Χωλαίνει η Ελλάδα στην αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων – Πανευρωπαϊκό το πρόβλημα
Η αποτελεσματική αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων είναι ζωτικής σημασίας για την ενίσχυση της εσωτερικής αγοράς και την υποστήριξη της κινητικότητας των εργαζομένων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ιδιαίτερα για χώρες όπως η Ελλάδα που αναζητούν δυναμικές λύσεις για την απασχόληση και την ανάπτυξη.
Σύμφωνα με την ειδική έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, η αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων στην Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει προβληματική, με την Ελλάδα να συγκαταλέγεται στις χώρες που εντοπίζονται μεγάλες δυσχέρειες. Η έκθεση τονίζει την περιορισμένη και ασυνεπή χρήση των μηχανισμών αναγνώρισης, επηρεάζοντας άμεσα την κινητικότητα των εργαζομένων.
Η χώρα μας αντιμετωπίζει ιδιαίτερες δυσκολίες στην εφαρμογή της οδηγίας σχετικά με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων, με τις καθυστερήσεις στις διαδικασίες να αποτελούν ένα από τα κύρια προβλήματα. Είναι ενδεικτικό πως οι πολίτες που επιθυμούν να ασκήσουν ένα νομοθετικά ρυθμιζόμενο επάγγελμα σε άλλο κράτος μέλος αντιμετωπίζουν συχνά γραφειοκρατικά εμπόδια και έλλειψη σαφών πληροφοριών.
Σύμφωνα με την έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου πολλά επαγγέλματα συνεχίζουν να ρυθμίζονται από τα κράτη μέλη και, σύμφωνα με τους υπολογισμούς μόλις το 6% περίπου των πολιτών που μετακινούνται σε άλλο κράτος μέλος χρησιμοποιεί τα συστήματα αναγνώρισης των επαγγελματικών προσόντων. Οι περισσότερες περιπτώσεις κινητικότητας του εργατικού δυναμικού στην ΕΕ δεν υπόκεινται σε αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων.
Η εφαρμογή της οδηγίας RPQ από τα κράτη μέλη παρουσιάζει αδυναμίες, οι οποίες έχουν άμεσο αντίκτυπο στους πολίτες που επιθυμούν να ασκήσουν ένα νομοθετικά ρυθμιζόμενο επάγγελμα σε άλλο κράτος μέλος. Στις αδυναμίες αυτές συγκαταλέγονται η απουσία ηλεκτρονικών διαδικασιών και η ύπαρξη αποκλίσεων μεταξύ των τελών που χρεώνουν τα κράτη μέλη για την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων. Ορισμένες αρχές ζητούν περισσότερα έγγραφα και διενεργούν περισσότερους ελέγχους από ό,τι προβλέπει η οδηγία RPQ, γεγονός που παρατείνει τη λήψη απόφασης όσον αφορά την αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων πέραν του μέγιστου χρονικού ορίου που ορίζει η οδηγία αυτή.
Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο οι πολίτες και οι αρχές δεν χρησιμοποίησαν ευρέως τα νέα μέτρα που θεσπίστηκαν με την αναθεωρημένη οδηγία του 2013, όπως η ευρωπαϊκή επαγγελματική ταυτότητα, η μερική πρόσβαση σε ένα επάγγελμα ή οι κοινές αρχές εκπαίδευσης. Η επιβολή της χρήσης του συστήματος πληροφόρησης για την εσωτερική αγορά με σκοπό την κοινοποίηση της αυτόματης αναγνώρισης επαγγελματικών προσόντων αποτέλεσε θετική αλλαγή και βελτίωσε την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των αρμόδιων εθνικών αρχών. Ωστόσο, στην πράξη, τα νέα μέτρα δεν απέφεραν συνολικά παρά ελάχιστη προστιθέμενη αξία.
Στο πλαίσιο της διαδικασίας αναγνώρισης επαγγελματικών προσόντων, οι αρμόδιες αρχές δεν έλαβαν υπόψη τις ειδοποιήσεις που είχαν καταχωρίσει στο σύστημα πληροφόρησης για την εσωτερική αγορά άλλα κράτη μέλη, ακόμη και στις περιπτώσεις στις οποίες αυτές βασίζονταν σε σοβαρούς λόγους, όπως η διάπραξη παραπτώματος, η επιβολή πειθαρχικών μέτρων ή η ποινική καταδίκη.
Τέλος, η έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου προτείνει συγκεκριμένα μέτρα για τη βελτίωση της κατάστασης, όπως:
– Την ομοιόμορφη εφαρμογή του συστήματος αναγνώρισης.
– Την ενσωμάτωση ενός μηχανισμού προειδοποίησης στη διαδικασία αναγνώρισης.
– Την ετήσια επικαιροποίηση των καταλόγων με τα επαγγελματικά προσόντα.
– Την παροχή αξιόπιστων και συνεκτικών πληροφοριών στους πολίτες για τις διαδικασίες αναγνώρισης.
