H δραματική αλλαγή του παγκόσμιου κλίματος πιθανώς συνδέεται με αύξηση των θανάτων και της αναπηρίας εξαιτίας εγκεφαλικού σε πολλές περιοχές του κόσμου. Αυτό έδειξε μια νέα μελέτη που δημοσιεύεται στο online τεύχος του ιατρικού περιοδικού «Neurology» της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας.
Απ’τα ψηλά στα χαμηλά (του θερμομέτρου)
Ερευνητές στην Κίνα ανέλυσαν δεδομένα που αφορούσαν περισσότερες από 200 χώρες για διάστημα μεγαλύτερο των τριών δεκαετιών και ανακάλυψαν ότι τόσο οι υψηλότερες όσο και οι χαμηλότερες από το κανονικό θερμοκρασίες συνδέονται με θανάτους και αναπηρία εξαιτίας εγκεφαλικών επεισοδίων.
Μάλιστα, σύμφωνα με τους ερευνητές από το Νοσοκομείο Xiangya του Πανεπιστημίου Central South στην Τσάγνκσα της Κίνας, η πλειονότητα των εγκεφαλικών φάνηκε να οφείλεται στις χαμηλότερες από το κανονικό θερμοκρασίες – παρά ταύτα αύξηση εμφανίστηκε στα εγκεφαλικά και όταν οι θερμοκρασίες ήταν υψηλότερες από το κανονικό.
Tο 2019 κατεγράφησαν 521.031 θάνατοι από εγκεφαλικό οι οποίοι συνδέονταν με θερμοκρασίες ανώτερες ή κατώτερες του φυσιολογικού
Στις χαμηλές θερμοκρασίες τα αιμοφόρα αγγεία συστέλλονται με αποτέλεσμα να αυξάνεται η αρτηριακή πίεση – η υψηλή αρτηριακή πίεση αποτελεί παράγοντα κινδύνου για εγκεφαλικό. Στον αντίποδα, οι υψηλές θερμοκρασίες μπορούν να προκαλέσουν αφυδάτωση του οργανισμού επηρεάζοντας τα επίπεδα χοληστερόλης και οδηγώντας σε μείωση της ροής του αίματος – και αυτοί οι παράγοντες συνδέονται με εγκεφαλικά επεισόδια.
Πιο ευάλωτοι οι ηλικιωμένοι και οι λιγότερο προνομιούχες χώρες
«Οι δραματικές αλλαγές της θερμοκρασίας που καταγράφονται τα τελευταία χρόνια έχουν επηρεάσει την ανθρώπινη υγεία και έχουν προκαλέσει μεγάλη ανησυχία» ανέφερε ο δρ Κουάν Τσενγκ, νευροχειρουργός στο Νοσοκομείο Xiangya, εκ των συγγραφέων της μελέτης και προσέθεσε: «Η μελέτη μας έδειξε ότι οι τόσο μεγάλες αλλαγές της θερμοκρασίας μπορούν να αυξήσουν τα εγκεφαλικά επεισόδια παγκοσμίως, ιδίως στους μεγαλύτερους σε ηλικία πληθυσμούς και σε περιοχές όπου υπάρχουν μεγαλύτερες ανισότητες σε ό,τι αφορά την υγειονομική φροντίδα».
Η ανάλυση
Στο πλαίσιο της μελέτης οι ερευνητές εξέτασαν ιατρικά αρχεία που κάλυπταν περίοδο 30 ετών και αφορούσαν περισσότερες από 200 χώρες. Διερεύνησαν τον αριθμό θανάτων εξαιτίας εγκεφαλικού καθώς και το κόστος της αναπηρίας που συνδέεται με τα εγκεφαλικά επεισόδια λόγω των μη ιδανικών θερμοκρασιών του αέρα του περιβάλλοντος. Στη συνέχεια ανέλυσαν τα δεδομένα με βάση διαφορετικές περιοχές και χώρες της Γης. Ελαβαν επίσης υπόψη τους διαφορετικές ηλικιακές ομάδες καθώς και το φύλο των συμμετεχόντων.
Κύριες «ένοχες» οι χαμηλές θερμοκρασίες
Οπως είδαν, το 2019 κατεγράφησαν 521.031 θάνατοι από εγκεφαλικό οι οποίοι συνδέονταν με θερμοκρασίες ανώτερες ή κατώτερες του φυσιολογικού. Από το σύνολο των θανάτων οι 474.002 συνδέονταν με χαμηλές θερμοκρασίες.
Μεγαλύτερα «θύματα» οι άνδρες
Οι θάνατοι εξαιτίας εγκεφαλικού οι οποίοι συνδέονταν με τις αλλαγές της θερμοκρασίας, όπως προέκυψε από την ανάλυση, ήταν συχνότεροι μεταξύ των ανδρών – συγκεκριμένα η αναλογία για τους άνδρες ήταν 7,7 θάνατοι από εγκεφαλικό ανά 100.000 σε σύγκριση με 5,9 θανάτους ανά 100.000 για τις γυναίκες.
Το βαρύτερο πλήγμα στην Κεντρική Ασία και τη Βόρεια Μακεδονία
Η ανάλυση με βάση τις διαφορετικές περιοχές του κόσμου έδειξε ότι η κεντρική Ασία παρουσίαζε τη μεγαλύτερη αναλογία θανάτων από εγκεφαλικό οι οποίοι συνδέονταν με την κλιματική αλλαγή – 18 ανά 100.000. Σε επίπεδο κρατών, η Βόρεια Μακεδονία εμφάνιζε τη μεγαλύτερη αναλογία θανάτων – 33 ανά 100.000.
Απαιτούνται αποτελεσματικές πολιτικές υγείας
«Απαιτούνται περαιτέρω έρευνες προκειμένου να προσδιοριστεί η επίδραση της αλλαγής της θερμοκρασίας στα εγκεφαλικά επεισόδια και να βρεθούν στοχευμένες λύσεις ώστε να αντιμετωπιστούν οι ανισότητες στην υγειονομική περίθαλψη» σημείωσε ο δρ Τσενγκ και συμπλήρωσε ότι «πρέπει να υιοθετηθούν αποτελεσματικές πολιτικές υγείας που θα αντιμετωπίσουν τις πιθανές αιτίες της κλιματικής αλλαγής όπως η καύση ορυκτών καυσίμων, η αποψίλωση των δασών και οι επιβαρυντικές πρακτικές της βιομηχανίας».
Πρέπει να υπογραμμιστεί πάντως ότι η μελέτη δεν απέδειξε αιτιώδη σχέση μεταξύ της κλιματικής κρίσης και των εγκεφαλικών επεισοδίων αλλά μόνο μια σύνδεση. Επίσης στην ανάλυση δεν ελήφθησαν υπόψη άλλοι παράγοντες που συντελούν στα εγκεφαλικά επεισόδια όπως η υπέρταση και τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης.
