Απίστευτο κι όμως… βρετανικό: Ο βασιλιάς Κάρολος επωφελείται από τους θανάτους χιλιάδων ανθρώπων στη βορειοδυτική Αγγλία, τα περιουσιακά στοιχεία των οποίων χρησιμοποιούνται κρυφά για την αναβάθμιση μιας αυτοκρατορίας εμπορικών ακινήτων, τα οποία διαχειρίζεται η βασιλική κληρονομική περιουσία, αποκαλύπτει ο Guardian.
Το Δουκάτο του Λάνκαστερ, ένα αμφιλεγόμενο κτήμα γης και ακινήτων που αποφέρει τεράστια κέρδη στον βασιλιά Κάρολο Γ΄, έχει εισπράξει δεκάδες εκατομμύρια λίρες τα τελευταία χρόνια, στο πλαίσιο ενός απαρχαιωμένου συστήματος που χρονολογείται από τη φεουδαρχική εποχή.
Οικονομικά περιουσιακά στοιχεία γνωστά ως «bona vacantia», που ανήκουν σε ανθρώπους που πέθαναν χωρίς διαθήκη ή γνωστό πλησιέστερο συγγενή, εισπράττονται από το δουκάτο.
Έτσι, τα τελευταία 10 χρόνια, έχει εισπράξει περισσότερα από 60 εκατομμύρια λίρες σε αυτά τα κεφάλαια. Εδώ και καιρό το δουκάτο ισχυρίζεται ότι, μετά την αφαίρεση των εξόδων, τα έσοδα της «bona vacantia» δωρίζονται σε φιλανθρωπικά ιδρύματα.
Ωστόσο, σύμφωνα με το αποκλειστικό ρεπορτάζ του βρετανικού Guardian, μόνο ένα μικρό ποσοστό αυτών των εσόδων διατίθεται για φιλανθρωπικούς σκοπούς.
Εσωτερικά έγγραφα του δουκάτου, που είδε ο Guardian, αποκαλύπτουν πώς τα κεφάλαια χρησιμοποιούνται κρυφά για τη χρηματοδότηση της ανακαίνισης ακινήτων που ανήκουν στον βασιλιά και ενοικιάζονται με σκοπό το κέρδος.
Το δουκάτο ουσιαστικά κληρονομεί κεφάλαια «bona vacantia» από ανθρώπους των οποίων η τελευταία γνωστή διεύθυνση βρισκόταν σε μια περιοχή που, κατά τον μεσαίωνα, ήταν γνωστή ως Lancashire county palatine και διοικούνταν από έναν δούκα. Σήμερα, η περιοχή περιλαμβάνει το Lancashire και τμήματα του Merseyside, του Greater Manchester, του Cheshire και της Cumbria.
Το κάστρο του Λάνκαστερ
Δεκάδες εκατομμύρια για τον Κάρολο κάθε χρόνο
Μια εσωτερική πολιτική του δουκάτου, που διέρρευσε από το 2020, έδινε στους αξιωματούχους του βασιλικού κτήματος την άδεια να χρησιμοποιούν κεφάλαια «bona vacantia» σε ένα ευρύ φάσμα του χαρτοφυλακίου του που παράγει κέρδη.
Με την κωδική ονομασία «SA9», η πολιτική αναγνωρίζει ότι η δαπάνη των χρημάτων με αυτό τον τρόπο θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα «τυχαίο» όφελος για το «μυστικό πορτοφόλι» – το προσωπικό εισόδημα του βασιλιά.
Τα ακίνητα που προσδιορίζονται σε άλλα έγγραφα, τα οποία διέρρευσαν, ως επιλέξιμα για χρήση των κονδυλίων περιλαμβάνουν αστικές κατοικίες, εξοχικές κατοικίες, αγροτικές εξοχικές κατοικίες, γεωργικά κτίρια, ένα πρώην πρατήριο καυσίμων και αχυρώνες, συμπεριλαμβανομένου ενός που χρησιμοποιείται για τη διευκόλυνση του… κυνηγιού… φασιανών και πέρδικας στο Γιορκσάιρ.
Τρεις πηγές που γνωρίζουν τις δαπάνες του δουκάτου επιβεβαίωσαν ότι το κτήμα χρησιμοποιεί τα έσοδα που εισπράττει από τους νεκρούς πολίτες για την ανακαίνιση του κερδοφόρου χαρτοφυλακίου ακινήτων του, επιτυγχάνοντας σημαντική εξοικονόμηση για το κτήμα. Ένας από αυτούς δήλωσε ότι οι εσωτερικοί κύκλοι του δουκάτου θεωρούσαν τις δαπάνες «bona vacantia», οι οποίες μέχρι τώρα δεν έχουν δημοσιοποιηθεί, ως κάτι παρόμοιο με «δωρεάν χρήμα».
