Πάνω από 30 εκατομμύρια παιδιά και έφηβοι στην Ευρώπη, ζουν με κάποια ψυχική διαταραχή.
Οι ψυχικές παθήσεις πλήττουν περίπου ένα στα επτά παιδιά και εφήβους ή το 13,86% στην Περιφέρεια Ευρώπης του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), με τα κορίτσια να επιβαρύνονται περισσότερο. Χαρακτηριστικά, μία στις τέσσερις εφήβους ηλικίας 15–19 ετών αντιμετωπίζει κάποια ψυχική διαταραχή.
Η αυτοκτονία παραμένει η κύρια αιτία θανάτου μεταξύ των νέων ηλικίας 15–29 ετών, παρότι τα ποσοστά έχουν πέσει από το 2000. Τα αγόρια είναι πιθανότερο να πεθάνουν κατά την απόπειρα αυτοκτονίας, σε μεγαλύτερο ποσοστό απ΄ ότι τα κορίτσια.
Η εμφάνιση ψυχικών διαταραχών σε άτομα ηλικίας 0-19 ετών έχει αυξηθεί κατά 34% από το 2010 και τα περιστατικά αγχώδους διαταραχής να έχουν σχεδόν διπλασιαστεί (86,66%) την ίδια περίοδο, ξεπερνώντας τα 15 εκατομμύρια, ενώ ακολουθεί η κατάθλιψη που πλήττει πάνω από 4,4 εκατ. και 3,7 εκατ. πάσχουν από διαταραχές προσοχής.
Όμως, οι παρεχόμενες υπηρεσίες δεν συμβαδίζουν με τις αυξανόμενες ανάγκες.
Η έκθεση στρέφει την προσοχή σε μια κρίσιμη προτεραιότητα που θα καθορίσει το μέλλον της Περιφέρειας Ευρώπης
Τα κορίτσια επιβαρύνονται συχνότερα από την κατάθλιψη
Τα στοιχεία αυτά αναφέρει η πρώτη έκθεση του γραφείου του ΠΟΥ Ευρώπης για την ψυχική υγεία παιδιών και εφήβων στις χώρες της περιφέρειας Ευρώπης του Οργανισμού, αναδεικνύοντας τις σημαντικές και αυξανόμενες ανάγκες, αλλά και τα κρίσιμα κενά στην ποιότητα και την προσβασιμότητα των υπηρεσιών ψυχικής υγείας.
Η έκθεση που έχει τίτλο «Ψυχική υγεία παιδιών και νέων στην Ευρωπαϊκή Περιφέρεια του ΠΟΥ: Τρέχουσα κατάσταση και δράσεις για την ενίσχυση της ποιότητας της φροντίδας», παρουσιάστηκε από το Περιφερειακό Γραφείο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για την Ευρώπη, μέσω του Γραφείου του για την Ποιότητα της Φροντίδας και την Ασφάλεια των Ασθενών στην Αθήνα και της Ομάδας Ψυχικής Υγείας και Ευημερίας (MHW).
Ώρα για ανθεκτικά συστήματα
«Η έκθεση αυτή αποτελεί ένα ηχηρό κάλεσμα για δράση στην Ευρωπαϊκή Περιφέρεια του ΠΟΥ. Κάθε παιδί και νέος έχει δικαίωμα σε υποστηρικτικές υπηρεσίες ψυχικής υγείας και σε ποιοτική φροντίδα. Αναλαμβάνοντας δράση τώρα, οι χώρες μπορούν να οικοδομήσουν ανθεκτικά συστήματα που θα βοηθήσουν τις επόμενες γενιές να ευημερήσουν», δήλωσε ο Επικεφαλής του Γραφείου του ΠΟΥ για την Ποιότητα της Φροντίδας και την Ασφάλεια των Ασθενών στην Αθήνα και Ειδικός Απεσταλμένος και Επικεφαλής του Γραφείου του ΠΟΥ στην Ελλάδα Δρ João Breda.
