 90 και πλέον χώρες.
«Για τους ανθρώπους στα νοσοκομεία και τις φυλακές, το περπάτημα σε λαβύρινθο ως μια ενοποιητική πρακτική νου-σώματος μπορεί να είναι ζωογόνος και θεραπευτική, επιπλέον των παραδοσιακών μορφών ιατρικής θεραπείας ή συμβουλευτικής», λέει η Jocelyn Shealy McGee, επίκουρη καθηγήτρια στη Σχολή Κοινωνικής Εργασίας του Πανεπιστημίου Baylor στο Τέξας.
Λαβύρινθος με το μοτίβο Chartres σε γαλλικό καθεδρικό ναό
«Η έρευνά μας διαπίστωσε ότι το περπάτημα σε λαβύρινθο μπορεί να ενισχύσει την αίσθηση της ειρήνης και άλλα θετικά συναισθήματα, να μειώσει το στρες, να καλλιεργήσει την αυτοσυμπόνια και τη σύνδεση και να προσφέρει μια ευκαιρία για αναστοχασμό σχετικά με τη ζωή και τη δημιουργία νοήματος», προσθέτει η ίδια.
«Αυτό έρχεται μέσω ενός συνδυασμού της σίγουρης προόδου προς την καρδιά του λαβυρίνθου, σε συνδυασμό με την ανάγκη να προχωράτε αργά και με περίσκεψη ακολουθώντας τις στροφές και τα γυρίσματα που είναι ενσωματωμένα στο μοτίβο» εξηγεί η McGee.
Πολλοί λαβύρινθοι, ωστόσο, παίρνουν στοιχεία από δύο κλασικά πρότυπα. Οι κρητικοί λαβύρινθοι που χρονολογούνται εδώ και περισσότερα από 3.000 χρόνια, πήραν το όνομά τους από το νησί της Μεσογείου όπου λέγεται ότι δημιουργήθηκαν οι σχηματισμοί αυτοί από την ελληνική μυθολογία και αποτελούνται από ένα μόνο μονοπάτι που κάνει κύκλους μπρος-πίσω σχηματίζοντας επτά κύκλους (ομόκεντρα μονοπάτια) γύρω από το κέντρο.
Το μοτίβο Chartres, εν τω μεταξύ, διαθέτει 11 κύκλους και πήρε το όνομά του από τον υπέροχο γαλλικό καθεδρικό ναό, στο δάπεδο του οποίου βρίσκεται το πιο διάσημο δείγμα. Οι λαβύρινθοι με βάση το σχέδιο Chartres έγιναν δημοφιλείς στη μεσαιωνική Ευρώπη, εν μέρει ως μια μορφή μίνι προσκυνήματος που ήταν πολύ πιο εύκολο -και ασφαλέστερο- από το να κατευθυνθείς στην Ιερουσαλήμ ή να πας στο Σαντιάγο ντε Κομποστέλα.
