Ένα νέο πολύτιμο εργαλείο το οποίο δείχνει εντός ολίγων λεπτών αν τα βακτήρια εμφανίζουν ανθεκτικότητα στις αντιβιοτικές θεραπείες ανέπτυξαν ερευνητές του Ινστιτούτου Καρολίνσκα στη Σουηδία, όπως αναφέρουν σε δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «Νature Microbiology».
Αλληλούχηση του mRNA
Η μέθοδος που ονομάζεται 5PSeq και είναι εύκολη στη χρήση βασίζεται στην αλληλούχηση του αγγελιαφόρου RNA (mRNA) το οποίο αποδομούν τα βακτήρια κατά τη σύνθεση πρωτεϊνών. Οι μετρήσεις των ερευνητών με το νέο εργαλείο αποκαλύπτουν πώς τα βακτήρια επηρεάζονται από διαφορετικούς περιβαλλοντικούς παράγοντες όπως οι αντιβιοτικές θεραπείες και άλλες μορφές στρες.
«Ελπίζουμε ότι το τεστ που αναπτύξαμε θα αποτελέσει ένα από τα πολλά εργαλεία που χρειάζονται οι γιατροί για να πολεμήσουν την ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά η οποία αποτελεί σοβαρό και συνεχώς διογκούμενο πρόβλημα» ανέφερε ο κύριος ερευνητής της μελέτης Βίσεντ Πελεκάνο, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Μικροβιολογίας, Ογκολογίας και Κυτταρικής Βιολογίας στο Ινστιτούτο Καρολίνσκα.
Μελέτη σε δεκάδες είδη βακτηρίων
Οι επιστήμονες του Καρολίνσκα δοκίμασαν τη μέθοδο σε 96 διαφορετικά είδη βακτηρίων που απομονώθηκαν από δείγματα τα οποία είχαν ληφθεί από πολλές «πηγές» – για παράδειγμα από κόπρανα αλλά και από τον γυναικείο κόλπο. Μέσα σε λίγα λεπτά, με χρήση του νέου τεστ, ήταν σε θέση να δουν αν τα βακτήρια αποκρίνονταν στην εκάστοτε αντιβιοτική θεραπεία – πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι το αποτέλεσμα ήταν πιο σαφές μετά από περίπου μισή ώρα.
Προς ανάπτυξη γρήγορου μοριακού τεστ για κλινική χρήση
Ο δρ Πελεκάνο και οι συνεργάτες του ίδρυσαν μάλιστα την εταιρεία-τεχνοβλαστό 3N Bio προκειμένου να αναπτύξουν ένα ταχύ μοριακό τεστ για κλινική χρήση με βάση τη μέθοδο 5PSeq. Εχουν ήδη λάβει χρηματοδότηση από το Σουηδικό Συμβούλιο Ερευνας με στόχο την ανάπτυξη του τεστ σε συνεργασία με το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Καρολίνσκα.
«Είναι ζωτικής σημασίας να εντοπίζουν οι γιατροί τα κατάλληλα αντιβιοτικά για τους ασθενείς που νοσούν σοβαρά με βακτηριακές λοιμώξεις προκειμένου να μειώνεται η μη αναγκαία χορήγηση αντιβιοτικών» είπε ο δρ Πελεκάνο και προσέθεσε: «Οι υπάρχουσες μέθοδοι ελέγχου της ανθεκτικότητας των βακτηρίων στα αντιβιοτικά χρειάζονται πολλές ώρες ή και ημέρες για να δώσουν αποτέλεσμα, οπότε συχνά οι γιατροί ξεκινούν τη χορήγηση αντιβιοτικής θεραπείας πριν λάβουν αποτελέσματα προκειμένου να αποφύγουν σοβαρές συνέπειες για τους ασθενείς τους. Ετσι χορηγούνται αντιβιοτικά ευρέος φάσματος τα οποία αυξάνουν τον κίνδυνο ανθεκτικότητας».
Η αλληλεπίδραση των βακτηρίων… στο μικροσκόπιο
Εκτός από τη μέτρηση της ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά η καινούργια μέθοδος μπορεί να βοηθήσει τους επιστήμονες να κατανοήσουν πώς τα βακτήρια διαχειρίζονται το στρες και αλληλεπιδρούν μεταξύ τους αλλά και με τους ξενιστές τους. Οι ερευνητές του Καρολίνσκα θα συνεχίσουν να μελετούν δείγματα από το ανθρώπινο έντερο προκειμένου να εξετάσουν πώς οι βακτηριακές κοινότητες αλληλεπιδρούν συμβάλλοντας στην υγεία (αλλά και στην ασθένεια).