Από την πλευρά της, η Περιφερειακή Σύμβουλος για την Ψυχική Υγεία του ΠΟΥ Ευρώπης Δρ Ledia Lazëri, υπογράμμισε ότι «Για πρώτη φορά, ο ΠΟΥ Ευρώπης συγκεντρώνει αναλυτικά και εμπεριστατωμένα δεδομένα για την ψυχική υγεία παιδιών και νέων σε μία ενιαία έκθεση. Οι ερευνητές, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και οι επαγγελματίες υγείας μπορούν να αξιοποιήσουν αυτά τα στοιχεία για τον σχεδιασμό υπηρεσιών, τη διαμόρφωση πολιτικών και την παρακολούθηση και αξιολόγηση των παρεμβάσεων. Η έκθεση αυτή αποτελεί ορόσημο – στρέφει την προσοχή σε μια κρίσιμη προτεραιότητα που θα καθορίσει το μέλλον της Περιφέρειάς μας».
Σύμφωνα με την έκθεση, στην Ευρωπαϊκή Περιφέρεια του ΠΟΥ:
- 1 στις 4 χώρες δεν διαθέτει εξωνοσοκομειακές υπηρεσίες ψυχικής υγείας για παιδιά, εφήβους και νέους.
- 2 στις 3 χώρες δεν διαθέτουν υπηρεσίες υγείας στο σχολείο.
- 1 στις 5 χώρες δεν διαθέτει ειδικά διαμορφωμένη πολιτική για την ψυχική υγεία αυτών των ομάδων.
- Η ποιότητα της φροντίδας παρουσιάζει μεγάλες διακυμάνσεις στην Περιφέρεια.
- Στις χώρες της Περιφέρειας αντιστοιχεί ένας ψυχίατρος ανά 76.000 παιδιά και εφήβους.
- 2 στις 3 χώρες έχουν μηχανισμό αξιολόγησης των υπηρεσιών υγείας για παιδιά και εφήβους
- Οι μισές χώρες διαθέτουν υπηρεσίες καθοδήγησης της μετάβασης των παιδιών με ψυχικές παθήσεις σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας ενηλίκων
- 4 στις 5 χώρες διαθέτουν δωρεάν υπηρεσίες ψυχικής υγείας, αν και οι διαφοροποιήσεις στο κόστος περίθαλψης αποκλίνουν σημαντικά στις χώρες που δεν παρέχουν δωρεάν περίθαλψη.
9 δράσεις για καλύτερη περίθαλψη
Η έκθεση καλεί σε άμεση και συντονισμένη δράση για την κάλυψη των υφιστάμενων κενών και τη διασφάλιση πρόσβασης όλων των παιδιών και νέων σε ποιοτική, εξατομικευμένη φροντίδα ψυχικής υγείας.
Η έκθεση ορίζει εννέα βασικές δράσεις για την επίτευξη προόδου στην περίθαλψη παιδιών, εφήβων και μητέρων:
- Ανάπτυξη και συντονισμό εθνικών σχεδίων δράσης, καθώς και νομοθετικών ρυθμίσεων.
- Ενσωμάτωση κινήτρων και χρηματοδότησης για τη βελτίωση της ποιότητας περίθαλψης.
- Καθορισμό προδιαγραφών ποιότητας, πρωτοκόλλων και κλινικών κατευθυντήριων γραμμών περίθαλψης.
- Υιοθέτηση κουλτούρας για συνεχή βελτίωση της ποιότητας της περίθαλψης σε όλα τα στάδια του συστήματος υγείας και πρόνοιας.
- Επανασχεδιασμό του τρόπου και της αποτελεσματικότητας των παρεχομένων υπηρεσιών με βάση τις ανάγκες των παιδιών, των νέων και των φροντιστών τους.
- Προώθηση της ενεργούς συμμετοχής και της ενδυνάμωσης των παιδιών, των νέων, των οικογενειών και των κοινοτήτων.
- Επένδυση σε ανθρώπινο δυναμικό που ανταποκρίνεται στις ανάγκες του πληθυσμού.
- Μέτρηση των καθοριστικών αποτελεσμάτων περίθαλψης ψυχικής υγείας για τα παιδιά και τις οικογένειές τους.
- Ενίσχυση της έρευνας και της ανταλλαγής εμπειριών γύρω από αποδεδειγμένα αποτελεσματικές μεθόδους περίθαλψης παιδικής και εφηβικής υγείας.
