Μια κρίση πολλαπλών επιπέδων, με σοβαρές υγειονομικές, οικονομικές και κοινωνικές προεκτάσεις, βιώνει ο κλάδος της ελληνικής κτηνοτροφίας. Η ανεξέλεγκτη εξάπλωση της ευλογιάς των αιγοπροβάτων, που από τον Αύγουστο του 2024 έχει οδηγήσει στην αναγκαστική θανάτωση 262.854 ζώων σε πάνω από 1.100 εκτροφές, έχει φέρει στα όριά τους τους παραγωγούς, έχει πυροδοτήσει ανησυχία στους καταναλωτές και απειλεί με αποσταθεροποίηση ολόκληρη την αγροδιατροφική αλυσίδα.
«Όχι σε lockdown» – Η κόκκινη γραμμή και οι αποζημιώσεις
Εν μέσω φημών και σεναρίων για γενικευμένα περιοριστικά μέτρα, ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, έθεσε μια ξεκάθαρη «κόκκινη γραμμή». «Θέλουμε να αποφύγουμε το lockdown. Το ξεκαθαρίζω αυτό προς κάθε κατεύθυνση», δήλωσε κατηγορηματικά, εξηγώντας πως μια τέτοια απόφαση θα επέφερε συντριπτικό πλήγμα στην οικονομία, διακόπτοντας κρίσιμες γεωργικές εργασίες όπως η συγκομιδή του καλαμποκιού, που αποτελεί τη βάση των ζωοτροφών.
Η στρατηγική της κυβέρνησης, όπως περιγράφεται από τον υπουργό, στηρίζεται σε δύο πυλώνες: την εφαρμογή αυστηρών υγειονομικών ζωνών (προστασίας, επιτήρησης και απαγόρευσης) γύρω από τις εστίες και την οικονομική στήριξη των πληγέντων. Ο κ. Τσιάρας υπογράμμισε ότι οι αποζημιώσεις που δόθηκαν στους κτηνοτρόφους για τα ζώα που θανατώθηκαν ήταν «υψηλότερες από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα», σε μια προσπάθεια να διασφαλιστεί η επιβίωσή τους και η ανασύσταση του κεφαλαίου τους την επόμενη μέρα. Παράλληλα, ανακοινώθηκε μια δεκαήμερη «άσκηση εφόδου» των κτηνιατρικών υπηρεσιών σε όλη τη χώρα για την εντατικοποίηση των μέτρων βιοασφάλειας.
Τι ισχύει για κρέας και γάλα;
Στο επίκεντρο της δημόσιας ανησυχίας βρίσκεται, εύλογα, η ασφάλεια των τροφίμων.
Το επίσημο ενημερωτικό δελτίο του Υπουργείου είναι σαφές και καθησυχαστικό:
- Η ευλογιά των αιγοπροβάτων είναι μια νόσος που προσβάλλει αποκλειστικά τα ζώα και δεν μεταδίδεται στον άνθρωπο.
- Το κρέας μπορεί να καταναλωθεί κανονικά και με ασφάλεια.
- Το γάλα είναι επίσης ασφαλές, με την απαραίτητη προϋπόθεση ότι έχει υποστεί την προβλεπόμενη θερμική επεξεργασία της παστερίωσης.
Συνεπώς, δεν τίθεται θέμα δημόσιας υγείας από την κατανάλωση των προϊόντων που φτάνουν νόμιμα στην αγορά.
Εκτοξεύεται η τιμή του αρνιού
Εκεί που η κρίση είναι ήδη ορατή και επώδυνη για τους καταναλωτές είναι στις τιμές. Η μαζική θανάτωση εκατοντάδων χιλιάδων ζώων έχει μειώσει δραματικά τη διαθεσιμότητα, οδηγώντας τις τιμές σε πρωτοφανή επίπεδα.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία:
- Η τιμή παραγωγού για το αρνί έχει σκαρφαλώσει στα 10€/κιλό.
- Στη χονδρική αγορά η επικρατούσα τιμή είναι 13,50€/κιλό.
- Αυτό καθιστά σχεδόν αδύνατο για τα κρεοπωλεία να πουλήσουν ελληνικό αρνί κάτω από 14€/κιλό, με την τιμή να αναμένεται να αυξηθεί κι άλλο.
«Πράγματι το αρνί είναι στα 10 ευρώ (τιμή παραγωγού). Οι λόγοι είναι ότι δεν θα υπάρχει αρνί σε λίγο», προειδοποίησε ο κτηνοτρόφος Αντώνης Τσίτσας, αποτυπώνοντας το μέγεθος της έλλειψης που αντιμετωπίζει η αγορά.
Το βαθύτερο πρόβλημα
Η τρέχουσα επιζωοτία λειτουργεί ως επιταχυντής σε ένα πρόβλημα που προϋπήρχε: τη σταδιακή συρρίκνωση του κτηνοτροφικού κλάδου στην Ελλάδα. Η μείωση του αριθμού των αγελαδοτρόφων και του ζωικού κεφαλαίου απειλεί εδώ και χρόνια τη διαθεσιμότητα του νωπού γάλακτος και, κατ’ επέκταση, την παραγωγή γιαουρτιού, τυριών και βουτύρου.
Η κρίση της ευλογιάς έρχεται να επιδεινώσει αυτή την κατάσταση, οδηγώντας πολλούς παραγωγούς στην απόγνωση και, ενδεχομένως, στην οριστική εγκατάλειψη του επαγγέλματος. Με το κόστος παραγωγής να παραμένει υψηλό και την τιμή που λαμβάνουν να μην μπορεί να καλύψει τις ζημιές, η βιωσιμότητα ολόκληρου του κλάδου τίθεται εν αμφιβόλω. Η επόμενη μέρα, ακόμα και μετά την εκρίζωση της νόσου, θα βρει την ελληνική κτηνοτροφία βαθιά πληγωμένη και αντιμέτωπη με δομικές προκλήσεις που απαιτούν άμεσες και γενναίες παρεμβάσεις.
Ευλογιά, lockdown και ακρίβεια: Η τριπλή απειλή πάνω από την ελληνική Κτηνοτροφία – Πόσο ασφαλή είναι το κρέας και το γάλα;