Η εκτροπή των κονδυλίων της «bona vacantia» με αυτό τον τρόπο αποδείχθηκε οικονομική ευλογία για την περιουσία του βασιλιά. Η πρακτική αυτή συμβάλλει στο να καταστούν τα ακίνητα που ενοικιάζονται πιο κερδοφόρα, γεγονός που ωφελεί έμμεσα τον Κάρολο, ο οποίος λαμβάνει δεκάδες εκατομμύρια από τα κέρδη του δουκάτου κάθε χρόνο – εισόδημα που το παλάτι του Μπάκιγχαμ λέει ότι είναι «ιδιωτικό».
Νωρίτερα φέτος, στην πρώτη του ετήσια πληρωμή από τότε που κληρονόμησε την περιουσία από τη μητέρα του, ο Κάρολος έλαβε 26 εκατομμύρια λίρες από το δουκάτο του Λάνκαστερ.
«Αηδιασμένοι» δήλωσαν φίλοι των αποθανόντων
Ο Guardian εντόπισε δεκάδες ανθρώπους, των οποίων τα χρήματα μεταφέρθηκαν στην κληρονομική περιουσία του βασιλιά μετά το θάνατό τους στα βορειοδυτικά, σε μέρη όπως το Πρέστον, το Μάντσεστερ, το Μπέρνλι, το Μπλάκμπερν, το Λίβερπουλ, το Ολβερστον και το Όλνταμ. Αρκετοί ζούσαν σε υποβαθμισμένα ακίνητα ή σε κοινωνικές κατοικίες, που έρχονται σε αντίθεση με τα πολυτελή ακίνητα του δουκάτου στα οποία μεταμορφώνονται με τα χρήματα που άφησαν πίσω τους.
Ορισμένοι από τους επιζώντες φίλους τους έμειναν εμβρόντητοι όταν έμαθαν ότι τα περιουσιακά τους στοιχεία χρησιμοποιούνταν για την ανακαίνιση των ακινήτων του βασιλιά, χαρακτηρίζοντας την πρακτική αυτή «αηδιαστική», «σοκαριστική» και «μη ηθική».
Τα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ αρνήθηκαν να σχολιάσουν. Εκπρόσωπος του Δουκάτου του Λάνκαστερ ανέφερε ότι, μετά τον θάνατο της μητέρας του, ο βασιλιάς ενέκρινε τη συνέχιση της πολιτικής τής χρήσης χρημάτων «bona vacantia» για «την αποκατάσταση και την επισκευή κτιρίων που πληρούν τις προϋποθέσεις, προκειμένου να προστατευθούν και να διατηρηθούν για τις μελλοντικές γενιές»…
Η «bona vacantia» στην πράξη
Στο μεγαλύτερο μέρος της Αγγλίας και της Ουαλίας, τα περιουσιακά στοιχεία των ανθρώπων που πεθαίνουν, χωρίς να έχουν κάνει διαθήκη και δεν έχουν αναγνωρίσιμους συγγενείς, μεταβιβάζονται στο υπουργείο Οικονομικών, το οποίο στη συνέχεια τα δαπανά για δημόσιες υπηρεσίες. Το σύστημα είναι γνωστό με τη λατινική ονομασία «bona vacantia», που σημαίνει «κενά αγαθά» ή περιουσιακά στοιχεία που δεν έχουν ιδιοκτήτη.
Ωστόσο, βάσει ενός εθίμου που έχει τις ρίζες του στη μεσαιωνική περίοδο, δύο κληρονομικά κτήματα ή δουκάτα που ανήκουν στη βασιλική οικογένεια μπορούν να εισπράττουν «bona vacantia» από άτομα που πεθαίνουν σε δύο περιοχές της Αγγλίας. Εισπράττουν επίσης τα εναπομείναντα περιουσιακά στοιχεία που ανήκουν σε εταιρείες κατά τη στιγμή της διάλυσής τους.
Το ένα είναι το δουκάτο της Κορνουάλης, το οποίο παράγει κέρδη για όποιον είναι ο διάδοχος του θρόνου. Ο Κάρολος συνήθιζε να διαχειρίζεται στενά το δουκάτο, αλλά πέρυσι πέρασε στον γιο του, τον πρίγκιπα Ουίλιαμ. Εισπράττει κεφάλαια «bona vacantia» από αποβιώσαντες κατοίκους της Κορνουάλης.
Το άλλο είναι το δουκάτο του Λάνκαστερ, το οποίο κληρονόμησε ο Κάρολος από τη μητέρα του, την βασίλισσα Ελισάβετ Β’, όταν εκείνη πέθανε πέρυσι.
Και τα δύο δουκάτα είναι επαγγελματικά διοικούμενες αυτοκρατορίες ακινήτων, που διαχειρίζονται εκτάσεις αγροτικής γης, ξενοδοχεία, κάστρα, γραφεία, αποθήκες, καταστήματα και αστικά ακίνητα, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων από τα κορυφαία πολυτελή ακίνητα του Λονδίνου.
